۹۹ – از شیخ سوال شد: آیا وقتی که الله عز و جل به آسمان دنیا نزول کرد، آسمان دوم به بعد، بالاتر از او قرار می‌گیرند؟

جواب دادند: خیر، و از این جواب اطمینان داریم. چون اگر قبول کنیم چنین چیزی امکان دارد، صفت علوّ باطل می‌شود، وصفت علوّ برای الله لازم است و صفت ذاتی اوست که از او منتفی نمی‌شود و امکان ندارد که چیزی بالاتر از او تعالی باشد. در این موقع انسان در بهت و حیرت می‌ماند که چگونه الله به آسمان دنیا نزول می‌کند، اما آسمان او را در بر نگرفته و آسمان‌های دیگر نیز بالای او نخواهند بود. آیا چنین چیزی ممکن است؟!

جواب: اگر از این موضوع بهت زده هستی، به این خاطر است که صفات خالق را با صفات مخلوق قیاس می‌گیری. درست است که مخلوق وقتی از پشت بام، به پایین و زیر نور چراغ بیاید، در این حالت سقف و نور چراغ، بالای سر او بوده و او را در بر می‌گیرند. اما امکان ندارد که خالق با مخلوق قیاس گرفته شود. بنا بر این در مورد خالق نگو: چگونه و چرا؟

پس این دو سوال: اول: آیا آسمان او را در بر می‌گیرد؟

جواب: خیر، زیرا اگر چنین چیزی را فرض کردی، لازمه‌اش این است که الله تعالی محتاج به آسمان است، در حالی که الله تعالی از همه چیز بی نیاز، و همه چیز به او نیازمند هستند.

سوال دوم: آیا به جز آسمان دنیا، بقیه‌ی آسمان‌ها بالای او هستند؟

جواب: خیر، زیرا اگر چنین چیزی را فرض کردی، لازمه‌اش نفی صفت علوّ الله تعالی است. در حالی که صفت علوّ از صفات ذاتیِ الله است که هیچ وقت از او تعالی جدا نمی‌شوند.

این سوال از اصل، بدعت است؛ چنان که امام مالک رحمه الله در جواب کسی که از کیفیت استواء سوال کرد، گفت: «سوال پرسیدن در مورد آن، بدعت است»، چون صحابه در این مورد سوال نکرده‌اند. پس تو نیز الان در دین الله بدعت آوردی که در مورد امری دینی سوال نمودی که صحابه در مورد آن سوال نکرده‌اند، در حالی که صحابه از تو بهتر، و بر آگاهی یافتن به صفات الله از تو حریص‌تر هستند. اما با این حال اگر گفت: مضطرب می‌شوم و می‌ترسم که به صفاتی برای الله معتقد شوم که جایز نیستند. پس برایم بیان کرده و نجاتم دهید. در چنین حالتی برای او بیان می‌کنیم. زیرا گاهی انسان به چنین اموری مبتلا می‌شود و شیطان آمده و او را وسوسه کرده و می‌گوید: چگونه و چگونه؟ تا جایی که منجر به یکی از دو حرام می‌شود: تا تمثیل، و یا تعطیل. پس وقتی نزد ما آمد و سوال کرد و گفت: مرا نجات دهید. هنوز این مساله در ذهنم می‌آید و می‌رود. اینکه بگویید بدعت است، برایم کافی نیست. این چیزی که در ذهن و قلبم است را چگونه از بین ببرم؟ در این موقع است که برای او تبیین می‌کنیم.