۲۵۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا سحر، حقیقت دارد؟
جواب دادند: بدون شک سحر حقیقت دارد و تاثیر آن حقیقی است. اما اینکه به وسیلهی سحر، چیزی وارونه شود، یا ساکنی حرکت کند، یا متحرکی ساکن شود، این خیال و وهم است و حقیقت ندارد. به فرمودهی الله تعالی در قصهی ساحران فرعون بنگر، که میفرماید: {سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ وَجَاءُوا بِسِحْرٍ عَظِيمٍ}[۱]، یعنی:{و چون (بساط سحرشان را) انداختند، چشمان مردم را جادو کردند و آنان را سخت ترساندند و جادوی بزرگی به میان آوردند}. فرمود: {سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ}، یعنی:{چشمان مردم را جادو کردند و آنان را سخت ترساندند}. چطور چشمان مردم را سحر کردند؟ این گونه که وقتی به طنابها و چوب دستیهای ساحران مینگریستند، خیال میکردند که آنها مار هستند و حرکت میکنند، چنان که الله میفرماید: {يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَى}[۲]، یعنی: {ناگهان در اثر جادویشان چنین به نظر موسی رسید که ریسمانها و عصاهایشان حرکت میکند}. بنا بر این، سحر در وارونه کردن اشیاء و به حرکت در آوردن ساکن، یه ساکن نمودن متحرک، هیچ تاثیری ندارد. اما سحر این گونه بر مسحور تاثیر میکند که تصور میکند ساکن، در حال حرکت، و متحرک، ساکن است، و تاثیرش به این صورت، کاملا واضح و آشکار است. بنا بر این، سحر دارای حقیقت است و بر بدن شخص مسحور و حواس او تاثیر گذاشته و چه بسا حتی موجب هلاکت او شود.
[۱] – سوره أعراف، آیه «۱۱۶».
[۲] – سوره طه، آیه «۶۶».