(۲۶۸۷) سوال: نماز استخاره چیست و کیفیت آن چگونه است؟ نماز شکر چیست؟ دعاهایی که در آن گفته می‌‌شود، چیست؟

جواب:

نماز استخاره مشروع است زمانی که انسان قصد امری را نموده و در آن تردید نماید و نداند که در انجامش خیر است یا در ترک کردنش؟ در این صورت از الله À طلب استخاره نموده، یعنی: آنچه برایش خیر است را طلب می‌‌نماید.

صفت نماز استخاره بدین صورت است که انسان دو رکعت نماز بخواند سپس بعد از سلام بگوید: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ العَظِيمِ، فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ، وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عَلَّامُ الغُيُوبِ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ خَيْرٌ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي أو عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ، فَاقْدُرْهُ لِي وَيَسِّرْهُ لِي، ثُمَّ بَارِكْ لِي فِيهِ، وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ شَرٌّ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي أو فِي عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ، فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَاصْرِفْنِي عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِي الخَيْرَ حَيْثُ كَانَ، ثُمَّ أَرْضِنِي بِهِ»[۱](بار الها، از علم تو طلب خير می‌‌كنم و از قدرت تو توانايی می‌‌جويم و از تو خواهانِ فضل و بخششِ بی کرانت هستم. به يقين، تو توانايی و من ناتوانم؛ و تو می‌‌دانی و من نمی‌‌دانم و تو دانای اسراری. يا الله، اگر اين كار را به خيرِ دين، دنيا و فرجامِ كار من می‌‌دانی، آن را برای من ممكن و آسان بگردان. و اگر آن را برای دين، دنيا و عاقبت كار من زيان بار می‌دانی، آن را از من دور کن و مرا از انجامش پشيمان بگردان و خير را هرجا که هست، برايم مقدّر بفرما و آنگاه مرا بدان خشنود کن)، این صفت نماز استخاره و دعای آن است.

حال اگر بعد از آن امر برایش آشکار شد که مطلوب است ولی اگر آشکار نشد، دوباره استخاره را تکرار می‌‌کند و به این‌‌گونه تا اینکه امر برای وی آشکار گردد، اما اگر آشکار نشد با اهل خبره و افراد مورد اعتماد مشورت نموده تا اینکه به وی در تعیین امری که می‌‌بینند برایش خیر است به او کمک کنند، اما اگر باز بعد از مشورت برایش آشکار نشد متوقف می‌‌شود و راه سلامت را در پیش می‌‌گیرد.

اما نماز شکر فقط یک سجده است که انسان برای الله À به خاطر نعمت جدید یا دور شدن بلا سجده می‌‌کند، ابتدا الله À را با (سبحان ربی الأعلی) تسبیح می‌‌گوید سپس بر نعمتی که برایش حاصل شده الله À را شکر و ثنا می‌‌گوید، مثلا می‌‌گوید: بارالها! حمد برای تو است، نمی‌‌توانم ثنا و ستایش تو را به خاطر این نعمت یا دور نمودن این بلا برشمرم، لذا از تو طلب می‌‌کنم که فضلت را بر من بیشتر نموده و به من شکر نمودن نعمتات را روزی دهی یا سخنانی مثل این، زیرا من ذکر خاصی را که برای سجده‌‌ی شکر وارد شده باشد را سراغ ندارم.

[۱] تخریج آن گذشت.