(۲۹) سوال: بیشتر مردم، علاقهی بسیار زیادی نسبت به مال دارند؛ آیا این علاقه بر عقیدهی آنان تأثیری دارد؟
جواب:
دوست داشتن مال اگر انسان را از واجبات و مستحبات باز ندارد تأثیری بر عقیده و دین نخواهد داشت، اگر انسان را از عمل واجبی باز داشت پس مشغول شدن بدان حرام است. اگر انسان را از عمل مستحبی باز داشت پس مشغول شدن به مستحب بر مشغول شدن به مال اولویت دارد. تصرفات انسان با مال به ناگزیر باید موافق با شریعت اسلامی باشد لذا معاملهای انجام نمیدهد که در آن ظلم، ربا یا تقلب باشد، همچنین با مردم معاملهای نمیکند که در آن چیزی را مدعی شود که برای او نیست یا چیزی که بر علیه او است را انکار کند.
این که انسان مال را دوست داشته باشد امری طبیعی است، همانگونه که الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ میفرماید: {وَٱلعَـٰدِیَـٰتِ ضَبحا* فٱلمُورِیَـٰتِ قَدحا * فٱلمُغِیرَ ٰتِ صُبحا* فأَثَرنَ بِهِۦ نَقعا* فوَسَطنَ بِهِۦ جَمعًا* إنَّ ٱلإِنسَـٰنَ لِرَبِّهِۦ لَكَنُود* ️وإِنَّهُۥ عَلَىٰ ذَ ٰلِكَ لَشَهِید* وإِنَّهُۥ لِحُبِّ ٱلخَیرِ لَشَدِیدٌ}[العاديات ۸-۱] : (سوگند به اسبهای دونده که نفس زنان (بهسوی میدان) پیش میرفتند * و سوگند به اسبهایی که (در اثر اصطکاک سمشان با سنگها) جرقۀ (آتش) ایجاد کردند * باز سوگند به اسبهایی که در صبحگاهان (بر دشمن) یورش برند * پس در آن هنگام گرد و غبار بر انگیرند.آنگاه به میان جمع (سپاه دشمن) در آیند، (و آنها را محاصره کننده) * محققاً انسان در برابر (نعمتهای) پروردگارش بسیار ناسپاس است * بیگمان او بر این (ناسپاسی) گواه است * همانا او علاقه فراوان و شدیدی به مال دارد.) یعنی در دوست داشتن مال شدت دارد، همان گونه که الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ میفرماید: {وَتُحِبُّونَ ٱلمَالَ حُبّا جَمّا} [الفجر ۲۰] : (مال و ثروت را بسیار دوست دارید)، اگر محبت انسان نسبت به مال بدین خاطر باشد که بخواهد آن را برای کارهای نیک، رشد دهد خوب است زیرا مال نیکو برای انسان نیکو بسیار خوب است، چه بسیار مردانی بودهاند که خداوند آنان را ثروتمند نموده و الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ به وسیلهی اموال آنان در جهاد در راه الله، نشر علم، کمک رسانی به نیازمندان و… سود رسانده است.
***