سه‌شنبه 1 ربیع‌الثانی 1447
۱ مهر ۱۴۰۴
23 سپتامبر 2025

۱۹۹ – آیا رزق و روزی و ازدواج، در لوح محفوظ نوشته شده است؟

۱۹۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا روزی و ازدواج، در لوح محفوظ نوشته شده است؟

جواب دادند: هر چیزی از آن روز که قلم خلق شده، تا روز قیامت اتفاق می‌افتد، در لوح محفوظ نوشته شده. زیرا الله تعالی وقتی که قلم را خلق کرد، به او فرمود: «بنویس. گفت: پروردگارم، چه بنویسم؟ گفت: بنویس هر چه را که خواهد بود. پس در همان ساعت هر چه را تا روز قیامت خواهد بود، نوشت». همچنین از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت است که وقتی جنین در شکم مادر به چهار ماهگی می‌رسد، الله تعالی فرشته‌ای به سوی او می‌فرستد که در او روح می‌دمد، و روزی و اجل و عمل و سعید یا شقی بودن او را می‌نویسد. نیز، رزق و روزی همراه با اسبابش نوشته شده و کم و زیاد نمی‌شود. یکی از اسباب آن این است که انسان برای طلب روزی، کار کند. چنان که الله تعالی می‌فرماید: {هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ}[۱]، یعنی: {او، ذاتی است که زمین را برای شما مسخّر کرد؛ پس در گوشه و کنار آن راه بروید و از روزی پروردگار بخورید. و رستاخیز به سوی اوست}، و یکی دیگر از اسباب آن، صله‌ی رحم و نیکی به والدین و دیدار با نزدیکان است. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «کسی که دوست دارد رزقش بیشتر شده و اجلش به تاخیر افتد، پس صله‌ی رحم را به جای آورد»، و یکی دیگر از اسباب روزی، تقوای الله عز و جل است، چنان که می‌فرماید: {وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا . وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ}[۲]، یعنی: {و هر کس تقوای الله پیشه کند، (الله، راه ‌حل و) برون‌رفتی (از مشکلات) برایش فراهم می‌کند. و به او از آنجا که گمانش را ندارد، روزی می‌دهد}، و نگو که رزق و روزی، نوشته شده و معین است و من هیچ کاری برای کسب روزی انجام نمی‌دهم. زیرا این نشانه‌ی عجز است. زرنگی و حزم، این است که برای بدست آوردن روزی و هر آنچه در دین و دنیایت سودمند است، تلاش کنی. رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «زرنگ کسی است که نفس خود را مطیع گرداند و برای بعد از مرگ، عمل کند، و عاجز کسی است که دنبال هوای نفس بوده و از الله آرزوهایش را بخواهد». و همان طور که رزق و روزی مکتوب و به وسیله‌ی اسباب، مقدر شده، ازدواج نیز همین گونه است، و برای هر یک از زوجین به عینه نوشته شده که همسر دیگری خواهد شد، و هیچ چیز در زمین و آسمان بر الله تعالی مخفی نمی‌ماند.


[۱] – سوره ملک، آیه «۱۵».

[۲] – سوره طلاق، آیه «۲و۳».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(199) وسئل فضيلته : هل الرزق والزواج مكتوب في اللوح المحفوظ؟

فأجاب بقوله: كل شيء منذ خلق الله القلم إلى يوم القيامة فإنه مكتوب في اللوح المحفوظ لأن الله – سبحانه وتعالي ـ أول ما خلق القلم قال له: “اكتب قال : ربي وماذا أكتب ؟ قال: اكتب ما هو كائن فجرى في تلك الساعة بما هو كائن إلى يوم القيامة” . وثبت عن النبي ، ﷺ ، أن الجنين في بطن أمه إذا مضى عليه أربعة أشهر ، بعث الله إليه ملكاً ينفح فيه الروح ويكتب رزقه، وأجله ، وعمله ، وشقي أم سعيد .

والرزق أيضاً مكتوب مقدر بأسبابه لا يزيد ولا ينقص ، فمن الأسباب أن يعمل الإنسان لطلب الرزق كما قال الله –تعالى- : (هو الذي جعل لكم الأرض ذلولاً فامشوا في مناكبها وكلوا من رزقه وإليه النشور) (سورة الملك، الآية “15”) ومن الأسباب أيضاً صلة الرحم من بر الوالدين ،وصلة القرابات، فإن النبي ، ﷺ ، قال: “من أحب أن يبسط له في رزقه وينسأ له في أثره فليصل رحمه” ومن الأسباب تقوى الله-عَزَّوَجَلَّ – كما قال- تعالى -: (ومن يتق الله يجعل له مخرجاً . ويرزقه من حيث لا يحتسب) (سورة الطلاق ، الآيتان “2-3”) . ولا تقل : إن الرزق مكتوب ومحدد ولن أفعل الأسباب التي توصل إليه فإن هذا من العجز : والكياسة والحزم أن تسعى لرزقك ، ولما ينفعك في دينك ودنياك قال النبي ، ﷺ : “الكيس من دان نفسه، وعمل لما بعد الموت ، والعاجز من أتبع نفسه هواها وتمنى على الله الأماني” . وكما أن الرزق مكتوب مقدر بأسبابه فكذلك الزواج مكتوب مقدر ، وقد كتب لكل من الزوجين أن يكون زوج الآخر بعينه ، والله –تعالى – لا يخفى عليه شيء في الأرض ولا في السماء.

مطالب مرتبط:

۲۰۹ – آیا ناراحتی و خشم در هنگام مصیبت جایز است؟

۲۰۹ – از شیخ رحمه الله در مورد کسی سوال شد که وقتی مصیبتی به او می‌رسد، ناراحت و خشمگین می‌شود؟ جواب دادند: مردم در هنگام مصیبت، در چهار درجه هستند: درجه‌ی اول: خشمگین شدن، و این خود، چند نوع است: نوع اول: خشمش قلبی باشد. مثلا به خاطر چیزی که الله برایش مقدر کرده، […]

ادامه مطلب …

۱۹۶ – حکم رضایت به قضا و قدر چیست؟ آیا دعا تقدیر الله را تغییر می‌دهد؟

۱۹۶ – از شیخ رحمه الله از حکم رضایت به قضا و قدر سوال شد؟ و اینکه آیا دعا، آنچه را الله خواسته، تغییر می‌دهد؟ جواب دادند: رضایت به قضا و قدر، واجب است. زیرا جزی از کمال ربوبیت الله تعالی است. بر هر مومنی واجب است که به قضای الهی راضی باشد. اما مَقضی، […]

ادامه مطلب …

۲۰۲ – اراده‌ی انسان چگونه است در حالی که همه چیز به خواست الله است؟

الله تعالی در برخی آیات فرموده که همه چیز به دست اوست، و در بعضی دیگر از آیات، فرموده که امر، به مکلف بر می‌گردد، و جمع بین این نصوص چنین است: مکلف دارای اختیار و قدرت است، و خالق این اراده و اختیار و قدرت، الله تعالی است. مخلوق هیچ اراده‌ای ندارد مگر با مشیئت الله...

ادامه مطلب …

۱۹۳ – ایمان به قضا و قدر

۱۹۳ – از شیخ رحمه الله در مورد ایمان به قضا و قدر سوال شد. جواب دادند: ایمان به قدر، یکی از ارکان شش گانه‌ی ایمان است که پیامبر وقتی جبریل از ایشان در مورد ایمان سوال کرد، آن را برایش بیان کردند. ایمان به قدر مساله‌ی بسیار مهمی است، و مردم در این مساله […]

ادامه مطلب …

۱۹۰ – کسی که از ترس لغزش در عقیده از یادگیری آن می‌پرهیزد.

۱۹۰ – از شیخ رحمه الله در مورد کسی سوال شد که مطالعه‌ی عقیده را خصوصا در مساله‌ی قَدَر، از خوف اینکه بلغزد، دوست ندارد. جواب دادند: انسان به این مساله نیز مانند دیگر مسائل مهم، در دین و دنیای خود نیازمند است. باید در اعماق آن شناور شده و برای تحقیق و شناخت آن […]

ادامه مطلب …

۲۰۴ – شخصی که می‌گوید: «الله هدایت را برای من ننوشته»

۲۰۴ – از شیخ رحمه الله در مورد شخص نافرمانی سوال شد که وقتی او را به سوی حق دعوت می‌کنند، می‌گوید: «الله تعالی هدایت را برای من ننوشته». با چنین شخصی چگونه باید تعامل کرد؟ جواب دادند: به سادگی به او می‌گوییم: آیا از غیب خبر داری یا اینکه از الله عهد و پیمان […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه