سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۳۷۵) اذکار صبحگاه و شامگاه دقیقاً چه زمانی گفته می‌شوند؟

(۶۳۷۵) سوال: اذکار صبحگاه و شامگاه دقیقاً چه زمانی گفته می‌شوند؟ آیا اذکار صبحگاه باید پیش از طلوع خورشید گفته شوند؟ و آیا گفتن آن‌ها پس از طلوع خورشید جایز است؟ و درباره‌ی اذکار شامگاه، آیا آن‌ها را پیش از غروب می‌گوییم؟ و آیا گفتنشان پس از غروب جایز است؟

جواب:

امر در این موضوع واسع است، اذکار صبحگاه از هنگام طلوع فجر آغاز می‌شود تا وقتی که خورشید بالا بیاید و به‌اصطلاح وقت چاشت (ضحی) فرا برسد و اذکار شامگاه از زمانی آغاز می‌شود که آفتاب زرد می‌شود تا نیمه شب یا نزدیک آن اما گاهی اذکار خاصی با زمان خاصی وارد شده‌اند؛ مثل آیه‌الکرسی که وارد شده: «مَنْ قَرَأَهَا فِي لَيْلَةٍ لَمْ يَزَلْ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ، وَلَا يَقْرَبُهُ شَيْطَانٌ حَتَّى يُصْبِحَ»[۱]: (هر کس آن را در شبی بخواند، پیوسته از جانب الله محافظی بر او خواهد بود و شیطان تا صبح به او نزدیک نمی‌شود) پس آنچه مقید به شب باشد، باید در شب گفته شود.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة:  متى تُذْكَر أذكار الصباح والمساء على وجه التحديد؟ هل نذكرها في الصباح قبل طلوع الشمس؟ وهل يجوز ذكرها بعد طلوعها؟ وبالنسبة لأذكار المساء، هل نذكرها قبل الغروب، وهل يجوز ذِكْرُها بعد غروبها؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الأمر في هذا واسع، فأذكار الصباح من حين يطلع الفجر إلى أن ترتفع الشمس ضُحًى، وأذكار المساء من حين أن تصفر الشمس إلى منتصف الليل، أو قريبًا منه، لكن أحيانًا تأتي أذكار مُعيَّنة محددة، مثل آية الكرسي: مَنْ قَرَأَهَا فِي لَيْلَةٍ لَمْ يَزَلْ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ، وَلَا يَقْرَبُهُ شَيْطَانٌ حَتَّى يُصْبِحَ. فما قيد بالليل، فهو في الليل.

مطالب مرتبط:

(۶۳۶۹) حکم ذکر و استغفار با صدای بلند در حضور دیگران

نصیحت من به تو این است که بر التزام خود ادامه دهی و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را بر این نعمت شکرگذاری، و به عمل خود مغرور نشوی، و حریص باش که کارت مخفی باشد، مگر اینکه آن را برای تشویق دیگران ذکر کنی، زیرا اعمال به نیت‌هاست....

ادامه مطلب …

(۶۳۸۱) حکم صلوات فرستادن هنگام شنیدن نام پیامبر ﷺ از رسانه‌ها

صلوات فرستادن بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بر کسی که نام ایشان را بشنود، واجب است....

ادامه مطلب …

(۶۳۷۹) حکم ندا و خطاب مستقیم به پیامبر ﷺ پس از وفات در گفتار و دعا

اشکالی ندارد که بگویی: «عليك السلام يا رسول الله»، زیرا ما در نمازمان می‌گوییم: «السلام عليك أيها النبي ورحمة الله وبركاته» و روشن است که «أيها النبي» در اصل «يا أيها النبي» بوده و «یا» حذف شده است همچنین جایز است که بگویی: «صلى الله عليك يا رسول الله» یا «أيها النبي» و عباراتی شبیه به این...

ادامه مطلب …

(۶۳۶۱) چه چیزی باعث روی‌گردانی مردم از پناه‌بردن به ذکر شده است؟

این کار دلایل متعددی دارد، از جمله:...

ادامه مطلب …

(۶۳۸۴) آیا جایز است اذکار صبحگاه و شامگاه را در حالی‌که انسان با وضو نیست بخوانیم؟

بله، اشکالی ندارد که انسان در حال حدث اصغر یا اکبر، ذکر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را بر زبان جاری کند...

ادامه مطلب …

(۶۳۸۵) آیا تسبیح (ذکر گفتن) با تسبیح بدعت نیکویی است؟

می‌گوییم که تسبیح با انگشتان بهتر است؛ چون این همان چیزی است که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم در حدیث یُسَیْرَه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهَا به آن راهنمایی فرمودند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه