سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۹) شروط هفت‌گانه شهادتین

(۳۹) سوال: أحسن الله إليكم، افرادی می‌گویند: صحیح نیست شروط هفت‌گانه یا هشت‌گانه‌ای که برای «لا إله إلا الله» قرار داده شده را (شرط) بنامیم زیرا تعریف شرط این‌گونه است: «آنچه لازمه‌ی نبودنش عدم است اما لازمه‌ی بودنش وجود داشتن نیست». می‌گوید: این شروط بر هر انسانی لازم است و هرگاه یکی از این شروط نقض شود تمام شروط نقض شده‌اند. گفته شده صحیح‌تر آن است که عبارت (لوازمِ لا إله إلا الله) جایگزین عبارت (شروطِ لا إله إلا الله) شود زیرا لازمه‌ی یک چیز مانند شروط‌ آن نیست. نظر شما چیست؟ -برای شما درخواست اجر داریم-

جواب:

شیخ ابن عثیمین رَحِمَهُ‌الله جواب دادند: نظر ما بر این است که رسول ‌اللهﷺ به ‌شیوه‌ی بزرگی تبیین نموده‌اند، ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ از ایشان پرسید: ای رسول ‌الله! چه کسی به شفاعتت دست می‌یابد؟ فرمود: «مَنْ قَالَ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ خَالِصًا مِنْ قَلْبِهِ»۱ : (هر کس «لا إله إلا الله» را از قلب و خالصانه بگوید) پس هرگاه انسان «لا إله إلا الله» را خالصانه و از قلب بگوید و لوازم این شهادت بزرگ را به جای آورد وی مسلمان است اما کسی که مانند منافقین از روی پناه ‌خواستن و ریا آن را بگوید و از روی اخلاص در قلبش نباشد؛ این شهادت سودی برایش ندارد، همچنین هر کس این کلمه را بگوید اما به بعضی از احکام، پایبند و ملتزم نباشد قطعا شهادتش به «لا إله إلا الله» ناقص است زیرا ترک کردن بعضی از شریعت‌ها و احکام اسلام – بر اساس آنچه ادّله‌ی شرعی اقتضا می‌کند –  توحیدش را ضعیف کرده و چه ‌بسا توحیدش را از دست بدهد.

***


  1. [صحیح بخاری: كتاب العلم، باب الحري على الحديث، رقم ٩٩] ↩︎

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أحسن الله إليكم هناك من يقول بأن شروط لا إله إلا الله السبعة أو الثمانية التي وُضِعَتْ لا يصح أن نسميها شروطا، لأن التعريف ما يلزم من عدمه العدم، ولا يلزم من وجوده وجود. يقول: فهذه الشروط تلزم كل إنسان، ومتى اختل واحد من هذه الشروط اختلت هذه الشروط. وقيل بأن الأصح أن يقال: من لوازم لا إله إلا الله، لأن اللازم ليس مثل الشروط، فما رأيكم في ذلك مأجورين؟

فأجاب رحمه الله تعالى: رأينا في هذا أن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم – بين أعظم بيان ، سأله أبوهريرة رضي الله عنه: من أسعد الناس بشفاعتك يا رسول الله ؟ قال: «من قال: لا إله إلا الله خالصا من قلبه»، فإذا قال الإنسان: لا إله إلا الله خالصا من قلبه، وقام بلوازم هذه الشهادة العظيمة فإنه مسلم، وأما من قالها غير مخلص في قلبه كالمنافقين الذين يقولونها اتقاء ورياء فإنها لا تنفعه، ومن قالها ولم يلتزم ببعض الشرائع فإن قوله إياها ناقص بلا شك، لأن تركه بعض شرائع الإسلام يُضْعِفُ توحيده، وربما ينتفي عنه التوحيد كله، حسب ما تقتضيه الأدلة الشرعية.

مطالب مرتبط:

(۴۵) اعمالی که سبب ورود به بهشت می‌گردند

ذکر اعمالی که سبب ورود به بهشت می‌شوند فقط به اعتبار سبب است، همچنین ذکر احادیثی که در آنها اعمالی یاد شده‌اند که سبب ورود به جهنم هستند فقط به اعتبار سبب است. معلوم است که احکام فقط با فراهم شدن اسباب و شروط و انتفای موانع ثابت می‌شوند....

ادامه مطلب …

(۳۶) شروط «لا إله إلا الله»

واجب است انسان با قلب، زبان و اندام خویش بدان شهادت و گواهی دهد....

ادامه مطلب …

(۳۸) چگونگی تحقق شهادتین

محقق ساختن شهادت به «لا إله إلا الله» این است که انسان در ابتدا معنایش را بداند سپس به مقتضای این علم، عمل نماید. ...

ادامه مطلب …

(۴۱) کلمه‌ی اخلاص و شروط آن

کلمه‌ی اخلاص همان «لا إله إلا الله» است ‌که صرفا گفتن آن با زبان کافی نیست زیرا منافقین نیز آن را به زبان می‌گفتند....

ادامه مطلب …

(۴۰) معنای کلمه‌ی توحید، شروط و واجبات آن

کسانی که «لا إله إلا الله» می‌گویند واجب است معنایش را بدانند، معنایش چنین است که (هیچ معبودی به حق جز الله وجود ندارد) و هرآنچه غیر از الله، عبادت و پرستش می‌شود باطل است...

ادامه مطلب …

(۴۴) ذکر شهادتین قبل از مرگ

اگر هنگام مرگش «لا إله إلا الله» را با یقین قلبی بگوید شامل این حدیث می‌شود اما باید دانست که نصوص عام که پیرامون دخول به بهشت یا جهنم هستند فقط با دلیل می‌‌توان آن را بر شخص معیّنی تطبیق داد.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه