(۳۱۹۳) سوال: اگر خانهی غصب شدهای وجود داشته باشد و شخصی ناچار به سکونت در این خانه شود آیا نمازش در این خانه صحیح خواهد بود؟
جواب:
اهل علم پیرامون صحت نماز در در خانهی غصب شده اختلاف نظر دارند. گروهی گفتهاند: نماز وی صحیح است زیرا از سکونت در خانه نهی شده است نه از نماز خواندن در آن. بنابراین نهی به این عبادت ارتباطی ندارد و قاعده نیز چنین است که هر نهی که به عبادتی ارتباط نداشته باشد آن را باطل نمیسازد لذا اگر شخص روزهداری مرتکب غیبت از شخص دیگری شود این کارش حرام است اما روزهاش باطل نمیشود زیرا غیبت کردن به خاطر روزه حرام نشده است اما اگر این شخص بخورد یا بیاشامد روزهاش فاسد میشود زیرا نهی از خوردن و آشامیدن مربوط به روزه است.
بنابراین نماز خواندن در مکان غصب شده به خاطر ذاتش از آن نهی نشده بلکه نهی بدین خاطر است که شخص با زور و قدرت بر این خانه چیره شده و آن را غصب کرده است لذا ماندن در این خانه به خاطر نماز خواندن یا کارهای دیگر حرام است. این نظر بسیاری از اهل علم است که: نماز خواندن در مکان غصب شده صحیح است اما این شخص به خاطر ماندن و چیره شدن به ناحق و ظلم بر این خانه گناهکار است.
قول دوم نزد اهل علم در این مسئله: نماز این شخص باطل است زیرا نمازش در مکان غصب شدهای واقع شده است. بنابراین این نماز مانند نمازی خواهد بود که در زمانی که نماز خواندن حرام است خوانده شده است. مثلا خواندن نماز نفل مطلق اگر در وقت نهی واقع شود باطل خواهد بود زیرا انجام این نماز در این وقت حرام است و مکان مغصوب نیز چنین است: وقتی ماندن در این خانه به طور مطلق حرام است ماندن برای نماز خواندن در این مکان نیز که ماندن در مکانی است که ماندن در آن حرام است لذا نماز حرام و باطل خواهد بود که این قول مشهور از مذهب امام احمد ابن حنبل -رحمه الله- است.
در صورتی که در این مکان غصب شده زندانی شود و نتواند از آن رهایی یابد و همان جا نماز بخواند نمازش صحیح است و نیازی به اعاده و دوباره خواندن ندارد.