(۳۰۴۱) حکم تکلیف به کار رسمی در روز جمعه و تأثیر آن بر وجوب نماز جمعه

(۳۰۴۱) سوال: اگر در روز جمعه بر مردی کار رسمی مثل یک کار معمولی یا بسیار ضروری واگذار شود آیا بر او واجب است که در نماز جمعه حاضر شود یا اینکه نماز ظهر بخواند؟

جواب:

بر هر مسلمانی واجب است هرگاه صدای اذان را شنید در نماز جمعه حاضر شود به دلیل فرموده‌‌ی الله À: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ}[جمعه: ۹](ای کسانی که ایمان آورده‌‌اید! هنگامی که در روز جمعه برای نماز اذان گفته شد به سوی (نماز و) ذکر الله بشتابید و خرید و فروش را رها کنید) یا در مکانی باشد که صدای اذان را می‌‌شنود برای او جایز نیست که از نماز جمعه به چیزی از امور دنیا مشغول شود زیرا الله À می‌‌فرماید: {فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ}[جمعه: ۹]( به سوی (نماز و) ذکر الله بشتابید و خرید و فروش را رها کنید) و اگر خرید و فروش که عام‌‌ترین معاملات و شایع‌‌ترین‌‌ آن است واجب است ترک شود چیزهای دیگر از باب اولی واجب است ترک شود.

هرگاه در نماز جمعه حاضر شد و نماز به پایان رسید الله À می‌‌فرماید: {فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ}[جمعه: ۱۰](پس هنگامی که نماز پایان یافت (برای کسب رزق و روزی) در زمین پراکنده شوید و از فضل الله طلب کنید) و چه بسا حضورش در نماز جمعه سبب و کلیدی برای روزی از جانب الله À برای او شود ا زاین جهت که آن چه را بر او از عبادت الله À واجب بوده را انجام داده است و هرگاه بنده تقوای الله À را پیشه کند و آن چه بر او واجب است را انجام دهد الله À در حالی که وعده‌‌ی او حق و فرمایشش راست است می‌‌فرماید: {وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا* وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ}[طلاق: ۲-۳](و هرکس که از الله بترسد، (الله) راه نجاتی برای او قرار می‌دهد*و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد) اما اگر مشغول به امر یا شغلی شود که قبل از جمعه پایان می‌‌یابد سپس وقت را درک کند و برای او ممکن نیست از آن رها یابد مگر اینکه ضرر می‌‌کند در این صورت اشکالی ندارد که به آن مشغول شود هر چند که نماز جمعه از او فوت شود زیرا در این حالت معذور است.

تعداد بازدید: 4

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا كُلَّفَ الرجل بمهمة رسمية كدوام أو عمل ضروري جدا في يوم الجمعة، فهل عليه أن يحضر صلاة الجمعة، أم يصليها ظهرًا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: يجب على كل مسلم أن يحضر صلاة الجمعة إذا سمع النداء؛ لقوله تعالى: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ﴾ [الجمعة: 9]، أو كان في محل يسمع النداء، ولا يجوز له أن يشتغل عن حضور الجمعة بشيء من أمور الدنيا؛ لأن الله يقول: ﴿ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ﴾ [الجمعة: 9]، وإذا كان البيع – وهو أعم المعاملات وأكثرها شيوعًا – يجب تركه، فغيره من باب أولى.

وإذا حضر الجمعة وانتهت فقد قال الله تعالى: ﴿ فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ ﴾ [الجمعة: ١٠ ]، وقد يكون حضوره الجمعة سببًا ومفتاحًا لرزق الله -تبارك وتعالى- له، حيث قام بما يجب عليه من عبادة الله، وإذا اتقى العبد ربه وقام بما يجب عليه فإنه يقول سبحانه وتعالى -ووعده الحق، وقوله الصدق -: ﴿ وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا* وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ﴾ [الطلاق: ۲-۳]، أما لو اشتغل بأمر أو بشغل يظن أنه ينتهي قبل الجمعة، ثم أدركه الوقت، وهو لا يمكنه أن يتخلص منه إلا بضرر، فهنا لا بأس أن يبقى مشتغلا به ولو فاتته الجمعة؛ لأنه في هذه الحال معذور.