(۱۴۰) سوال: آیا جنها تأثیر حقیقی بر انسانها دارند؟ همان طور که از تسلط برخی جنهای مذکر بر زنان انسانها و جنهای مونث بر مردان انسانهامیشنویم؟ اگر چنین چیزی وارد است، چگونه شخص میتواند خود را از آن برهاند؟ چگونه میتوان کسی که چنین حالتی پیدا کرده را بدون انجام اسباب حرام و مخالف با توحید، معالجه کرد؟
جواب:
بدون شک جنها بر انسانها تأثیر دارند؛ این تأثیر، ممکن است با اذیتی که منجر به قتل شود، چه بسا با پرتاب سنگ، با ترساندن و دیگر چیزهایی که در سنت ثابت شده و در واقعیت رخ داده صورت گیرد. رسول اللهﷺ در یکی از غزوهها -گمان میکنم خندق- به یکی از صحابه اجازه داد که به نزد خانوادهاش برود. آن صحابی جوان و تازه ازدواج کرده بود؛ زمانی که به خانه رسید، همسرش جلوی در بود. صحابی این کار همسرش را بد دانست و بر وی ایراد گرفت؛ همسرش به او گفت: داخل شو. زمانی که داخل شد، یک مار خودش را در رختخواب پیچیده بود، صحابی نیزهای به همراه داشت و آن مار را با نیزه به قتل رساند. در همان لحظهای که مار را کشت، خودش نیز فوت شد؛ نفهمیدند که کدام یک زودتر وفات کرد: مار یا آن صحابی؟ زمانی که خبر به رسول اللهﷺ رسید: «نَهَى عَنْ قَتْلِ الْجِنَّانِ الَّتِي فِي الْبُيُوتِ إلا الأبتَرَ وَ ذا الطفیتَینِ»۱ : «از کشتن جنهایی که در خانهها هستند، نهی نمود؛ مگر مار کوتاهدُم و ماری که بر پشتش دو خط سفید دارد» این ماجرا بدین معنا است که جنها، انسانها را اذیت میکنند که واقعیت موجود بر این مسأله دلالت دارد. اخبار متواتر و بسیاری وجود دارند که بیان میکنند گاهی انسان، وارد خرابههایی میشود و سنگی به سمت او پرت میشود در حالی که هیچ کسی را در خرابه نمیبیند. برخی اوقات نیز صداهایی میشنود؛ گاهی صدایی مانند صدای درخت و شبیه آن میشنود که شخص را دچار وحشت کرده و آزار میدهد.
جن وارد بدن انسان نیز میشود که به خاطر عشق و علاقه یا به قصد اذیت و… این اتفاق، رخ میهد که این فرمودهی الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ به همین مسأله اشاره دارد: «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ» [بقره: ۲۷۵] : «کسانی که ربا میخورند بر نمیخیزند مگر مانند برخاستن کسی که بر اثر تماس شیطان دیوانه شده است» در این گونه موارد، گاهی جن از درون نفس انسان صحبت میکند و کسی را که بر او قرآن میخواند، خطاب مینماید؛ چه بسا قاری از او تعهد بگیرد که برنگردد و دیگر موارد زیادی که اخبار آن میان مردم مشهور است.
بنابراین آنچه سبب پیشگیری از شرارت جن میشود، این است که انسان به الله پناه ببرد یا اذکاری را بخواند که در سنت برای در امان ماندن از جن، آمده است؛ مانند: آیت الکرسی که اگر انسان آن را در شب بخواند، پیوسته الله از او محافطت مینماید و هیچ شیطانی تا صبح به او نزدیک نمیشود.
***
- [تخریج مسلم: کتاب السلام، باب قتل الحیات وغیرها، شماره ۲۲۳۳] ↩︎