۲۶۳ – از شیخ رحمه الله در مورد تنجیم (ستاره شناسی) و حکم آن سوال شد.
جواب دادند: تنجیم (ستاره شناسی) از نجم (ستاره) گرفته شده، و به معنی استدلال به حالات فلکی برای حوادثی است که در زمین اتفاق میافتند. یعنی، منجّم آنچه را که در زمین اتفاق افتاده یا خواهد افتاد را به حرکت ستارگان و طلوع و غروب و نزدیک و دور شدن آنها ربط دهد. تنجیم، نوعی سحر و کهانت بوده و حرام است. زیرا مبنی بر اوهام است و حقیت ندارد. آنچه در زمین اتفاق میافتد، هیچ ربطی به آنچه در آسمان اتفاق میافتد، ندارد. به همین خاطر، یکی از عقاید جاهلیت این بوده که گرفتگی خورشید و ماه، به خاطر این است که انسان بزرگی از دنیا رفته است. اما وقتی خورشید در عهد رسول الله صلی الله علیه وسلم و در همان روزی که فرزندشان ابراهیم از دنیا رفت، دچار گرفتگی شد، مردم گفتند: خورشید به خاطر مرگ ابراهیم، دچار گرفتگی شده است. رسول الله صلی الله علیه وسلم بعد از اینکه نماز کسوف خواندند، برای مردم خطبهای ایراد کرده، و فرمودند: «خورشید و ماه دو نشانه از نشانههای الله هستند که به خاطر مرگ یا تولد کسی، دچار گرفتگی نمیشوند». این گونه، رسول الله صلی الله علیه وسلم ارتباط حوادث زمینی با احوال فلکی را ابطال نمودند. نیز به این خاطر که ستاره شناسی به این معنا، نوعی سحر و پیشگویی است که این نیز سبب اوهام و انفعالات روانی است که هیچ حقیقت و اصلی ندارد، و انسان را وارد ورطهی اوهام و نحسی و مسائل بغرنج میکند.
اما نوع دیگری از ستاره شناسی هم وجود دارد که انسان به وسیلهی طلوع ستارگان، استدلال به اوقات و ازمنه و فصول میکند. این اشکالی ندارد و به کار بردن آن بدون مشکل است. مثلا بگوییم: وقتی فلان ستاره طلوع کرد، موسم بارندگی شروع میشود، یا وقت چیدن ثمر درختان و غیره است. این اشکالی ندارد.