(۲۶۹۱) سوال: لطفا پیرامون نماز استخاره توضیح دهید و بگویید که سوره‌‌هایی که در این نماز خوانده می‌‌شود، چیست؟

جواب:

معنای نماز استخاره این است که انسان برای الله À نماز بخواند و از او بخواهد که بهترین دو امر را برای او میسر کند، زیرا اگر انسان قصد چیزی را نمود و در انجامش تردید داشت و وجه درست برایش آشکار نشد، به الله À پناه می‌‌آورد و از او طلب می‌‌کند که بهترین دو امر را برایش میسر کند.

صفت آن: دو رکعت سنت بخواند سپس هنگامی که سلام داد، دعای مشهور می‌‌خواند: ‌‌ «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ العَظِيمِ، فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ، وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عَلَّامُ الغُيُوبِ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ خَيْرٌ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي أو عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ، فَاقْدُرْهُ لِي وَيَسِّرْهُ لِي، ثُمَّ بَارِكْ لِي فِيهِ، وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ شَرٌّ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي أو فِي عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ، فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَاصْرِفْنِي عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِي الخَيْرَ حَيْثُ كَانَ، ثُمَّ أَرْضِنِي بِهِ»[۱](بار الها، از علم تو طلب خير می‌‌كنم و از قدرت تو توانايی می‌‌جويم و از تو خواهانِ فضل و بخششِ بی کرانت هستم. به يقين، تو توانايی و من ناتوانم؛ و تو می‌‌دانی و من نمی‌‌دانم و تو دانای اسراری. يا الله، اگر اين كار را به خيرِ دين، دنيا و فرجامِ كار من می‌‌دانی، آن را برای من ممكن و آسان بگردان. و اگر آن را برای دين، دنيا و عاقبت كار من زيان بار می‌دانی، آن را از من دور کن و مرا از انجامش پشيمان بگردان و خير را هرجا که هست، برايم مقدّر بفرما و آنگاه مرا بدان خشنود کن).

و در نماز استخاره شرط نیست که سوره‌‌ی مشخصی از قرآن خوانده شود مگر سوره‌‌ی فاتحه، زیرا نمازی درست نیست مگر اینکه این سوره را بخواند و آن‌‌طور که می‌‌دانم سوره‌‌ی مشخصی ندارد، بلکه هر چقدر که برایش میسر باشد از قرآن را همراه سوره‌‌ی فاتحه را می‌‌خواند و دعا بعد از سلام است، همان‌‌طور فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ بر آن دلالت دارد: «فلیصل رکعیتین من غیر الفریضه ثم لیقل»[۲](دو رکعت سنت بخواند سپس بگوید… ) و این قول به صراحت بیان می‌‌کند که دعا بعد از دو رکعت نماز است.

اما دعا در غیر استخاره: بهتر است برای کسی که می‌‌خواهد دعا نماید، قبل از اینکه سلام دهد، دعا کند، زیرا پیامبر ﷺ هنگامی که تشهد را ذکر نمود، فرمود: «ثم لیتخیر من الدعاء ما شاء»[۳](سپس هر دعایی را که خواست بکند) و دعا بعد از نماز سنت همچنین بعد از نماز فرض سنت نیست؛ زیرا گفتیم: پیامبر ﷺ راهنمایی نمودند که دعا بعد از تشهد و قبل از سلام باشد و این نیز موافقت دارد، زیرا انسان هرگاه قبل از اتمام نماز دعا کند و مشغول زندگی‌‌اش شود بهتر از است از اینکه  بعد از اتمام نمازش دعا کند در حالی که مناجاتش بین او و پروردگارش قطع شده است.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] تخریج آن گذشت.