۱۱۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا جن حقیقت دارد؟ و آیا تاثیری دارند؟ و علاج آن چیست؟
جواب دادند: اما در مورد زندگی جنیان، الله به آن آگاهتر است. اما ما همین قدر میدانیم که جنیان، دارای اجسام حقیقی بوده و از آتش خلق شدهاند، و میخورند و میآشامند و ازدواج میکنند و دارای ذریّه هستند. چنان که الله تعالی در مورد شیطان میفرماید: {أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُو}[۱]، یعنی: {آیا او (شیطان) و ذریهاش را به غیر از من به دوستی میگیرید، در حالی که آنان دشمنان شمایند}، و اینکه آنها مکلّف به عبادات هستند. رسول الله صلی الله علیه وسلم به سوی آنها فرستاده، و آنها نیز حضور یافته و قرآن را استماع نمودند، چنان که الله تعالی میفرماید: {قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا . يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا}[۲]، یعنی: {بگو به من وحی شده که گروهی از جنها (به قرآن) گوش دادند و گفتند: به راستی ما قرآن شگفت آوری شنیدیم. که به سوی راه راست هدایت میکند؛ پس به آن ایمان آوردیم و هرگز هیچ کس را شریک پروردگارمان قرار نمیدهیم}، و چنان که میفرماید: {وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ . قَالُوا يَاقَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ}[۳]، یعنی: {و زمانی را (یاد کن) که گروهی از جنیان را به سوی تو متوجه کردیم که قرآن میشنیدند. و چون نزدش حضور یافتند، گفتند: ساکت باشید. و هنگامی که تلاوت قرآن پایان یافت، در حالی که بیم دهنده بودند، به سوی قومشان بازگشتند. گفتند: ای قوم ما! همانا ما کتابی شنیدیم که پس از موسی نازل شده و تصدیق کنندهی کتابهای پیشین است؛ به سوی حق و به راه راست هدایت میکند}. نیز از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت که به جنیانی که نزد او آمده بودند، و از او در مورد زادشان پرسیدند، فرمود: «هر استخوانی که اسم الله بر آن ذکر شده باشد، غذای شماست، که بیشتر از اول، گوشت بر آن خواهد بود»، و نیز آنها – منظورم جنیان هستند – وقتی که انسان مشغول غذا شود و اسم الله را ذکر نکند، در خوردن غذا با انسان مشارکت میکنند، و به همین خاطر است که بسم الله گفتن هنگام خوردن و نوشیدن، چنان که رسول الله صلی الله علیه وسلم به آن دستور داده، واجب است. بر این اساس، جن، موجودی حقیقی و واقعی است، و انکار آن، انکار قرآن و کفر به الله عز و جل است. همچنین آنها مورد امر و نهی قرار میگیرند و کافران آنها به دوزخ وارد میشوند. چنان که الله تعالی میفرماید: قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِي النَّارِ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا}[۴]، یعنی: {(الله) میفرماید: با امتهایی از جن و انسانهایی که پیش از شما بودهاند، وارد دوزخ شوید، هر گاه گروهی وارد دوزخ شوند، گروه همانند خود را نفرین میکنند}، و مومنان آنان نیز وارد بهشت میشوند، به این دلیل که الله میفرماید: { وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ . فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ . ذَوَاتَا أَفْنَانٍ . فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ}[۵]، یعنی: {و کسی که از ایستادن در حضور پروردگارش ترسیده باشد، دو باغ دارد. پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار میکنید؟ دو باغ که پر از شاخسارند. پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار میکنید}، و خطاب قرآن شامل انس و جن میشود. به این دلیل که میفرماید: { يَامَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ}[۶]، یعنی: {ای جنها و ای انسانها! آیا برای شما پیامبرانی از میان خودتان نیامدند که آیات مرا برایتان بازگو میکردند و به شما نسبت به دیدار امروزتان هشدار میدادند؟ گویند: «(آری) به زیان خود گواهی دهیم». زندگی دنیا آنان را فریفت و به زیان خود گواهی میدهند و اعتراف میکنند که کافر بودهاند}، و دیگر آیات و نصوصی که دال که بر مکلف بودن آنهاست و اینکه اگر ایمان آوردند، وارد بهشت و اگر ایمان نیاوردند وارد جهنم میشوند.
اما تاثیرشان بر انسان نیز در واقع حال، وجود دارد. آنها بر انسان تاثیر میگذارند؛ یا اینکه وارد بدن انسان میشوند و انسان دچار حالتی شبیه صرع شده و درد او را فرا میگیرد و یا با ترساندن و وحشت ایجاد کردن و امثال آن، اثر از خود به جا میگذارند.
اما راه علاج و درمان از تاثیرات جن، با خواندن اوراد و اذکار شرعی مثل قرائت آیت الکرسی است. زیرا هر کس آیت الکرسی را در شب بخواند، تا وقتی که شب را به صبح برساند، محافظی از جانب الله بر اوست که نمیگذارد شیطان به او نزدیک شود.
[۱] – سوره کهف، آیه «۵۰».
[۲] – سوره جن، آیات «۱و۲».
[۳] – سوره احقاف، آیات «۲۹و۳۰».
[۴] – سوره أعراف، آیه «۳۸».
[۵] – سوره الرحمن، آیات «۴۶-۴۹».
[۶] – سوره أنعام، آیه «۱۳۰».