۳۹۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم مخالطت مسلمانان با غیر مسلمانان در اعیادشان چیست؟

جواب دادند: مخالطت با غیر مسلمانان در اعیادشان به خاطر تعاون بر گناه و تجاوزی که در آن وجود دارد، حرام است، و الله تعالی فرموده است: {وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ}[۱]، یعنی: {و با یکدیگر بر نیکی و پرهیزکاری همکاری نمایید و همدیگر را بر انجام گناه و تجاوز یاری نکنید}. نیز، بدین سبب که اگر این اعیاد به خاطر مناسبات دینی هستند، مشارکت در آنها مقتضی اقرار به این دیانت و رضایت به کفری است که بر آنند، و اگر به خاطر مناسبت‌های غیر دینی باشد، اگر چنین اعیادی در میان مسلمانان بود، نباید برپا می‌شد، چه برسد که در میان کفار است؟! به همین خاطر اهل علم گفته‌اند: برای مسلمانان جایز نیست که با غیر مسلمانان در اعیادشان مشارکت نمایند. زیرا این کار، اقرار و رضایت به دین باطلی است که بر آنند، و در وهله‌ی بعد، تعاون بر گناه و تجاوز است.

اما علما اختلاف دارند که وقتی غیر مسلمانی به مناسبت یکی از اعیادشان به شما هدیه‌ای داد، آیا برای شما جایز است آن هدیه را قبول کنید یا خیر؟

برخی از علما گفته‌اند: قبول هدایای آنها به خاطر اعیادشان جایز نیست. چون نشانه‌ای از راضی بودن به آن اعیاد است. گروهی دیگر نیز گفته‌اند: اشکالی ندارد. در هر حال اگر در این کار محظوری شرعی وجود نداشته باشد، یعنی هدیه دهنده معتقد نباشد که تو به دینی که او دارد راضی هستی، در این صورت قبول هدیه اشکالی ندارد. اما در غیر این صورت، قبول نکردن هدیه، بهتر است. در اینجا نیکوست سخنی را که ابن قیّم رحمه الله در کتاب «أحکام أهل الذمة»[۲] آورده، نقل کنیم. او می‌گوید: «اما تبریک گفتنِ شعائر کفر، به اتفاق علما، حرام است. مثلا به خطر اعیاد یا روزه‌هایشان به آنها تبریک گفته، بگوید: عید بر تو مبارک، و امثال چنین الفاظی به کار بردن. این سخنان، اگر گوینده‌اش از کفر در امان بماند، اما باز هم از جمله محرمات است و به منزله‌ی این است که به خاطر سجده‌اش برای صلیب به او تبریک بگوید… و بسیاری از کسانی که دین نزد آنها قدری ندارد، در این حرام واقع می‌شوند».

[۱] – سوره مائده، آیه «۲».

[۲] – (ج۱ ص۲۰۵).