(۶۹۳۵) سوال: در زندگی‌ام با مشکلات زیادی روبه‌رو شدم که باعث شده زندگی را دوست نداشته باشم و هرگاه ناراحت و کلافه می‌شوم به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ روی می‌آورم که عمرم را در اسرع وقت بگیرد و این آرزو تا به امروز برای من باقی مانده است زیرا هیچ حلی برای مشکلاتم نمی‌بینم جز مرگ که مرا از این عذاب خلاص کند؛ آیا این برای من حرام است؟

جواب:

آرزو کردن مرگ به دلیل مصیبتی که به انسان رسیده، آن چیزی است که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم از آن نهی کرده و فرموده‌ است: «لاَ يَتَمَنَّيَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمُ المَوْتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِهِ، فَإِنْ كَانَ لَا بُدَّ مُتَمَنِّيَا لِلْمَوْتِ فَلْيَقُلْ: اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْرًا لِي، وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتِ الوَفَاةُ خَيْرًا لِي»[۱]: (هیچ‌یک از شما به خاطر سختی‌ای که بر او نازل شده، آرزوی مرگ نکند؛ اگر کسی ناچار به آرزوی مرگ شد، پس بگوید: “بارالهی، تا زمانی که زندگی برای من بهتر است، مرا زنده نگه دار و اگر مرگ برای من بهتر است، مرا بمیران).

لذا برای کسی که دچار مصیبت یا سختی و تنگی یا مشکلی شده، حلال نیست که آرزوی مرگ کند بلکه باید صبر نماید و از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ امید اجر داشته باشد و منتظر گشایش از جانب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بماند زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرموده است: «وَاعْلَمْ أَنَّ فِي الصَّبْرِ عَلَى مَا تَكْرَهُ خَيْرًا كَثِيرًا، وَأَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ، وَأَنَّ الْفَرَجَ مَعَ الْكَرْبِ، وَأَنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا»[۲]: (بدان که در صبر بر آنچه دوست نداری، خیر زیادی است و اینکه پیروزی همراه با صبر است، گشایش با سختی و با هر سختی آسانی می‌آید).

 مصیبت‌زده بداند که مصیبت‌ها کفاره‌ای برای گناهان او هستند چرا که (رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند): «مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ، وَلَا وَصَبٍ، وَلَا هَمَّ وَلَا حُزْنٍ، وَلَا أَذًى وَلَا غَمٍ، حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا، إِلَّا كَفَرَ اللَّهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ»[۳]: (هيچ رنج، بيماری، نگرانی، ناراحتی، آزار و غم و اندوهی به مسلمان نمی‌رسد و حتی خاری در پايش فرو نمی‌رود مگر اينکه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ گناهانش را به سبب آن می‌بخشد).

با صبر و احتساب، او به مرتبه‌ی صابران نائل می‌شود، آن مرتبه‌ی بالایی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در مورد آنها می‌فرماید: {وَبَشِّرِ ٱلصَّـٰبِرِینَ* ٱلَّذِینَ إِذَاۤ أَصَـٰبَتۡهُم مُّصِیبَةࣱ قَالُوۤا۟ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّاۤ إِلَیۡهِ رَٰجِعُونَ} [سوره البقرة: ۱۵۵-۱۵۶]: (و مژده بده به صبر کنندگان* آن‌ها که هرگاه مصیبتی به ایشان برسد می‌گویند: ما از آنِ الله هستیم و به سوی او باز می‌گردیم).

اینکه این زن راه حلی برای مشکلاتش جز مرگ نمی‌بیند، به نظر من نگرشی اشتباه است چرا که مرگ مشکلات را حل نمی‌کنند و ممکن است مشکلات را افزایش دهد، چه بسیار افرادی که مردند در حالی که با مشکلات و آزارها مواجه بودند اما خود را به گناه گرفتار کرده بودند و از گناهان خود توبه نکرده و طلب بخشش نکرده‌اند و مرگ او سرعت بخشیدن به عقوبتش بوده است و اگر او در زندگی باقی می‌ماند و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ او را توفیق توبه و استغفار و صبر می‌داد و مشقات را تحمل می‌کرد و انتظار فرج را می‌کشید، برای او بسیار بهتر بود.

پس‌ای سوال کننده، تو باید صبر کنی و احتساب اجر از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ نمایی و انتظار فرج از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را داشته باشی زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در کتابش می‌فرماید: {فَإِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ یُسۡرًا* إِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ یُسۡرࣰا} [سوره الشرح: ۵-۶]: (پس مسلماً با (هر) دشواری آسانی است* مسلماً با (هر) دشواری آسانی است) و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم در حدیث صحیح می‌فرماید: «وَاعْلَمْ أَنَّ فِي الصَّبْرِ عَلَى مَا تَكْرَهُ خَيْرًا كَثِيرًا، وَأَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ، وَأَنَّ الْفَرَجَ مَعَ الْكَرْبِ، وَأَنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا»: (بدان که در صبر بر آنچه دوست نداری، خیر زیادی است و اینکه پیروزی همراه با صبر است، گشایش با سختی و با هر سختی آسانی می‌آید)، والله المستعان.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] تخریج آن گذشت.