(۲۲۳) سوال: آیا پسر و فرزند صالح در آخرت برای والدین خود شفاعت می‌کند؟ این چگونه است؟

جواب:

کودکانی که در کودکی از دنیا رفته‌اند از پیامبر ﷺ ثابت است که برای والدینشان حجاب و مانعی در برابر دوزخ می‌شوند اما فرزندان بالغ در صورتی ‌که به آنان اجازه داده شود، برای والدین خود شفاعت می‌کنند که دعا برای مرده، از جمله‌ی شفاعت است زیرا پیامبر ﷺ فرمود: «ما مِن رَجُلٍ مُسلِمٍ يَمُوتُ، فَيَقُومُ عَلَى جِنَازَتِهِ أَربَعُونَ رَجُلًا لايُشرِكُونَ بِاللّهِ شَيئًا، إلاّ شَفَعَهُمُ اللّهُ فِيهِ»^۱)] : «هر فردِ مسلمانی که بميرد و چهل مسلمان موحد که هيچ چيز و هيچ کس را با الله شريک نساخته‌اند، بر او نماز بخوانند، الله شفاعت آنان را در حق او می‌پذيرد» این حدیث دلالت دارد که دعا برای دیگران، شفاعت برایش محسوب می‌شود و به همین خاطر است که رسول ‌الله ﷺ فرمود: «إِذَا مَاتَ اِبْنُ آدَمَ اِنْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلاَّ عَنْ ثَلاَثٍ: صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ وَ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ بَعْدَهُ وَ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ»^۲ : «هرگاه فرزند آدم بميرد، عملش قطع می‌شود مگر از سه طریق: صدقه‌ی جاريه، علمی که سودمند باشد يا فرزند صالحی كه برای وى -پس از مرگش- دعا كند» بنابراین دعا را نیز ذکر نمود زیرا دعا برای کسی که برایش دعا می‌شود، شفاعت است.

لذا برادرانم را سفارش می‌کنم که برای پدر و مادرشان بسیار دعا نمایند؛ زیرا این راه فرزندان صالحی است که از فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ اطاعت می‌کنند: ﴿وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا﴾ [إسراء: ٢٤]: «از روی مهربانی، بال فروتنی برای آن‌ها فرود آور و بگو: پروردگارا! به آنان رحم بفرما، همان‌ گونه که مرا در کودکی پرورش دادند».

***

1. [تخریج مسلم: كتاب الجنائز، باي من صلى عليه أربعون شفعوا فيه، رقم(٩٤٨)] ↩︎
2. [تخریج مسلم: كتاب الوصية، باب ما يلحق الإنسان من الثواب بعد وفاته، رقم (١٦٣١)] ↩︎