(۱۳۷) سوال: حقیقت زندگی جن چگونه است؟ آیا بین آن‌ها ازدواج شرعی وجود دارد؟ آیا مثل انسان‌ها زندگی می‌کنند و می‌میرند؟ آیا بر انسان‌ها تأثیری دارند؟

جواب:

الله درباره‌ی حقیقت زندگانی جن‌ها آگاه‌تر است؛ اما می‌دانیم که جن‌ها دارای جسم‌های حقیقی هستند و از آتش آفریده شده‌اند، می‌خورند، می‌نوشند، ازدواج می‌کنند و نسل و فرزند دارند؛ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در مورد شیطان می‌فرماید: «أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِن دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ» [کهف: ۵۰] : «آیا او و فرزندانش را به جای من دوستان خود برمی‌گزینید، در حالی ‌که آن‌ها دشمن شما هستند؟!» همچنین آن‌ها مکلف به انجام عبادت هستند زیرا رسول اللهﷺ به سوی آن‌ها فرستاده شده و آن‌ها نیز حاضر شدند و به قرآن گوش دادند؛ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: «قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِّنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قرآنا عَجَبًا يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَن نُّشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا» [جن:۱-۲] : «بگو: به من وحی شد که گروهی از جن‌ها گوش فرا داده‌اند، پس گفتند: بی‌گمان ما قرآن عجیبی شنیدیم که به راه راست هدایت می‌کند لذا ما به آن ایمان آوردیم و هرگز کسی را با پروردگارمان شریک قرار نمی‌دهیم» همچنین می‌فرماید: «وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقرآن فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ» [احقاف: ۲۹] : «هنگامی ‌که گروهی از جن را به ‌سوی تو متوجه ساختیم که قرآن‌ را بشنوند؛ پس چون نزد او حضور یافتند، گفتند: خاموش باشید. آن‌گاه که به پایان رسید، بیم‌دهندگانی به سوی قوم خود بازگشتند». از پیامبرﷺ نیز ثابت است که به جن‌هایی که نزد او آمدند و از او رزق و روزی خواستند، فرمود: «لکم کُلُّ عَظمٍ ذُکِرَ اسمُ اللهِ علیه، تَجدونه أوفَرَ ما یکونُ لَحماً»^۱ : «هر استخوانی که نام الله بر آن برده شده است، برای شما است؛ فراوان‌ترین گوشت را بر آن خواهید یافت» اگر کسی وقت خوردن غذا، بسم الله نگوید، جن‌ها با او در غذایش مشارکت می‌کنند؛ بدین خاطر بنا بر فرموده‌ی پیامبرﷺ گفتن بسم الله هنگام خوردن و نوشیدن، واجب است.

بنابراین جن حقیقتی واقعی است که انکار آن، تکذیب قرآن و کفر به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است. آنان امر و نهی می‌شوند، جن‌های کافر وارد جهنم می‌گردند؛ همان طور که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: «قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ فِي النَّارِ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَّعَنَتْ أُخْتَهَا» [اعراف: ۳۸] : «می‌فرمايد: در بين گروه‌هایی از جن و انس که پيش از شما گذشته‌اند، در آتش وارد شويد؛ هرگاه گروهی وارد می‌شود، گروه ديگر را لعنت می‌کند» جن‌های مؤمن نیز وارد بهشت می‌شوند؛ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرمود: «وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ذَوَاتَا أَفْنَانٍ فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ» [رحمن: ۴۶-۴۹] : «برای کسی که از پروردگارش و ایستادن در پیش‌گاه وی بترسد، دو باغ است؛ کدامین نعمت‌های پروردگارتان‌ را تکذیب می‌کنید؟! دارای شاخسارهای بسیار است. کدامین نعمت‌های پروردگارتان‌ را تکذیب می‌کنید؟!» که خطاب برای جن‌ها و انسان‌ها است. همچنین می‌فرماید: «يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا» [انعام: ۱۳۰] : «ای گروه جن و انس! آيا فرستادگانی از خودتان به سوی شما نيامدند که آيات مرا برايتان بخوانند و شما را از ملاقات اين روزتان هشدار دهند؟ می‌گويند: به زیان خودمان گواهی می‌دهيم» و دیگر آیات و نصوصی که بر مکلف بودن آن‌ها دلالت می‌کند؛ همچنین گویای این حقیقت است که اگر ایمان بیاورند، وارد بهشت می‌شوند و اگر ایمان نیاورند، وارد جهنم می‌شوند.

سؤال: چه تأثیری بر انسان‌ها دارند؟

جواب: تأثیر آن‌ها بر انسان‌ها نیز واقعیت دارد؛ زیرا آنان بر انسان‌ها تأثیر می‌گذارند به این‌ صورت که وارد جسم انسان می‌شوند و او را دچار صرع و درد می‌کنند یا با ترساندن، به وحشت انداختن و … بر او تأثیر می‌گذارند.

سؤال: راه ‌حل برای در امان ماندن از تأثیر آن‌ها چیست؟ جواب: راه علاج، خواندن اوراد و اذکار شرعی است؛ مانند: آیت الکرسی زیرا کسی که در شب آیت الکرسی را بخواند، پیوسته در محافظت الله است و شیطان تا صبح به او نزدیک نمی‌شود.^۲

***

1. [تخریج مسلم: کتاب الصلاة، باب الجهر بالقراءة فی الصبح والقراءة علی الجن، شماره ۴۵۰] ↩︎
2. [تخریج آن گذشت] ↩︎