سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۷۸۷) علاج وسواس شدید و آثار آن بر زندگی و آرامش روان

(۶۷۸۷) سوال: مشکل من وسواس بیش از حد در همه چیز است، به‌طوری که از زندگی و از خودم بیزار شده‌ام و از همه چیز ناراحت می‌شوم و مدت زیادی است که از این وسواس رنج می‌برم لذا درخواست راهنمایی برای آرامش ذهن و روان خود را دارم، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شما را پاداش خیر دهد.

جواب:

نظر من در این‌باره این است که داروی مؤثر برای این وسواس، طبق راهنمایی‌های رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم، پناه بردن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده‌شده و اجتناب از این وساوس است و انسان به کارهای خود مشغول شود و از وساوس دوری کند برای مثال، اگر وسواس در هنگام طهارت به او دست داد، به طهارت ادامه دهد و بعد از تمام کردن طهارت، بار دیگر به آن فکر نکند حتی اگر نفسش به او بگوید که وضو را کامل نکرده، به این وسواس توجه نکند و ادامه دهد.

همین‌طور، اگر در نماز دچار شک و تردید شد که آیا تکبیره الإحرام را گفته؟ فاتحه را خوانده؟ یا اینکه یک رکعت یا دو رکعت خوانده؟ یا مانند آن، از شک‌های زیادی که در هنگام هر نماز به سراغش می‌آید؛ لذا به آن‌ها توجه نکند و به آن اهمیت ندهد زیرا اگر به این وسواس توجه کند، آن‌ها بیشتر شده و زندگی‌‌اش سخت می‌گردد.

 همچنین کسی که به وسواس در مورد خانواده‌اش دچار شده و گمان می‌کند که همسرش را طلاق داده است و زندگی زناشویی‌اش دچار آشفتگی شده، نباید به این وسوسه‌ها توجه کند و باید از شر شیطان رانده شده به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببرد و از این افکار دوری کند تا به خواست الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از بین بروند تا جایی که برخی افراد به دلیل شدت این وسوسه‌ها، وقتی شیطان به آنها می‌گوید که همسرشان را طلاق داده‌اند، می‌گویند: اگر او را طلاق بدهم، راحت می‌شوم و طلاق می‌دهند، این یک اشتباه بزرگ است و از امور مشروع نیست حتی اگر فرض کنیم که این فرد به خاطر فشار روانی داخلی چنین عملی انجام داده و همسرش را طلاق داده باشد، در این حالت، طلاق همسرش واقع نمی‌شود زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرموده‌اند: «لَا طلاقَ و لا عَتَاقَ في إغلاقٍ»[۱]: (طلاق و آزاد کردن برده در حالت اغلاق (اکراه و غضب شدید) واقع نمی‌شود).

و این مردی که به این وسواس دچار شده و تحت فشار روانی است در واقع در حالت اکراه طلاق داده است.

مهم این است که درمان این وسواس‌ها در وضو، عبادت و تعاملات با مردم و خانواده، پناه بردن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده شده و اجتناب از توجه به آن‌ها است.


[۱] مسند أحمد (٦ / ٢٧٦ ، شماره ٢٦٤٠٣)، و سنن أبو داود كتاب: الطلاق، باب في الطلاق على غلط، شماره (۲۱۹۳) ، و سنن ابن ماجه: كتاب الطلاق، باب طلاق المكره والناسي، شماره (٢٠٤٦).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: مشكلتي التي أعاني منها هي كثرة الوسوسة في كل شيء، حتى أصبحت أكره الحياة، وأكره نفسي، وأتضايق من كل شيء، ولكني ما زلت أعاني من هذا الوسواس منذ زمن بعيد، فأرجو إرشادي إلى ما فيه راحة نفسي وتفكيري، جزاكم الله خيرا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الذي أرى أن الدواء الناجع لهذا الوسواس هو ما أرشد إليه الرسول صلى الله عليه وسلم وهو الاستعاذة بالله من الشيطان الرجيم، والانتهاء والإعراض عن هذه الوساوس، فيشتغل الإنسان بعمله، ويُعرض عن هذه الوساوس.

فمثلا: لو قدر أن الوساوس تعتريه في حال طهارته، فليتطهر، وليمض في طهارته، وإذا فرغ فلا يفكر مرة أخرى، حتى لو قالت له نفسه: إنه لم يُتِمَّ الطهارة. فليمض، ولا يهتم بذلك.

وكذلك في الصلاة: لو صار يشك في صلاته : هل كبر تكبيرة الإحرام؟ هل قرأ الفاتحة؟ هل صلى ركعة، أو ركعتين؟ أو نحو ذلك من الشكوك الكثيرة التي تعتريه عند كل صلاة، فلا يلتفت إلى هذا، ولا يهتم به، لأنه إذا التفت إلى هذا، واهتم به ازداد عليه، وتنكدت حياته.

وكذلك من ابتلي بالوسواس في أهله، وصار يظن أنه طلق، وارتبك في حياته الزوجية، فإنه لا يلتفت إلى هذا وليستعذ بالله من الشيطان الرجيم ويُعرض عن هذا ، حتى يزول بإذن الله عز وجل – حتى إن بعض الناس من شدة الأمر عليهم إذا قال له الشيطان: إنك قد طلقت زوجتك. يقول: إذا أطلقها وأرتاح. ويمضي الطلاق، وهذا خطأ عظيم، وليس من الأمور المشروعة، بل إنه لو فُرض أنه حدث له هذا الأمر، وطلق من أجل الضغط النفسي الداخلي، فإن امرأته لا تطلق في هذا الحال، لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «لا طَلَاقَ، وَلَا عَتَاقَ فِي إِغْلَاقٍ».

وهذا الرجل الذي عنده هذا الوسواس، والضغط النفسي هو في الواقع قد طلق في إغلاق.

المهم أن هذه الوساوس التي تحصل للإنسان في طهارته، وفي عبادته عموما، وفي معاملته مع الناس، ومع أهله، دواؤها أن يستعيذ بالله من الشيطان الرجيم، وأن يُعرض عنها، ولا يلتفت إليها.

مطالب مرتبط:

(۶۷۸۶) علاج مشکلات تمرکز در نماز و تأثیر افکار ناخواسته بر مسئولیت شرعی

در مورد نماز، اگر هنگام نماز احساس می‌کند که وساوس او را از نمازش مشغول می‌کنند شایسته است که سه بار به سمت چپ خود تف کند و از شیطان رانده‌شده به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببرد...

ادامه مطلب …

(۶۷۸۵) راهکارهای شرعی و ادعیه برای رفع ترس از مرگ و عذاب قبر

درمان آن این است که انسان به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شر شیطان رانده‌شده پناه ببرد و آیه‌الکرسی را بخواند...

ادامه مطلب …

(۶۷۷۶) تاثیر وسواس‌های قلبی در ذکر و شهادتین

این‌ها وسواس هستند، پس به آن‌ها اهمیت نده و توجهی نکن و اگر چنین وسواسی را احساس کردی، از شیطان رانده به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببر....

ادامه مطلب …

(۶۷۸۴) به بیماری روانی مبتلا هستم لذا چه دعاهایی برای رفع این بیماری وجود دارد؟

ما از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برای او شفا و عافیت می‌طلبیم و بهترین کاری که می‌تواند انجام دهد، این است که معوذتین را تلاوت کند...

ادامه مطلب …

(۶۷۷۱) چگونه می‌توان از وسوسه‌ها در مورد وضو و نماز رهایی یافت؟

ولین کار: پناه بردن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده شده زیرا شیطان در دل‌های مردم وسوسه می‌کند و آنها را در امور دینی‌شان و حتی در امور غیردینی‌شان دچار شک می‌کند تا بر انسان مسلط گردد ...

ادامه مطلب …

(۶۷۷۷) گاهی اوقات در برخی از امور شرعی به شک دچار می‌شوم، آیا در قرآن و سنت درمانی برای این مشکل وجود دارد؟

اگر شک او در مورد حکم شرعی است، باید از اهل علم بپرسد و اگر شک او در عمل خودش است، باید به یقینش عمل کند مگر در مواردی که غلبه ظن کافی است که در این صورت بر اساس غلبه ظن عمل کند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه