جمعه 24 ذیحجه 1446
۳۰ خرداد ۱۴۰۴
20 ژوئن 2025

۴۱۶ – آیا جایز است برخی صفات را برای انسان به کار ببریم مثل: پدر عزیزم، یا برادر بزرگوارم؟

۴۱۶ – آیا اگر وقتی کسی نامه‌ای می‌نویسد، و در آن بگوید: «به پدر عزیزم»، یا «به برادر بزرگوارم»[۱]، اشکالی دارد؟

جواب دادند: اشکالی ندارد. بلکه جایز نیز هست. الله تعالی می‌فرماید: {لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَاعَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}[۲]، یعنی: {معنی آیه}، و می‌فرماید: {لَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ}[۳]، یعنی: {معنی آیه}، و رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «کریم بن کریم، یوسف است». این دلالت دارد که این اوصاف برای الله تعالی و غیر الله تعالی صحیح است. اما متّصف بودن مخلوقات، همانند موصوف بودن الله تعالی به این صفات نیست. زیرا صفات خالق، لایق او، و صفات مخلوق نیز لایق اوست.

اینکه کسی به پدر یا مادرش یا دوستش بگوید: «عزیز»، یعنی تو نزد من محبوب و با ارزشی، و هیچ وقت قصدش صفت عزت نیست که متعلق به الله تعالی است که هیچ کسی نمی‌تواند بر او قاهر شود. بلکه منظورش این است که تو نزد من با ارزش و محبوب و امثال چنین صفاتی است.


[۱] – به عربی: «إلی أخی الکریم».

[۲] – سوره توبه، آیه «۱۲۸».

[۳] – سوره نمل، آیه «۲۳».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(416) وسئل فضيلة الشيخ: إذا كتب الإنسان رسالة وقال فيها : “إلى والدي العزيز” أو “إلى أخي الكريم” فهل في هذا شيء؟

فأجاب بقوله: هذا ليس فيه شيء بل هو من الجائز قال الله تعالى: (لقد جاءكم رسول من أنفسكم عزيز عليه ماعنتم حريص عليكم بالمؤمنين رءوف رحيم) (سورة التوبة، الآية “128”). وقال تعالى: (ولها عرش عظيم) (سورة النمل، الآية “23”). وقال النبي، ﷺ: “إن الكريم ابن الكريم ابن الكريم يوسف”. فهذا دليل على أن مثل هذه الأوصاف تصح لله تعالى ولغيره ولكن اتصاف الله بها لا يماثله شيء من اتصاف المخلوق بها، فإن صفات الخالق تليق به وصفات المخلوق تليق به.

وقول القائل لأبيه أو أمه أو صديقه : “العزيز” يعني أنك عزيز علي غالٍ عندي وما أشبه ذلك، ولا يقصد بها أبداً الصفة التي تكون لله وهي العزة التي لا يقهره بها أحد، وإنما يريد أنك عزيز علي وغالٍ عندي وما أشبه ذلك.

مطالب مرتبط:

۴۴۷ – آیا درست است هنگام تعزیه می‌گویند: «بقای عمر شما» یا «بقیه در زندگی خودت»؟

۴۴۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست که هنگام تعزیه، به شیخ می‌گویند: «بقیه در زندگی خودت»، و اهل میت نیز این گونه جواب می‌دهند: «زندگی باقیِ خودت»؟ جواب دادند: مانعی نمی‌بینم که انسان بگوید: «بقیه در زندگی خودت». اما بهتر این است که گفته شود: الله برای هر مرده‌ای […]

ادامه مطلب …

۴۹۳ – حکم گفتن «الله برای تو» چیست؟

۴۹۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن «الله برای تو»، چیست؟ جواب دادند: ظاهرا لفظ «الله برای تو»، از جنس این سخن است: «خوبی‌های او از الله است». اگر از جنس این باشد، گفتنش جایز است و نزد اهل علم و غیره استعمال می‌شود. همچنین در مورد این سخن و سخنانی امثال […]

ادامه مطلب …

۵۱۳ – حکم گفتن «لا قدّر الله» یا «الله مقدّر نکند» چیست؟

۵۱۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این سخن چیست: «الله مقدّر نکند»؟ جواب دادند: معنای «الله مقدّر نکند»، این دعا و در خواست است که الله تعالی آن چیز را مقدر نفرماید، و چنین دعایی، جایز است. همچنین معنای «الله مقدّر نکند»، نفی مقدر شدن آن چیز توسط الله نیست. چه […]

ادامه مطلب …

۴۲۴ – آیا هنگام سلام، گفتن الفاظی دیگر مثل «صبح خیر» جایز است؟

۴۲۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: برخی مردم هنگام سلام، به جای سلامی که در شرع آمده، عباراتی به کار می‌برند. از جمله: «مسّاک بالخیر»، و «الله بالخیر»، و «صبّحک الله بالخیر». آیا این درست است؟ و آیا سلام کردن با لفظ «علیک السلام» جایز است؟ جواب دادند: سلامی که در شرع وارد […]

ادامه مطلب …

۴۵۹ – درباره‌ی «آزادی فکر» که دعوت به آزادی عقیده است

۴۵۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: پیوسته می‌شنویم و می‌خوانیم که می‌گویند: «آزادی فکر»، که دعوت به آزادی عقیده است. تعلیق شما بر این مساله چیست؟ جواب دادند: تعلیقمان این است که هر کس جایز می‌بیند که انسان در عقیده آزاد باشد، که به دینی که خواست، معتقد باشد، چنین شخصی کافر است. […]

ادامه مطلب …

۴۸۸ – حکم لقب «قاضی القضات» چیست؟

۴۸۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن «قاضی القضاة» چیست؟ جواب دادند: قاضی القضاة، با این معنای برای الله عز و جل شایسته‌ است. کسی که خود را این گونه نام گذاری کند، خود را در چیزی شریک الله عز و جل قرار داده که فقط مختص الله تعالی است. او قاضی […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه