سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۹۵) هدف اصلی از زیارت قبور

(۳۹۵) سوال: آیا زیارت قبور با این اعتقاد که سود و زیان نمی‌رساند، جایز است؟ بلکه اعتقاد دارم که فقط الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ سود و زیان می‌رساند؛ زیرا شنیده‌ایم این مکان‌ها پاک است و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دعا در این مکان‌ها را اجابت می‌نماید.

جواب:

زيارت قبور، سنت است اما هدف از زیارت، رفع نیاز شخصی که به زیارت قبور می‌رود نیست بلکه برای مصلحت اهل قبور یا برای پند گرفتن شخصی است که به زیارت قبور می‌رود، نه برای برآورده شدن نیازها و خواسته‌های این شخص؛ بنابراین زیارت قبور برای پند گرفتن و به یاد آوردن آخرت است. همچنین به یاد بیاوریم ‌که این افراد که دیروز زنده بودند، و مانند ما غذا می‌خورند، می‌نوشیدند، لباس می‌پوشیدند و در خانه‌هایشان ساکن بودند، اکنون در قبرهایشان در گرو اعمال خویش هستند. اگر انسان خواست به زیارت قبور برود باید هدفش پند گرفتن و یادآوری آخرت باشد.

همچنین هدفش دعا برای مردگان باشد چنان که رسول الله ﷺ هنگام زیارت قبور چنین برایشان دعا می‌نمود: «السلامُ عليكم أهلَ الديارِ من المؤمنين والمسلمين، يرحم الله الْمُسْتَقْدِمِينَ منا والمستأخرين، وإنا إن شاءَ اللهُ بكم للاحقون»: (سلام و درود بر شما‌ای اهالی سرزمین مؤمنان و مسلمانان! الله رحمت کند کسانی از ما که زودتر رفتند و آنان ‌که بعد می‌روند؛ اگر الله بخواهد ما نیز به زودی به شما می‌پیوندیم) این زیارت شرعی مطلوب است که شایسته است مردان آن را انجام دهند و تفاوتی ندارد که در روز یا شب به زیارت قبور بروند.

اما زيارت قبور برای تبرك جستن و با این اعتقاد که دعا در آن جا اجابت می‎‌شود، بدعت، حرام و ناجایز است؛ زیرا از قرآن و سنت، ثابت نیست که مکان قبور، پاک‌تر است برکت بیشتری دازد و دعا در آن جا به اجابت نزدیک‌تر است. بنابراین زیارت قبور با این هدف، جایز نیست. همچنین شکی نیست که مساجد بهتر از قبرستان است، دعا در آن به اجابت نزدیک‌تر است و حضور و خشوع قلب نیز در آن بیشتر است.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تجوز زيارة الأضرحة إذا كنت معتقدا أنها لا تضر ولا تنفع، ولكن اعتقادي في ذلك في الله وحده، ولكن لما سمعناه من أن هذه الأمكنة طاهرة ويستجيب الله لمن دعا فيها؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: زيارة الأضرحة أو القبور سنة، لكنها ليست لدفع حاجة الزائر، وإنما هي لمصلحة المزور، أو لاتعاظ الزائر بهؤلاء، وليست لدفع حاجاته، أو حصول مطلوباته، فزيارة القبور اتعاظا وتذكرًا بالآخرة، وأن هؤلاء القوم الذين كانوا بالأمس على ظهر الأرض يأكلون كما نأكل، ويشربون كما نشرب، ويلبسون كما نلبس، ويسكنون كما نسكن، الآن هم رهن

أعمالهم في قبورهم، فإذا زار الإنسان المقبرة لهذا الغرض للاتعاظ والتذكر.

وكذلك للدعاء لهم كما كان الرسول صلى الله عليه وسلم يدعو لهم إذا زارهم: «السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ، وَيَرْحَمُ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِينَ، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللهُ بِكُمْ لَلَاحِقُونَ». فهذه زيارة شرعية مطلوبة ينبغي للرجال أن يقوموا بها، سواء كان ذلك في النهار أم في الليل.

وأما زيارة القبور للتبرك بها، واعتقاد أن الدعاء عندها مجاب، فإن هذا بدعة وحرام، ولا يجوز؛ لأن ذلك لم يثبت لا في القرآن، ولا في السنة، أن محل القبور أطيب وأعظم بركة، وأقرب لإجابة الدعاء، و على هذا فلا يجوز قصد القبور بهذا الغرض، ولا ريب أن المساجد خير من المقبرة، وأقرب إلى إجابة الدعاء، وإلى حضور القلب وخشوعه.

مطالب مرتبط:

(۴۰۶) حکم ساختن مساجد بر قبر پیامبران و مشایخ اسلام

رسول الله ﷺ افرادی که قبرها را مسجد قرار دهند را لعنت کرده است و این نهی در سنت بیان شده است....

ادامه مطلب …

(۴۰۴) حكم نماز در مساجدی که در آن قبور بعضی از صالحان وجود داشته باشد

باید بدانیم ساخت مسجد بر قبر، حرام است و صحیح نیست؛ یعنی بر حکام و والیان امور و دیگران جایز نیست بر قبرها مسجد بسازند...

ادامه مطلب …

(۴۰۳) حکم شرع در مورد مسجدی كه قبر یکی از اولیاء در آن وجود دارد

واجب است آن مسجد تخریب شود چون آن مسجد، حرام است زیرا رسول الله ﷺ از قرار دادن قبر به عنوان مسجد نهی نموده است....

ادامه مطلب …

(۴۰۰) حكم روشن کردن مکان قبر با شمع یا روغن

روشن کردن مکان قبرهای اولیاء و پیامبران، حرام است و از رسول الله ﷺ روایت شده که چنین اشخاصی را لعنت نموده است؛ بنابراین روشن کردن قبور، در هر روزی که باشد، جایز نیست...

ادامه مطلب …

(۴۰۵) حکم ساخت مساجد بر قبرهای اولیاء

این کار، حرام است و ساخت مسجد بر قبر اولیاء و غیر اولیاء، جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۳۹۶) چگونگی تصحیح اعتقاد شرکی مانند ذبح برای قبور

امروزه مردم، بسیار به دنیا مشغول شده‌اند؛ حتی کسانی که بیشتر پایبند دین هستند را هم می‌بینی که بسیار به سوی دنیا گرایش یافته‌اند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه