(۱۸۳) سوال: در بعضی کتابها پیرامون دجال مطالعه نمودهام. آیا همان ابن صیاد است یا خیر؟ حقیقت در این مسأله چیست؟ در صحیح مسلم آمده است که رسول الله ﷺ مردی را در حال طوافِ کعبه دید که ویژگیهای دجال را داشت. وقتی دربارهی وی پرسید، گفته شد: این همان دجال است.۱ با وجود این که دجال وارد مکه و مدینه نمیشود. لطفا توضیح دهید.
جواب:
صحیح این است که ابن صیاد آن دجالی که در آخر الزمان برانگیخته میشود، نیست؛ بلکه دجالی از دجالها میباشد که در پیش بینی همانند کاهنان است اما آن دجالی که در نزدیکی روز قیامت بر انگیخته میشود و عیسی بن مریم عَلَيْهِالسَّلَام وی را به قتل میرساند نیست.
همچنین در مورد رسول الله ﷺ که کسی را در خواب دید که به ایشان گفته شد: این دجال است که گرد کعبه طواف میکند؛ ورود دجال به مکه و مدینه در حالت بیداری، ممتنع و محال است؛ زیرا او وارد مکه و مدینه نمیشود. احکام شرعی نیز به نسبت خواب و بیداری متفاوت است.
***
- [تخریج مسلم: كتاب الإيمان، باب ذكر المسيح ابن مريم، و المسيح الدجال، رقم ١٦٩] ↩︎