۴۰۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم برادر نامیدن کافر چیست؟

جواب دادند: به هیچ وجه برای مسلمان حلال نیست کافری را برادر بنامد. – هر نوع کافری که باشد: یهودی باشد یا نصری، یا مجوسی یا ملحد – در هر صورت جایز نیست او را برادر بخواند. پس ای برادر، از چنین تعبیری بر حذر باش.. زیرا هیچ اخوّتی بین مومنین و کفار وجود ندارد. برادری، فقط برادری ایمانی است. چنان که الله عز و جل می‌فرماید: {إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ}[۱]، یعنی: {همانا فقط مومنان برادران یکدیگرند}. وقتی قرابت نسبی به خاطر اختلاف دینی، منتفی می‌شود، پس چطور برادری با وجود اختلاف دین و عدم خویشاوندی اثبات می‌شود؟ الله عز و جل در مورد نوح و پسرش چنین می‌فرماید؛ وقتی نوح گفت: {رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ. قَالَ يَانُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ}[۲]، یعنی: {ای پروردگار من! پسرم، از خانواده‌ی من است و بی‌گمان وعده‌ات، حق و درست می‌باشد؛ و تو بهترین حکم‌رانی. فرمود: ای نوح! او از خاندان تو نیست. او (دارای) عمل ناشایستی است}.

پس ابدا هیچ اخوّتی بین مومن و کافر وجود ندارد. بلکه بر مومن واجب است که کافر را به دوستی نگیرد. چنان که الله تعالی می‌فرماید: {يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ}[۳]، یعنی: {ای مؤمنان! دشمنان من و دشمنان خودتان را دوستان خود مگیرید که از روی دوستی برایشان پیام بفرستید؛ حال آنکه آنان به دین راستینی که برای شما آمده، کفر ورزیده‌اند}.

دشمنان الله چه کسانی هستند؟ کافران دشمنان الله هستند. الله تعالی می‌فرماید: {مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ}[۴]، یعنی: {کسی که دشمنِ الله و فرشتگانش و (نیز) دشمن پیامبران الهی و جبرئیل و میکائیل است، بداند که الله دشمن کافران می‌باشد}.

همچنین الله تعالی می‌فرماید: {يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ}[۵]، یعنی: {ای مؤمنان! یهود و نصاری را به دوستی نگیرید. آنان دوستان یکدیگرند. هر کس از شما با آنان دوستی نماید، از جرگه‌ی آنان است. بی گمان الله، گروه ستمکار را هدایت نمی‌کند}.

---

[۱] – سوره حجرات، ایه «۱۰».

[۲] – سوره هود، آیات «۴۵و۴۶».

[۳] – سوره ممتحنه، آیه «۱».

[۴] – سوره بقره، آیه «۹۸».

[۵] – سوره مائده، آیه «۵۱».