۲۵۹ – از شیخ رحمه الله در مورد پیشگویی و حکم رفتن نزد پیشگو (کاهن) سوال شد.
جواب دادند: کاهنی، از تکهُّن گرفته شده که به معنی تخمین زدن و جستجوی حقیقت با کارهای بی اساس است، و در عصر جاهلیت، حرفه‌ی گروهی بود که شیاطین با آنها ارتباط برقرار کرده و به اخباری که در آسمان بوده گوش فرا داده، و به این اشخاص منتقل می‌کردند. اینها نیز اخباری را که شیاطین از آسمان برایشان نقل کرده بودند، گرفته و از خود چیزهایی به آن اضافه کرده و سپس آن را به مردم می‌گفتند. اگر همان طور که می‌گفتند، اتفاق می‌افتاد، مردم فریب می‌خوردند و آنها را برای قضاوت در بین خود، و نیز برای فهمیدن آینده، آنها را معتبر می‌دانستند. از این رو است که می‌گوییم: کاهی کسی است که از غیب در آینده خبر می‌دهد.
اما کسی که نزد کاهن و پیشگو می‌رود، سه نوع هستند:
اول: کسی که نزد کاهن می‌رود و از او سوال می‌کند، بدون اینکه او را تصدیق کند. اين كار حرام بوده و عقوبت فاعل آن، این است که تا چهل روز، نمازش پذیرفته نمی‌شود. در صحیح مسلم روایت شده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «کسی که نزد پیشگویی برود و از او بپرسد، چهل روز، یا چهل شب، نمازش قبول نمی‌شود».
دوم: نزد کاهن و پیشگو رفته، و از او سوال می‌کند و هر چیزی که پیشگو به او بگوید، تصدیق می‌کند. این کار، کفر به الله عز و جل است. چون با این کار خود، آن کاهن را که مدعی علم غیب است، تصدیق کرده است، و تصدیق ادعای بشر در مورد داشتنِ علم غیب، تکذیب این فرموده‌ی الله است: {قُلْ لَا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ}[۱]، یعنی: {بگو: جز الله هیچ‌یک از موجودات آسمان‌ها و زمین، غیب نمی‌‌داند}، و به همین خاطر در حدیث صحیح آمده: «کسی که نزد پیشگویی رفته و گفته‌هایش را تصدیق کند، بدون شک به آنچه بر محمد صلی الله علیه وسلم نازل فرموده، کافر شده است».
سوم: نزد پیشگو برود که از او سوالاتی بپرسد که مردم او را بشناسند، و بدانند که کارش پیشگویی و پوشاندن امور و گمراه کردن مردم است. این کار اشکالی ندارد، و دلیل آن هم این است که رسول الله صلی الله علیه وسلم نزد ابن صیّاد رفت. ایشان در دل خود به چیزی فکر کرده و سپس از ابن صیاد پرسیدند که به او بگوید الان به چیزی فکر می‌کند؟ ابن صیاد گفت: دُخ، و منظورش دخان یعنی دود، بود. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «ساکت شو، بیشتر از یک کاهن نیستی». این حالاتی است که یک شخص نزد پیشگو می‌رود:
اول: نزد پیشگو برود و از او سوال کند، اما او را تصدیق نکند، و قصدش از این کار، بیان حال او برای مردم هم نباشد. این حرام است و عقوبت کسی که این کار را انجام دهد، این است که تا چهل روز، نمازش قبول نمی‌شود.
دوم: از او سوال کرده و او را تصدیق نماید. این کفر به الله عز و جل است، و واجب است که انسان از آن توبه نموده و به الله تعالی رجوع کند، و در غیر این صورت، بر کفر از دنیا می‌رود.
سوم: به این خاطر نزد پیشگو برود که او را آزموده و حالش را برای مردم بیان کند. این کار، اشکالی ندارد.
[۱] – سوره نمل، آیه «۶۵».
