چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

۱۵ – حدیث بازگشت ایمان به مدینه

۱۵ – از شیخ رحمه الله در مورد معنای این فرموده‌ی رسول الله ﷺ سوال شد: آیا «به طور قطع، ایمان در مدینه جای می‌گیرد، مانند مار (که هنگام خطر) به سوراخش برمی‌گردد و در آن پناه می‌گیرد.»؟

جواب دادند: در این حدیث، رسول الله عَلَيْهِ‌الصَّلَاةُوَالسَّلَام می‌فرمایند: «یقینا ایمان به مدینه باز گشته و در آن جمع می‌شود، چنان که مار به خانه‌اش باز می‌گردد»، و کلمه‌ی «یأرز» به کسر راء، و به فتح و ضمّ آن نیز درست است، به معنی: بازگشتن و ثبوت یافتن در مدینه است، چنان که مار وقتی از خانه‌اش خارج شود، به سوی آن باز می‌گردد. این اشاره به رسول الله ﷺ است. اشاره به این است که این دین به مدینه بر خواهد گشت، بعد از اینکه شهرهای دیگر همه فاسد شدند، چنان که مار از لانه‌اش خارج شده و همه جا می‌گردد و بعد از آن به خانه‌اش باز می‌گردد.

همچنین اشاره به این است که اسلام همان طور که از مدینه پخش شده، همان طور نیز به سوی آن با خواهد گشت. زیرا اسلام با قوت و سلطه‌اش، فقط از مدینه منتشر شد، گر چه اصل آن از مکه بود، و مکه اولین خواستگاه وحی بود، اما مسلمانان در آنجا دولت و قدرت و جهاد نداشتند، مگر بعد از اینکه به مدینه هجرت کردند. به همین خاطر، اسلام با سلطه و نفوذ و قدرت که دارد، از مدینه منتشر شده و در آخر الزمان به همان جا باز خواهد گشت. همچنین گروهی از اهل علم گفته‌اند: این اشاره به موضوعی است که گذشته است. معنایش این است که مردم گروه گروه به مدینه خواهند رفت و به سوی آن باز خواهند گشت تا شریعت و تعالیم اسلامی را از رسول الله ﷺ اخذ کنند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

( 15 ) سئل فضيلة الشيخ : عن معنى قول النبي ﷺ : “إنَّ الإيمان ليأرز إلى المدينة كما تأرز الحية إلى جحرها ” ؟

فأجاب حَفِظَهُ‌الله بقوله : هذا الحديث يقول : فيه الرسول ﷺ : ” إن الإيمان ليأرز إلى المدينة كما تأرز الحية إلى جحرها ” .

و ” يأرز ” بكسر الراء ويجوز فيها الفتح والضم، ومعنى ” يأرز ” يرجع ويثبت في المدينة كما أن الحية إذا خرجت من جحرها رجعت إليه، وهذا إشارة من النبي ﷺ إلى أن هذا الدين سوف يرجع إلى المدينة بعد أن تفسد البلدان الأخرى كما أن الحية تخرج وتنتشر في الأرض ثم بعد ذلك ترجع إلى جحرها .

وفيه أيضاً إشارة إلى أن الإسلام كما انطلق من المدينة فإنه يرجع إليها أيضاً، فإن الإسلام بقوته وسلطته لم ينتشر إلا من المدينة وإن كان أصله نابعاً في مكة، ومكة هي المهبط الأول للوحي، لكن لم يكن للمسلمين دولة وسلطان وجهاد إلا بعد أن هاجروا إلى المدينة، فلهذا كان الإسلام بسلطته ونفوذه وقوته منتشراً من المدينة وسيرجع إليها في آخر الزمان .

وقال بعض أهل العلم : إن هذا إشارة إلى أمر سبق، وأن المعنى أن الناس يفدون إلى المدينة ويرجعون إليها ليتلقوا من رسول الله ﷺ الشريعة والتعاليم الإسلامية .

ولكن المعنى الأول هو ظاهر الحديث وهو الأصح .

مطالب مرتبط:

۱۶ – آیا مردی که همیشه به مسجد می‌رود، گواهی به ایمانش داده می‌شود؟

هر کس برای نمازها در مسجد حاضر شود، و حضورش در مسجد فقط برای ادای نماز باشد، این دلیل بر ایمان اوست. اما آیا حدیثی که در این باب نقل می‌کنند صحیح است یا ضعیف؟

ادامه مطلب …

۲۱ – جمع بین احادیثی در رابطه با بدایت خلق

جمع بین این احادیث چگونه است؟ : «الله بود، و هیچ چیزی قبل از او وجود نداشت، و عرش او بر آب بود، و با دست خود همه چیز را نوشت، سپس آسمان‌ها و زمین را خلق کرد»، و در مسند امام احمد از لقیط بن صبره روایت شده که: گفتم یا رسول الله، پروردگارمان قبل از اینکه مخلوقات را خلق کند، کجا بود؟ فرمود: «در ابری رقیق بود»، و حدیث: «اولین چیزی که الله خلق کرد، قلم بود». ظاهر این احادیث با یکدیگر در این مسئله که کدام یک از مخلوقات، اول خلقت شده‌اند، تعارض دارد، و همچنین در جایی آمده است که اولین مخلوق، محمد صلی الله علیه وسلم بوده است.

ادامه مطلب …

۱۱ – تعریف اسلام و فرق بین اسلام و ایمان

اسلام یعنی چه؟ تعریف اسلام چیست و آیا با ایمان تفاوت دارد؟ تفاوت بین اسلام و ایمان چیست؟

ادامه مطلب …

۲۰ – آیا بر کافر واجب است که اسلام را بپذیرد؟

بر هر کافری واجب است به دین اسلام گردن نهد. حتی اگر یهودی یا نصرانی باشد. زیرا الله تعالی در سوره‌ی اعراف می‌فرماید: «بگو ای مردم، من فرستاده‌ی الله به سوی همگی شما هستم. کسی که ملک آسمان‌ها و زمین متعلق به اوست. هیچ معبود – برحقی – جز او وجود ندارد، زنده می‌کند و می‌میراند. پس به الله و فرستاده‌ی امّی او که به الله و کلمات او ایمان دارد، ایمان آورده و از او پیروی کنید، شاید که هدایت شوید»

ادامه مطلب …

۱۲ – تعریف ایمان نزد اهل سنت و جماعت چیست؟ آیا ایمان کم و زیاد می‌شود؟

ایمان در نزد اهل سنت به چه معناست؟ تعریف ایمان در نزد اهل سنت و جماعت چیست و آیا ایمان در شخص مومن کم و زیاد می‌شود؟

ادامه مطلب …

۱۴ – جمع بین حدیث تعریف ایمان و حدیث شعبه‌های ایمان

جمع بین دو حدیث که پیامبر ﷺ فرمودند: «ایمان این است که به الله و ملائکه‌اش و کتاب‌های آسمانی و پیامبرانش و روز قیامت و به خیر و شرِ قضا و قدر ایمان بیاوری»، و حدیث: «ایمان هفتاد و چند شعبه است...»

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه