یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۲۰ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

۲۸۱ – حکم قسم خوردن به غیر الله، و قسم خوردن به قرآن چیست؟

۲۸۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن به غیر الله، و قسم خوردن به قرآن کریم چیست؟

جواب دادند: قسم خوردن به غیر الله یا به غیر صفتی از صفات او تعالی، حرام است، و نوعی از شرک به حساب می‌آید. به همین خاطر رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «به پدرانتان قسم نخورید. هر کس می‌خواهد قسم بخورد، پس به الله قسم بخورد یا ساکت بماند». روایت ترمذی، و آن را حسن دانسته، و حاکم رحمه الله آن را صحیح می‌داند. همچنین از ایشان صلی الله علیه وسلم ثابت است که فرمودند: «کسی که گفت: قسم با لات و عُزّی، پس باید بگوید: لا إله إلا الله». این حدیث اشاره می‌کند که قسم به غیر الله شرک است، و کلمه‌ی اخلاص لا إله إلا الله، آن را پاک می‌کند.

بر این اساس، بر مسلمان حرام است که به غیر الله قسم بخورد. نباید به کعبه و پیامبر صلی الله علیه وسلم و جبریل و ولیی از اولیاءالله و خلیفه‌ای از خلفای مسلمین و به شرف و قومیت و وطنیت و غیره قسم بخورد. هر قسم خوردنی به غیر الله، حرام بوده و نوعی شرک و کفر است.

اما قسم خوردن به قرآن کریم اشکالی ندارد. چون قرآن کریم، کلام الله تعالی است. الله تعالی آن را حقیقتا تکلم نموده و معنایش را منظور داشته، و الله سبحانه و تعالی موصوف به کلام است. بنا بر این، قسم خوردن به قرآن کریم، در واقع قسم خوردن به یکی از صفات الله سبحانه و تعالی بوده و جایز است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(281) وسئل أيضاً : عن حكم الحلف بغير الله؟ والحلف بالقرآن الكريم؟

فأجاب بقوله : الحلف بغير الله أو بغير صفة من صفاته محرم وهو نوع من الشرك ولهذا قال النبي، ﷺ: “لا تحلفوا بآبائكم ، من كان حالفاً فليحلف بالله أو ليصمت” . وجاء عنه ، ﷺ ، أنه قال : “من حلف بغير الله فقد كفر أو أشرك” . رواه الترمذي وحسنه وصححه الحاكم . وثبت عنه ، ﷺ ، أنه قال : “من قال واللات والعزى فليقل : لا إله إلا الله”. وهذا إشارة إلى أن الحلف بغير الله شرك يطهر بكلمة الإخلاص لا إله إلا الله .

وعلى هذا فيحرم على المسلم أن يحلف بغير الله- سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ – لا بالكعبة ، ولا بالنبي ، ﷺ ، ولا بجبريل ،ولا بولي من أولياء الله، ولا بخليفة من خلفاء المسلمين ، ولا بالشرف ، ولا بالقومية ، ولا بالوطنية كل حلف بغير الله فهو محرم وهو نوع من الشرك والكفر.

وأما الحلف بالقرآن الكريم فإنه لا بأس به ، لأن القرآن الكريم كلام الله – سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ – تكلم الله به حقيقة بلفظه مريداً لمعناه وهو – سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ- موصوف بالكلام فعليه يكون الحلف بالقرآن الكريم حلفاً بصفة من صفات الله – سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ – وذلك جائز.

مطالب مرتبط:

۲۷۹ – حکم قسم خوردن به قرآن (مصحف) چیست؟

۲۷۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن به قرآن (مصحف) چیست؟ جواب دادند: شایسته است جواب این سوال را مقداری بسط دهیم. به این خاطر که قسم خوردن به چیزی، دال بر تعظیم خاص آن چیز نزد قسم خورنده است، و به این دلیل برای هیچ کس جایز نیست جز به […]

ادامه مطلب …

۲۸۴ – حکم قسم خوردن به رسول الله ﷺ یا کعبه یا شرف و ذمت چیست؟ حکم گفتن: «به گردن من» چیست؟

۲۸۴ – از شیخ رحمه الله سوال: حکم قسم خوردن به رسول الله صلی الله علیه وسلم و کعبه، و شرف و ذمت چیست؟ حکم گفتن: «به گردن من» چیست؟ جواب دادند: قسم خوردن به رسول الله علیه الصلاة والسلام جایز نیست، و بلکه نوعی شرک است. همچنین قسم خوردن به کعبه جایز نیست، و […]

ادامه مطلب …

۲۸۰ – حکم قسم خوردن به غیر الله چیست؟

۲۸۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن به غیر الله تعالی چیست؟ و آیا این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم نیز شامل آن می‌شود یا خیر، که فرمودند: «أفلح و أبیه إن صدق»؟ جواب دادند: قسم خوردن به غیر الله، مانند اینکه کسی بگوید: به جان تو، یا به […]

ادامه مطلب …

۲۸۷ – حکم کسی که با قسم خوردن قانع نمی‌شود چیست؟

۲۸۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم کسی که با قسم خوردن، قانع نمی‌شود، چیست؟ جواب دادند: کسی که با قسم، قانع نمی‌شود، از دو حالت خارج نیست: اول: از ناحیه شرعی باشد. در این صورت، واجب است وقتی مدعی علیه باید قسم بخورد و قسم خورد، به این حکم شرعی راضی شود. […]

ادامه مطلب …

۲۸۸ – حکم گفتن: «مسیحی هستم اگر چنین کردم…» چیست؟

۲۸۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم سخنی که عده‌ای می‌گویند: «مسیحی هستم اگر چنین کردم…» چیست؟ جواب دادند: این از باب قسم است، و همان حکم را دارد. اگر قسم گیر شد، در صورتی که شروط کفاره، کامل باشند، باید کفاره‌ی قسم بپردازد. اما شایسته است انسان به الله عز و جل […]

ادامه مطلب …

۲۸۵ – حکم گفتن: «قسم به الله و جان تو» چیست؟

۲۸۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: «قسم به الله و جان تو» چیست؟ جواب دادند: در این سخن، دو نوع شرک وجود دارد: اول: قسم به غیر الله است. دوم: با گفتن «و جان تو»، آن را با الله شریک قرار داده، و با واوی که مقتضی مساوات است، او را […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه