(۳۹۵) سوال: آیا زیارت قبور با این اعتقاد که سود و زیان نمیرساند، جایز است؟ بلکه اعتقاد دارم که فقط الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ سود و زیان میرساند؛ زیرا شنیدهایم این مکانها پاک است و الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ دعا در این مکانها را اجابت مینماید.
جواب:
زيارت قبور، سنت است اما هدف از زیارت، رفع نیاز شخصی که به زیارت قبور میرود نیست بلکه برای مصلحت اهل قبور یا برای پند گرفتن شخصی است که به زیارت قبور میرود، نه برای برآورده شدن نیازها و خواستههای این شخص؛ بنابراین زیارت قبور برای پند گرفتن و به یاد آوردن آخرت است. همچنین به یاد بیاوریم که این افراد که دیروز زنده بودند، و مانند ما غذا میخورند، مینوشیدند، لباس میپوشیدند و در خانههایشان ساکن بودند، اکنون در قبرهایشان در گرو اعمال خویش هستند. اگر انسان خواست به زیارت قبور برود باید هدفش پند گرفتن و یادآوری آخرت باشد.
همچنین هدفش دعا برای مردگان باشد چنان که رسول الله ﷺ هنگام زیارت قبور چنین برایشان دعا مینمود: «السلامُ عليكم أهلَ الديارِ من المؤمنين والمسلمين، يرحم الله الْمُسْتَقْدِمِينَ منا والمستأخرين، وإنا إن شاءَ اللهُ بكم للاحقون»: (سلام و درود بر شماای اهالی سرزمین مؤمنان و مسلمانان! الله رحمت کند کسانی از ما که زودتر رفتند و آنان که بعد میروند؛ اگر الله بخواهد ما نیز به زودی به شما میپیوندیم) این زیارت شرعی مطلوب است که شایسته است مردان آن را انجام دهند و تفاوتی ندارد که در روز یا شب به زیارت قبور بروند.
اما زيارت قبور برای تبرك جستن و با این اعتقاد که دعا در آن جا اجابت میشود، بدعت، حرام و ناجایز است؛ زیرا از قرآن و سنت، ثابت نیست که مکان قبور، پاکتر است برکت بیشتری دازد و دعا در آن جا به اجابت نزدیکتر است. بنابراین زیارت قبور با این هدف، جایز نیست. همچنین شکی نیست که مساجد بهتر از قبرستان است، دعا در آن به اجابت نزدیکتر است و حضور و خشوع قلب نیز در آن بیشتر است.
***