(۲۸۶۹) سوال: آیا ساحر کافر است؟ دلیل آن چیست؟ آیا نماز پشت سر او درست است؟ چه چیزی بر من است که پشت سر چنین امامی نماز خوانده باشم در زمانی که نمیدانستم که ساحر است، آیا نمازهای گذشتهام باطل است؟
جواب:
سحر دو نوع است: نوعی کفر و نوعی دیگر دشمنی و ظلم است.
اما کفر زمانی است که آن را از شیاطین دریافت کرده باشد و دلیل آن فرمودهی الله À است: {و اتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَانَ ۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ ۚ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ ۖ }[بقره: ۱۰۲](از آنچه شیاطین در(عهد) فرمانروایی سلیمان(بر مردم) میخواندند پیروی کردند درحالیکه سلیمان(هرگز دست به سحر نیالود) و کافر نشد ولی شیاطین کفر ورزیدند و به مردم سحر آموختند و(نیز) از آنچه بر دو فرشته «هاروت» و «ماروت» در بابل نازل شده بود(پیروی کردند) و (آن دو فرشته) به هیچ کس چیزی یاد نمیدادند مگر اینکه (از پیش به او) میگفتند: ما وسیلهی آزمایشیم،پس کافر نشو) و این نوع از سحر کفر بوده و از دین خارج میسازد و ساحر کشته میشود.
علما اختلاف نموده که آیا اگر ساحر توبه نمود، توبهاش پذیرفته میشود یا خیر؟ برخی از اهل علم گفتهاند: توبهاش پذیرفته میشود به دلیل عموم فرمودهی الله À: {قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ }[زمر: ۵۳]((ای پیامبر، از جانب من) بگو:«ای بندگان من که بر خود اسراف (و ستم) کردهاید! از رحمت الله نا امید نشوید، همانا الله همهی گناهان را میبخشد، یقیناً او بسیار آمرزنده مهربان است) لذا اگر ساحر توبه نمود و از انجام دادن سحر دست کشید چه چیزی مانع قبول توبهاش میشود در حالی که الله À میفرماید: {إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا}؟! اما اگر به وسیلهی سحرش باعث قتل کسی شده یا دشمنی بر او بدون قتل شده کارش متضمن حق الناس است لذا اگر قتل بوده قصاص میشود و بیماری بوده نگاه میشود و اگر اتلاف مال بوده باید ضامن آن مال شود.
نوع دوم از سحر، سحری است که با امر شیاطین نیست ولی به وسیلهی دارو و چیزهای محسوس است با این نوع تکفیر نمیشود ولی واجب است فاعلش به خاطر از بین بردن فساد کشته شود.