۶ – از شیخ رحمه الله در مورد اصول اهل سنت و جماعت در عقیده و دیگر امور دین، پرسیده شد.
جواب دادند: قاعدهی اهل سنت و جماعت در عقیده و دیگر امور دین، تمسک به کتاب الله و به سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم و هدایت و سنتی است که خلفای راشدین رضی الله عنهم بر آن بودند. دلیل آن، فرمودهی الله تعالی است که میفرماید: ( قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ[۱] )، یعنی: ( بگو اگر الله را دوست دارید، پس از من پیروی کنید، که الله شما را دوست میدارد )، و به این خاطر که میفرماید: ( مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا[۲] )، یعنی: ( کسی که از پیامبر اطاعت کند، یقینا از الله اطاعت کرده است، و کسی که روی گردان شود، پس ما تو را بر آنها نگهبان نفرستادهایم )، و به خاطر این فرمودهی الله تعالی: ( وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا[۳] )، یعنی: ( و آنچه پیامبر برای شما آورد، پس آن را بگیرید، و شما را از هر چه باز داشت، پس از آن دست بکشید )، و گر چه این آیه در مورد تقسیم غنایم است، ولی از باب اولی در مورد امور شرعی، مصداقیت دارد. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم در روز جمعه برای مردم خطبه میخواند و میفرمود: ( اما بعد، به درستی که بهترین سخن، کلام الله است، و بهترین هدایت، هدایت محمد صلی الله علیه وسلم ، و بدترین امور، امور جدید در دین هستند و هر امر جدیدی در دین، بدعت هست، و هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی در آتش است ). و به خاطر این فرمودهی ایشان صلی الله علیه وسلم: ( بر شما باد عمل به سنت من و سنت خلفای راشدین هدایت یافتهی بعد از من. به آن چنگ زنید، و آن را محکم بگیرید، و از امور جدید در دین، بر حذر باشید. بدون شک هر امر جدیدی در دین، بدعت است، و هر بدعتی گمراهی است )؛ و نصوص در این باره بسیار زیاد هستند. بنا بر این طریقهی اهل سنت و جماعت و منهجشان، تمسک کامل به کتاب الله و سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم و سنت خلفای راشدین هدایت یافتهی بعد از رسول الله صلی الله علیه وسلم است. از جمله منهج و طریقهی اهل سنت این است که دین را اقامه نموده و در آن دچار تفرق نمیشوند. این را برای عمل به فرمودهی الله تعالی انجام میدهند که فرمود: ( شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ[۴] )، یعنی: ( دینی را برای شما تشریع کرد، همان گونه که به نوح توصیه کرده بود، و از آنچه بر تو وحی کردهایم، و به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردهایم، که دین را برپای دارید و در آن، فرقه فرقه نشوید ). آنها اگر چه اختلافی به خاطر برخی مسائل اجتهادی بینشان به وجود آید، اما باعث اختلاف قلبی بین آنها نمیشود. بلکه آنها را با همدیگر انیس و دوست مییابی؛ حتی اگر این اختلاف که به خاطر اجتهاد است، بین آنها به وجود آید.
[۱] – سوره آل عمران، آیه «۳۱».
[۲] – سوره نساء، آیه «۸۰».
[۳] – سوره حشر، آیه «۷».
[۴] – سوره شوری، آیه «۱۳».