۲۵۵ – از شیخ رحمه الله در مورد اقسام سحر سوال شد؟ و آیا ساحر، کافر است؟

جواب دادند: سحر دو نوع است:

اول: گره‌ها و وِردها: یعنی خواندنی‌ها و طلسم‌هایی که ساحر با شریک قرار دادن شیطان با الله، برای ضرر رساندن به شخصی که سحر می‌شود، به آنها می‌رسد. الله تعالی می‌فرماید: {وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ}[۱]، یعنی: {و (یهودیان) از آنچه شیاطین درباره‌ی پادشاهی سلیمان (به هم می‌بافتند و برای مردم) می‌خواندند، پیروی کردند؛ در حالی که سلیمان هیچ‌گاه کفر نورزید. بلکه این شیاطین بودند که کفر ورزیدند و به مردم، سحر می‌آموختند و نیز آنچه را که بر دو فرشته‌ی بابل (به نام‌های) هاروت و ماروت نازل شد، (به مردم آموزش می‌دادند). (آن دو فرشته، طرز باطل کردن سحر را به مردم می‌آموختند) و به هیچ‌کس چیزی یاد نمی‌دادند مگر اینکه (ابتدا) به او می‏گفتند: ما وسیله‌ی آزمایشیم؛ مبادا کافر شوی. ولی آنها از آن‌دو مطالبی می‏آموختند که بتوانند با آن، میان مرد و همسرش جدایی بیندازند. اما جز به اجازه و خواست الله نمی توانند به کسی زیانی برسانند. آنها چیزهایی می‌آموختند که برایشان ضرر داشت، نه فایده؛ و به‌قطع می‏دانستند که هرکس خریدار چنین کالایی باشد، هیچ بهره‌ای در آخرت نخواهد داشت}.

دوم: دواها و گیاهان دارویی که بر بدن و عقل و اراده و میل مسحور، تاثیر می‌گذارد، که نزد ساحران، عطف و صرف نامیده می‌شود. انسان را طوری می‌کنند که دوستدار همسرش یا زنی دیگر می‌شود، تا جایی که مثل حیوان، هر طور که بخواهد به او دستور می‌دهد، و صرف، برعکس این است. با این دواها چنان بدن شخص سحر شده را ضعیف می‌کنند تا وقتی که بمیرد، و اشیا را بر خلاف آنچه که هستند می‌بیند.

اهل علم در مورد کفر ساحر، اختلاف دارند. برخی می‌گویند: کافر، و بعضی دیگر می‌گویند: کافر نیست.

اما با تقسیمی که ذکر کردیم، حکم این مساله آشکار می‌شود:

هر کس که سحرش به واسطه‌ی شیاطین است، کافر، و کسی که سحرش به وسیله‌ی دواها و گیاهان دارویی است، تکفیر نمی‌شود، اما عاصی شمرده می‌شود.

[۱] – سوره بقره، آیه «۱۰۲».