۴۰۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: برادرم، به غیر مسلمان چیست؟ همچنین گفتن: دوست و رفیق؟ همچنین، حکم خندیدن برای جلب مودت کفار چیست؟
جواب دادند: گفتن: «برادرم» به کافر، حرام بوده و جایز نیست. مگر اینکه آن کافر، برادر نسبی او و یا برادر شیری‌اش باشد. چرا که وقتی برادریِ نسبی و شیری منتفی شد، جز برادری دینی، چیزی باقی نمی‌ماند، و کافر برادر مومن در دینش نیست، و این فرموده‌ی نوح را به یاد آور: {رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِين. قَالَ يَانُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ}[۱]، یعنی: {ای پروردگار من! پسرم، از خانواده‌ی من است و بی‌گمان وعده‌ات، حق و درست می‌باشد؛ و تو بهترین حکم‌رانی. فرمود: ای نوح! او از خاندان تو نیست}.
اما گفتن: «دوست» و «رفیق» و امثال آن، اگر کلمه‌ای گذرا باشد و منظورش از آن صدا زدن کافری باشد که اسمش را نمی‌داند، اشکالی ندارد. اما اگر قصدش، معنای آن و برای حصول مودت و نزدیک شدن به آنها باشد، الله تعالی می‌فرماید: {لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ}[۲]، یعنی: {هیچ گروهی را نمی‌یابی که با وجود ایمان به الله و رستاخیز، با کسانی دوستی نمایند که با الله و پیامبرش دشمنی می‌کنند؛ هرچند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان ایشان باشند}. برای مومن جایز نیست با هر کلمه‌ای که برای لطف است و منظور از آن جلب مودّت است، کافر را مورد خطاب قرار دهد.
همچنین، خندیدن در روی آنها برای جلب مودتشان، چنان که از آیه‌ی کریمه فهمیدی، جایز نیست.
[۱] – سوره هود، آیات «۴۵و۴۶».
[۲] – سوره مجادله، آیه «۲۲».
