۹۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا نزول الله تعالی مستلزم خالی شدن عرش از او تعالی است؟

جواب دادند: می‌گوییم: اصل این سخن، تکلّف بوده و از سوال کننده‌اش تشکر نمی‌شود. زیرا از او می‌پرسیم: آیا حرص تو برای فهمیدن صفات الله، بیشتر از صحابه است؟ اگر گفت: بله، این دروغگوست، و اگر گفت: خیر، می‌گوییم: هر آنچه آنها را کفایت کرده، تو را نیز کفایت می‌کند. زیرا آنها از رسول الله صلی الله علیه وسلم نپرسیدند: ای رسول الله، آیا وقتی الله نزول می‌کند، عرش از او خالی می‌شود؟ تو را چه به چنین سوالی؟ بگو: نزول می‌کند، و سپس ساکت شو. اینکه آیا عرش از او خالی می‌شود یا خیر، ربطی به تو ندارد. تو مامور به تصدیق خبر هستی. خصوصا وقتی که خبر متعلق به ذات و صفات الله باشد. زیرا امری است که خارج از تصور عقل است. بنا بر این می‌گوییم این سوال از اصل، تکلّف است و هر انسانی که ادبش با رسول الله صلی الله علیه وسلم همانند ادب صحابه با ایشان باشد، چنین سوالی نمی‌پرسد. حال اگر فرضا شخصی باشد که علمایی را دیده که در این مورد بحث کرده و با هم دچار اختلاف شده‌اند؛ گروهی گفته‌اند عرش از او خالی می‌شود، و گروهی گفته‌اند خیر، خالی نمی‌شود، و گروهی در این مورد توقف کرده‌اند؛ راه محکم‌تر همین توقف است، پس از آن، قولی که می‌گوید عرش از الله خالی نمی‌شود، و ضعیف‌ترین قول، آنی است که می‌گوید عرش از الله خالی می‌شود. اما توقف در این مساله، اسلم است. نیز این مساله از مسائلی نیست که قائل شدن به آن بر ما واجب باشد؛ زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را بیان نفرموده و صحابه در موردش سوال نکرده‌اند، و اگر این مساله از مسائلی بود که اعتقاد به آن بر ما واجب بود، رسول الله صلی الله علیه وسلم به هر طریقی بود آن را برای ما بیان می‌فرمودند، و ما می‌دانیم که او صلی الله علیه وسلم گاهی حق را از نزد خود بیان می‌فرمودند، و گاهی نیز توقف می‌کردند، و وحی نازل می‌شد، و گاهی نیز یک اعرابی می‌آمد و از او چیزی سوال می‌کرد، و گاهی هم صحابه در مورد چیزی سوال می‌پرسیدند، و هیچ کدام از این موارد در مورد این حدیث نیامده است. بنا براین اگر در این مورد توقف کرده و بگوییم: الله أعلم، و هیچ راه دیگری جز این نداریم. چون واقعیت همین است.