جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۲۷۱۶) آیا خواندن دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد قبل از نماز عید جایز است؟

(۲۷۱۶) سوال: آیا خواندن دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد قبل از نماز عید جایز است؟

جواب:

می‌‌گوییم: سنت تحیه‌‌ی مسجد را می‌‌خواند سپس می‌‌نشیند تا اینکه امام حاضر شود، بنابر عموم قول رسول الله ﷺ: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین»[۱](هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند) و دلیل بر اینکه مصلای عید مسجد است، رسول الله ﷺ می‌‌فرماید: «أمر النساء أن یخرجن لصلاة العید، و أمر الحیّض أن یعتزلن المصلّی»[۲](پیامبر ﷺ به زنان امر نمود که برای نماز عید خارج شوند و به کسانی که حیض هستند از مصلای مسلمانان دوری کنند)، -یعنی: مصلای عید- و اگر مسجد نبود مانع داخل شدن آن‌‌ها نمی‌‌شد و به آ‌‌ن‌‌ها امر نمی‌‌نمود که از آن دوری کنند.

اگر کسی بگوید: آیا پیامبر ﷺ نماز عید را نخوانده و قبل و بعد آن نمازی را نخوانده؟ جواب: بله! اما پیامبر ﷺ هنگام داخل شدن به مصلای عید شروع به نماز می‌‌کرد، لذا نماز عید از سنت تحیه‌‌ی مسجد کفایت می‌‌کرد.


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] بخاری: کتاب الحیض، باب شهود الحائض العیدین و دعوة المسلمین و یعتزلن المصلی، شماره­ی (۳۲۴)، و مسلم: کتاب العیدین، باب ذکر إباحة خروج النساء فی العیدین إلی المصلی، شماره­ی (۸۹۰).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تجوز صلاة ركعتي تحية المسجد قبل صلاة العيد مباشرة أم لا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نقول يصلي تحية المسجد ثم يجلس حتى يحضر الإمام؛ لعموم قول النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «إذا دخل أحدكم المسجد فلا يجلس حتى يصلي ركعتين»، ومُصَلَّى العيد مسجد، والدليل على أنه مسجد أن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- «أمر النساء أن يخرجن لصلاة العيد، وأمر الْحُيَّضَ أن يعتزلن المصَلَّى» – أي: مُصَلَّى العيد – ولولا أنه مسجد ما منعهن من أن يدخلن فيه، ولما أمرهن أن يعتزلنه،

فإن قال قائل: أليس النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- صلى العيد ولم يصل قبلها ولا بعدها؟ فالجواب: بلى، لكن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم – لما دخل مُصَلَّى العيد شرع في الصلاة، فأجزأت صلاة العيد عن تحية المسجد.

مطالب مرتبط:

(۲۷۲۵) آیا تحیه‌‌ی داخل شدن به مسجد الحرام دو رکعت نماز است یا طواف؟

کسی که به قصد طواف وارد شد، مانند شخصی که قصد طواف برای عمره دارد یا اینکه می‌‌خواهد طواف سنت را انجام دهد، انجام دادن طواف از خواندن دو رکعت سنت تحیه‌‌ی مسجد بی‌‌ نیاز می‌‌سازد، زیرا هنگامی که طواف نمود بعد از آن دو رکعت سنت می‌‌خواند....

ادامه مطلب …

(۲۷۲۰) آیا سنت تحیه‌‌ی مسجد واجب است؟

آنچه آشکار است این است که تحیه‌‌ی مسجد واجب نیست و سنت مؤکده است...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۲) حکم کسی که تحیه‌‌ی مسجد را در وقت مغرب نمی‌‌خواند، چیست؟

قول سؤال کننده: وقت مغرب، ظاهرا منظورش بعد از اذان مغرب است و اگر این‌‌گونه است، کسی که می‌‌نشیند از رسول الله ﷺ بنابر قولش عصیان نموده است: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند) و این جا در غیر از وقت نهی وارد مسجد شده، اگر بنشیند در امری که معارض برای آن نیست خلاف رسول الله ﷺ کرده است. اما اگر منظور سؤال کننده به نسبت کسی است که برای نماز مغرب قبل از غروب خورشید وارد مسجد شده و نشسته، در این امر بین اهل علم بنابر حدیثی که ذکر کردیم اختلاف نظر وجود دارد: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، این حدیث دارای معارض است و آن هم نهی پیامبر ﷺ از نماز خواندن بعد از نماز عصر تا غروب خورشید، برخی از علما نظرشان این است که هر کس در وقت عصر وارد مسجد شد، می‌‌نشیند و سنت تحیه‌‌ی مسجد را نمی‌‌خواند. و قول راجح این است که هر چند بعد از نماز عصر یا کمی قبل از غروب وارد مسجد شود، تحیه‌‌ی مسجد را می‌‌خواند؛ بنابر عموم فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، همچنین رسول الله ﷺ در روز جمعه خطبه می‌‌کردند در همین هنگام مردی وارد شد و نشست، رسول الله ﷺ به او فرمود: فلانی! آیا نماز خواندی؟ گفت: خیر! فرمود: بلند شو و دو رکعت سبک بخوان. حال که انسان امر شده حتی در حالت خطبه‌‌ای که سکوت هنگام آن واجب است، ننشیند مگر اینکه دو رکعت بخواند، پس زمانی که در غیر از این حالت وارد مسجد شود، چگونه است؟ همچنین حدیث: «إذا دخل أحدکم المسجد فلا یجلس حتی یصلی رکعتین» (هرگاه یکی از شما وارد مسجد شد، ننشیند تا اینکه دو رکعت بخواند)، حدیث محکم است و خاص نشده است، بلکه عمومیتش محفوظ است، اما حدیث نهی از نماز بعد از نماز عصر خاص چیزهایی است که کسی که تحیه‌‌ی مسجد را در این وقت منع نموده تایید می‌‌شود، لذا زمانی که با احادیثی دیگر یا با حالات مشخص خاص شده، دلالت می‌‌دهد بر اینکه غیر محفوظ است و عام غیر محفوظ اصولی‌‌ها در آن اختلاف نموده‌‌اند: آیا عمومیت آن به عنوان حجت باقی می‌‌ماند یا خیر؟ و صحیح این است که در غیر از آن چیزهایی که خاص شده به عنوان حجت باقی می‌‌ماند ولی عمومیت آن بر خلاف عام محفوظ ضعیف است. در هر حال قول راجح در مسأله‌‌ی نماز در اوقات نهی این است که هر نمازی که دارای سبب باشد مانند: داخل شدن به مسجد، سنت وضو، استخاره در آن چه قبل از خروج وقت نهی فوت می‌‌شود و... نهیی در آن وجود ندارد و این ترجیح شیخ الاسلام ابن تیمیه ، مدهب شافعی و یکی از روایات از امام احمد است.

ادامه مطلب …

(۲۷۱۸) آیا دو رکعت تحیه‌‌‌‌ی مسجد واجب است؟

تحیه‌‌ی مسجد هنگامی که انسان وارد مسجد می‌‌شود در حالی که وضو دارد، سنت مؤکده است...

ادامه مطلب …

(۲۷۱۹) حکم تحیة‌المسجد در اوقات نهی‌شده پس از نماز صبح و عصر

بله! هرگاه بعد از نماز عصر قبل از غروب خورشید و بعد از نماز صبح قبل از طلوع خورشید وارد مسجد شدی، دو رکعت نماز بخوان؛ زیرا دو رکعت نماز هنگام ورود به مسجد نماز دارای سبب است و هر نمازی که دارای سبب باشد، در اوقات نهی خوانده می‌‌شود...

ادامه مطلب …

(۲۷۲۷) حکم تقدیم تحیة‌المسجد بر استماع اذان رادیویی هنگام ورود به مسجد

در این قضیه تفصیل وجود دارد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه