سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۰) معنای کلمه‌ی توحید، شروط و واجبات آن

(۴۰) سوال: شیخ بزرگوار! آیا بزرگ‌سالانی که معنای کلمه‌ی توحید «لا إله إلا الله» را نمی‌دانند مسلمان هستند؟ شروط کلمه‌ی توحید و واجباتش چیست؟

جواب:

شیخ ابن عثیمین رَحِمَهُ‌الله جواب دادند:

کسانی که «لا إله إلا الله» می‌گویند واجب است معنایش را بدانند، معنایش چنین است که (هیچ معبودی به حق جز الله وجود ندارد) و هرآنچه غیر از الله، عبادت و پرستش می‌شود باطل است زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {ذَ ٰ⁠لِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلحَقُّ وَأَنَّ مَا یَدعُونَ مِن دُونِهِۦ هُوَ ٱلبَـٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلعَلِیُّ ٱلكَبِیرُ}[الحج ۶۲] (این به ‌خاطر آن است که الله حق است و آنچه جز او می‌خوانند باطل است، به ‌راستی که الله والای بلند مرتبه و بزرگ است.)

شروط کلمه‌ی توحید «لا إله إلا الله» چنین است که: انسان آن را با زبانش نطق کند نه این ‌که با فقط با قلبش بدان معتقد باشد و آن را از روی فرمان‌برداری و اختیار بگوید.

همچنین شرط است آنچه این کلمه‌ی بزرگ اقتضا می‌کند را به جای آورد که از مهم‌ترین آن‌ها: برپا داشتن نماز است زیرا هر کس نماز را ترک کند کافر است حتی اگر «لا إله إلا الله» گفته و بگوید.

بعد از این ‌که انسان این کلمه را همراه با فهم معنایش گفت؛ لازم است طاعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را به جای آورد زیرا معنای «لا إله إلا الله» چنین است: (هیچ معبودی به حق جز الله وجود  ندارد) که اقتضا می‌کند این معبودِ بر حق را به‌گونه‌ای که دستور داده همراه با اخلاص در دین و پیروی از آخرین پیامبران که محمد ﷺ است عبادت و پرستش نماید.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل مصري: فضيلة الشيخ هل الكبار الذين يجهلون معنى كلمة التوحيد لا إله إلا الله مسلمون؟ وما هي شروط كلمة التوحيد و واجباتها؟

فأجاب رحمه الله تعالى : الذين يقولون: لا إله إلا الله يجب أن يَعْرِفُوا معناها، وأنه لا معبود حق إلا الله، وأن كل ما يعبد من دون الله فهو باطل، لقول الله – تعالى -: ﴿ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ﴾ [الحج: ٦٢].

وشروط كلمة التوحيد لا إله إلا الله أن يقولها الإنسان بلسانه نطقا لابقلبه، وأن يقولها طائعا مختارا.

ويشترط أيضًا أن يقوم بما تقتضيه هذه الكلمة العظيمة، ومن أهم ما يقوم به الصلاة، لأن من ترك الصلاة فهو كافر ولو قال: لا إله إلا الله.

ثم إن هذه الكلمة إذا قالها الإنسان وهو يفهم معناها فإنها تستلزم أن يقوم بطاعة الله عز وجل، لأن معنى لا إله إلا الله: لا معبود بحق إلا الله وهذا يقتضي أن يعبد هذا الإله الحق على الوجه الذي أمر به مخلصا له الدين مُتَّبعًا لخاتم النبيين محمد – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-.

مطالب مرتبط:

(۳۸) چگونگی تحقق شهادتین

محقق ساختن شهادت به «لا إله إلا الله» این است که انسان در ابتدا معنایش را بداند سپس به مقتضای این علم، عمل نماید. ...

ادامه مطلب …

(۳۷) شروط کلمه «لا إله إلا الله»

این کلمه بر دو اساسِ (نفی و اثبات) بنا شده است؛ نفیِ پرستش از غیر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و اثبات پرستش برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ....

ادامه مطلب …

(۴۴) ذکر شهادتین قبل از مرگ

اگر هنگام مرگش «لا إله إلا الله» را با یقین قلبی بگوید شامل این حدیث می‌شود اما باید دانست که نصوص عام که پیرامون دخول به بهشت یا جهنم هستند فقط با دلیل می‌‌توان آن را بر شخص معیّنی تطبیق داد.....

ادامه مطلب …

(۳۶) شروط «لا إله إلا الله»

واجب است انسان با قلب، زبان و اندام خویش بدان شهادت و گواهی دهد....

ادامه مطلب …

(۴۵) اعمالی که سبب ورود به بهشت می‌گردند

ذکر اعمالی که سبب ورود به بهشت می‌شوند فقط به اعتبار سبب است، همچنین ذکر احادیثی که در آنها اعمالی یاد شده‌اند که سبب ورود به جهنم هستند فقط به اعتبار سبب است. معلوم است که احکام فقط با فراهم شدن اسباب و شروط و انتفای موانع ثابت می‌شوند....

ادامه مطلب …

(۴۳) «لا إله إلا الله» و عمل به مقتضایش

مقصود از «لا إله إلا الله» این است که شخص آن را با زبان بگوید، با قلب به مدلولش معتقد باشد و به مقتضایش عمل نماید لذا اگر انسان «لا إله إلا الله» بگوید و فقط یک حرف از قرآن را انکار کند کافر است و «لا إله إلا الله» سودی برایش ندارد.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه