۸ – از شیخ رحمه الله تعالی در مورد افتراق امت محمد صلی الله علیه وسلم بعد از وفات ایشان سوال شد.

جواب دادند: رسول الله صلی الله علیه وسلم در حدیث صحیحی خبر داده اند که یهود به هفتاد و یک فرقه و نصاری به هفتاد و دو فرقه‌ی مختلف در آمدند، و این امت، هفتاد و سه فرقه خواهد شد که همه‌ی این فرقه‌ها به جز یک فرقه، وارد آتش خواهند شد، و آن یک فرقه، کسانی هستند که بر آنچه پیامبر صلی الله علیه وسلم و اصحابش بوده‌اند، باشد، و این همان فرقه‌ی ناجیه است که در دنیا از بدعت‌ها نجات یافته، و در آخرت، از آتش نجات می‌یابد، و این گروه، طائفه‌ی منصوره هستند که تا قیام قیامت به امر الله عز و جل، بر حق خواهند بود. گروهی خواسته‌اند این هفتاد و سه فرقه که فقط یکی از آنها بر حق بوده و باقی آنها بر باطل هستند را بشمارند، و اهل بدعت را به پنج شاخه تقسیم کرده‌اند و برای هر شاخه، فروعی بر شمرده‌اند تا به این عدد که رسول الله صلی الله علیه وسلم تعیین کرده، برسند. گروهی دیگر نیز چنین دیده‌اند که بهتر است از شمردن دست کشیده شود. زیرا فقط این فرقه‌ها نیستند که به گمراهی رفته‌اند، بلکه انسان‌هایی هستند که بیشتر از آنچه که گذشتگانشان در گمراهی بودند، در گمراهی هستند و این گمراهیشان بعد از آن به وجود آمده است که این فرقه‌های هفتاد و دوگانه برشمرده شده‌اند، و گفته‌اند: این عدد، انتهایی ندارد و امکان شمردن آن تا آخرش وجود ندارد مگر در آخر الزمان و هنگام برپایی قیامت. پس بهتر این است که هر آنچه رسول الله صلی الله علیه وسلم به صورت مجمل فرموده‌اند، ما نیز آن را به صورت مجمل بگیریم. به همین خاطر می‌گوییم: این امت به هفتاد و سه فرقه تقسیم می‌شوند که همه‌ی آنها به جز یکی، وارد آتش می‌شوند. سپس می‌گوییم: هر کسی که با آنچه پیامبر صلی الله علیه وسلم و اصحابش بر آن بوده‌اند، مخالفت کند، در این هفتاد و دو فرقه وارد می‌شود. همچنین رسول الله صلی الله علیه وسلم به اصولی اشاره فرموده‌اند که می‌دانیم تعدادش به ده اصل می‌رسد، و نیز ممکن است به اصولی اشاره کرده باشند که متضمن فروعی هستند؛ چنان که برخی مردم بر این نظریه هستند، و علم نزد الله عز و جل است.