(۱۵) سوال: در بعضی کشورهای اسلامی، تاریخ اسلام با روشی نادرست خوانده و تدریس میشود به طوری که منجر به بغض صحابه رَضِيَاللهُعَنْهُم میگردد؛ لطفا در این مورد – خصوصا پیرامون موقف ما در مقابل برخی جنگها – توضیح دهید.
جواب:
شیخ ابن عثیمین رَحِمَهُالله جواب دادند:
آنچه سؤال کننده میگوید صحیح است زیرا تاریخ – در حقیقت – بر اساس – سیاست و فکر – دولت بد جلوه داده میشود؛ متأسفانه تاریخ در اختیار دولت است و آن را به هر سویی که بخواهد میکشاند، همچنین در اختیار بعضی از افکار است که در اثبات آنچه بدان دعوت میدهند و به سویش حرکت میکنند جرأت دروغ گفتن دارند لذا در بسیاری از کتاب های تاریخ چیزهایی میبینیم که اگر درست هستند بد جلوه داده شدهاند و چیزهای زیادی میبینیم که دروغ هستند به ویژه پیرامون آنچه بین صحابه رَضِيَاللهُعَنْهُم پیشآمده و آنان دربارهی آن معذور هستند زیرا اجتهاد نمودهاند؛ هر کس از آنان به حق اصابت نموده دو اجر دارد و هر کس به خطا رفته یک اجر دارد و خطایش بخشیده شده است.
لذا بر انسان واجب است از این گونه کتابهای دروغین یا کتابهایی که با زیادت یا نقصان – تاریخ اسلام را – بد جلوه میدهند برحذر باشد، خصوصا اگر احساس کند – مثلا – به صحابه رَضِيَاللهُعَنْهُم در بد جلوه دادن زندگانی و جامعهی آنان بیادبی میکند زیرا طعنه زدن به صحابه فقط طعنه زدن به خودِ صحابه نیست بلکه طعنه به صحابه، رسولالله ﷺ، شریعت و طعنه به الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ است؛ طعنه به صحابه طعنه به شریعت است زیرا آنها شریعت را برایمان نقل نمودهاند؛ اگر آنها دچار طعن و عیب باشند چگونه به شریعتی که بین ما وجود دارد اعتماد داشته باشیم در حالی که از طریق آنها به ما رسیده است؟ همچنین طعنه به صحابه طعنه به پیامبر ﷺ است زیرا آنان یاران و دوستانش هستند که بر علیه دشمنان، یاریاش کردهاند، طعنه به دوست، طعنه به همنشین او است. همچنین طعنه به صحابه طعنه به الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ است، چگونه گفته شود الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ برای پیامبرش – که بهترینِ مخلوقاتش است – چنین یارانی برگزیده که لایق طعنه، ناسزا و عیب هستند؟
پس طعنه به صحابه: طعنه به الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ ، پیامبرش ﷺ و شریعتش است. این مسألهی بزرگی است، کتابهای تاریخ، گاهی حاوی این مسأله هستند که دلالت بر طعنه به صحابه – صراحتا یا غير مستقيم – دارد؛ بنابراین مؤمن باید از این گونه کتاب های تاریخ که وی را گمراه میکند دوری بجوید، و از الله یاری جسته میشود .
***