یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۱۹ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

۳۲۰ – آیا نگاه کردن مرد به تصویر، حتی اگر تصویر زن بیگانه باشد، جایز است؟

۳۲۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: در فتوای قبلی، فتوای شماره‌ی (۳۱۹) در مورد مسائلی که متعلق به مشاهده‌ی تصاویر است، آمد: «اما اگر از تصاویری است که نگاه کردن به آن حلال نیست؛ مانند نگاه کردن مرد به زن نامحرم، در این حالت، محل شک و تردید. احتیاط این است که از ترس فتنه به آن نگاه نکند». این پاسخ چنین به مخاطب القا می‌کند که شما اشکالی در نگاه کردن مرد به تصویر، حتی اگر تصویر زن بیگانه باشد، نمی‌بینید. امیدواریم در این مورد توضیح بدهید؟

جواب دادند: نکته‌ای که سائل به آن اشاره کرد، یعنی کلام ما چنین به مخاطب القا می‌کند که ما اشکالی در نگاه کردن مرد به تصویر، حتی اگر تصویر زن بیگانه باشد، نمی‌بینیم؛ می‌گوییم: در این مورد، تفصیل وجود دارد:

اگر زن معینی بود و به او نگاه لذت جویانه و شهوت‌آمیز داشت، حرام است. زیرا در چنین موقعی، نفس مرد به آن زن عشق می‌ورزد و به دنبال او رفته و چه بسا شر و فتنه‌ای به وجود آید. اگر به او نگاه لذت جویانه و شهوت آمیز نداشت، بلکه یک نگاه گذار بود که هیچ تاثیری بر او نداشت، و باعث تامل او هم نشد، تحریم این نوع نگاه، محل نظر است. زیرا الحاق نگاه کردن به تصویر با نظر حقیقی، به خاطر تفاوت بسیاری که در تاثیر دارند، صحیح نیست. اما بهتر است از آن دوری شود. زیرا چه بسا به تامل در آن و سپس لذت جویی و شهوت می‌انجامد. به همین خاطر رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «وقتی زنی با شوهرش خوابیده است، زنی دیگر را برای شوهرش چنان به تصویر نکشد که شوهرش دارد او را می‌بیند». روایت بخاری. ابو داود و احمد نیز آن را با لفظ: «تا او را برای شوهرش توصیف کند»، روایت کرده‌اند، و لامی که در حدیث آمده، برای تعلیل[۱] است.


[۱] – در حدیث آمده: «لِتنعتها لِزوجها». لامی که در لتنعتها آمده، برای تعلیل است. (مترجم)

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(320) سئل فضيلة الشيخ : جاء في الفتوى السابقة رقم “319” فيما يتعلق بمشاهدة الصور ما نصه : “وإن كان ممن لا يحل له النظر إليه كنظر الرجل إلى المرأة الأجنبية فهذا موضع شك وتردد والاحتياط أن لا ينظر خوفاً من الفتنة” فهذا يفهم منه أن فضيلتكم لا يرى بأساً في نظر الرجل إلى الصورة ولو كانت صورة امرأة أجنبية فنرجو التوضيح؟

فأجاب فضيلته بقوله: النقطة التي أشار إليها السائل وهي أنه يفهم من كلامنا أننا لا نرى بأساً في نظر الرجل إلى الصورة ولو كانت صورة امرأة أجنبية فنقول هذه النقطة فيها تفصيل:

فإن كانت امرأة معينة ونظر إليها نظر تلذذ وشهوة فهذا حرام ، لأن نفسه حينئذ تتعلق بها وتتبعها وربما يحصل بذلك شر وفتنة ، فإن لم ينظر إليها نظر تلذذ وشهوة وإنما هي نظرة عابرة لم تحرك له ساكناً ، ولم توجب له تأملاً فتحريم هذا النظر ، فيه نظر فإن إلحاق نظر الصورة بنظر الحقيقة غير صحيح ، لما بينهما من الفرق العظيم في التأثير ، لكن الأولى البعد عنه لأنه قد يفضي إلى نظر التأمل ثم التلذذ والشهوة ، ولهذا قال النبي، ﷺ : “لا تباشر المرأة المرأة فتنعتها لزوجها كأنه ينظر إليها” رواه البخاري ، ورواه أحمد وأبو داود بلفظ : “لتنعتها لزوجها” . واللام للتعليل . وأما إن كانت الصورة لامرأة غير معينة فلا بأس بالنظر إليها إذا لم يخش من ذلك محظور شرعي.

مطالب مرتبط:

۳۳۷ – حکم عکس گرفتن برای یادگاری چیست؟

۳۳۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم عکس گرفتن برای یادگاری چیست؟ جواب دادند: عکس گرفتن برای یادگاری، حرام است. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده‌اند: ملائکه وارد خانه‌ای که در آن عکس وجود دارد، نمی‌شوند، و این دال بر تحریم گرفتن عکس و گذاشتن آنها در خانه است. والله المستعان. […]

ادامه مطلب …

۳۲۲ – آیا از میان انواع تصاویر فقط مجسمه حرام است؟

عرضه‌ی تصاویر بزرگ و کوچک در بازارها بسیار رايج شده، و این عکس‌ها یا متعلق به بازیگران جهانی هستند یا عکس انسان‌های مشهور است. این کار برای تبلیغ یک یا چند نوع کالا انجام می‌شود. وقتی به آنها گفته می‌شود این کار، منکر است، صاحبان مغازه‌ها می‌گویند که این عکس‌ها، مجسمه نیستند، و این یعنی حرام نیستند، و از آنجایی که دارای سایه نیستند، تقلید از خلقت الله به حساب نمی‌آیند. همچنین می‌گویند از فتوای شما در مجله‌ی «المسلمون» اطلاع یافته‌اند که مفادش این است که فقط مجسمه حرام است، و عکس، حرام نیست. از شما می‌خواهیم این مساله را برایمان توضیح دهید.

ادامه مطلب …

۳۳۴ – حکم ساختن مجسمه‌ای به شکل قلب انسان برای یاد آوری قدرت و عظمت الله چیست؟

۳۳۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم ساختن مجسمه‌ای به شکل قلب انسان برای یاد آوری قدرت و عظمت الله چیست؟ جواب دادند: عکس قلب یا دیگر اجزای بدن، جزء تصاویر حرام نیست. چون قسمتی از تصویر است، و بر این اساس، کشیدن قلب یا دست یا پا یا سر، هر کدام به […]

ادامه مطلب …

۳۱۵ – حکم عکس که روی قوطی‌ها و مجلات و روزنامه‌ها و گواهی‌نامه‌های رانندگی و اسکناس‌ها

۳۱۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا برای از بین رفتن تحریم، محو کردن سرِ تصویر واجب است؟ یا اینکه آن را از نقاشی جدا کند؟ نیز، حکم عکسی که روی قوطی‌ها و مجلات و روزنامه‌ها و گواهی‌نامه‌های رانندگی و اسکناس‌ها وجود دارد، چیست؟ و آیا اینها مانع از دخول ملائکه به خانه […]

ادامه مطلب …

۳۱۶ – حکم ساختن مجسمه چیست؟

۳۱۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم ساختن مجسمه چیست؟ جواب دادند: حکم ساختن مجسمه؛ اگر مجسمه‌ی موجودات زنده باشد، حرام است. زیرا از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت است که چنین اشخاصی را لعنت فرموده‌اند، و همچنین از او ثابت است که فرموده‌اند: «الله عز و جل می‌فرماید: و چه […]

ادامه مطلب …

۳۴۲ – حکم عکس گرفتن با دستگاه فوتوگرافی فوری چیست؟

۳۴۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گرفتن عکس با دستگاه فوتوگرافی فوری چیست؟ جواب دادند: عکس انداختن با دستگاه فوتوگرافیِ فوری که برای آن احتیاجی به استفاده از دست نیست، اشکالی ندارد؛ چون شامل تصویر نمی‌شود. اما این مساله باقی می‌ماند: هدف از گرفتن این عکس چیست؟ اگر هدف این است که […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه