دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۵۲۱۷) حکم چند همسری در اسلام چیست؟

(۵۲۱۷) سوال: حکم چند همسری در اسلام چیست و آیا برای مرد افضل است که چند زن بگیرد یا به یکی بسنده کند؟

جواب:

چند همسری در اسلام از بسنده کردن به یکی افضل است و این برای آن مصالحی است که با ازدواج حاصل می‌گردد لذا به جای این که در این مصلحت‌ها به یکی اکتفا شود، همراه سه ‌تای دیگر باشد و در چند همسری، زیاد شدن فرزندان می‌باشد و رسول اللهﷺ، ازدواج کردن با زنی که قابلیت فرزند‌آوری زیاد دارد و بسیار دوست‌دار است، تشویق نموده است و خبر داده است که با ما در روز قیامت (امتش) زیاد خواهد شد پس زمانی که امت زیاد گردد، بالیدن رسول اللهﷺ در روز قیامت به نسبت دیگر انبیاء، محقق خواهد شد.

و همچنین در این عزت و نصرت است و هیبت در قلوب‌ دشمنان می‌اندازد و برای همین شعیبÄ قوش را بدان یادآور شد و فرمود: {وَٱذۡكُرُوۤا۟ إِذۡ كُنتُمۡ قَلِیلࣰا فَكَثَّرَكُمۡ} [سوره اﻷعراف: ۸۶] : (و به یاد آورید زمانی را که اندک بودید، و او شما را بسیار گرداند): و الله بر بنی اسرائیل با آن منت گذشات و فرمود: {ثُمَّ رَدَدۡنَا لَكُمُ ٱلۡكَرَّةَ عَلَیۡهِمۡ وَأَمۡدَدۡنَـٰكُم بِأَمۡوَ ٰ⁠لࣲ وَبَنِینَ وَجَعَلۡنَـٰكُمۡ أَكۡثَرَ نَفِیرًا} [سوره اﻹسراء: ۶] : (آنگاه شما را بر آن‌ها چیره گردانیم، و شما را با اموال و فرزندان یاری‌تان کنیم، و (تعداد) نفرات شما را بیشتر (از دشمن) گردانیم).

امروزه برخی از مردم گمان می‌کنند که فرزند بسیار سبب سختی و مشکلات زندگی است، همه‌ی این‌ها از وسوسه‌های شیطان است و گمان بد به پروردگار می‌باشد و بر همین اساس چند زن گرفتن از به یکی بسنده کردن، افضل است ولی به سه شرط:

اول: انسان قدرت مالی داشته باشد.

دوم: قدرت بدنی داشته باشد.

سوم: قدرت عدالت کردن بین دو همسر و بیشتر را داشته باشد زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُوا۟ فَوَ ٰ⁠حِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَیۡمَـٰنُكُمۡۚ ذَ ٰ⁠لِكَ أَدۡنَىٰۤ أَلَّا تَعُولُوا۟} [سوره النساء: ۳] : (پس اگر بیم دارید که نتوانید عدالت کنید، به یک (زن) یا به آنچه (از کنیزان) که مالک آن‌هایید (اکتفا نمایید) این (کار) نزدیک‌تر است به اینکه ستم نکنید).

همچنین شوهر از ظلم کردن به یکی از همسرانش بر حذر باشد لذا برخی از مردم بین زنان خود ظلم می‌کند و هنگامی که همسر جدیدی گرفت، به همسر قدیم خود ظلم می‌کند و او را ترک می‌کند و نزدش جایگاهی ندارد یا عکس آن می‌باشد هنگامی که با همسر جدیدی ازدواج گرد و رغبتی در آن نداشت و به سوی همسر اول خود بازگشت و بر همسر جدیدش برتر قرار دهد، همه‌ی این‌ها از گناهان کبیره است و رسول اللهﷺ فرموده است: «مَنْ كَانَتْ لَهُ امْرَأَتَانِ فَمَالَ إِلَى إِحْدَاهُمَا؛ جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَشِقُّهُ مَائِلٌ»[۱]: (هرکس دو همسر داشته باشد و به يکی از آنها میل کند، روز قيامت درحالی – به ميدانِ حشر – می آيد که نيمی از بدنش خميده است): از اللهÀ عافیت را می‌خواهیم.


[۱] رواه احمد (۷۹۳۶) و ابو داود (۲۱۳۳) و الترمذی (۱۱۴۱) و ابن ماجه (۱۹۶۹).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أسأل عن التعدد في الإسلام، وهل الأفضل للرجل أن يعدد أم يكتفي بزوجة واحدة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: تعدد الزوجات في الإسلام أفضل من الاقتصار على واحدة؛ وذلك لما يحصل فيه من مصالح النكاح، فبدلا من أن تكون هذه المصالح محصورة في واحدة تكون مبثوثة في ثلاث معها، وفي التعدد كثرة الأولاد، وقد حثَّ النبي – صلى الله عليه وآله وسلم- على تزوج الودود الولود، وأخبر أنه مكاثِرٌ بنا الأنبياء يوم القيامة، فلكما كثرت الأمة كان فيها تحقيق مباهاة رسول الله – صلى الله عليه وآله وسلم – للأنبياء في يوم القيامة.

وكان في ذلك أيضًا عز ونصر وهَيْبة في قلوب الأعداء؛ ولهذا ذكر شعیب قومه بذلك، فقال: ﴿ وَٱذۡكُرُوۤا۟ إِذۡ كُنتُمۡ قَلِیلࣰا فَكَثَّرَكُمۡ ﴾ [الأعراف: ٨٦]. ومن الله به على بني إسرائيل فقال -جل وعلا-: ﴿ ثُمَّ رَدَدۡنَا لَكُمُ ٱلۡكَرَّةَ عَلَیۡهِمۡ وَأَمۡدَدۡنَـٰكُم بِأَمۡوَٰلࣲ وَبَنِینَ وَجَعَلۡنَـٰكُمۡ أَكۡثَرَ نَفِیرًا ﴾ [الإسراء:6].

وما يتوهم بعض الناس اليوم من أن كثرة الأولاد تسبب الحرج وضيق العيش، كل هذا من وحي الشيطان، وفيه سُوء ظن بالرب -عز وجل-، وعلى هذا فتعدد الزوجات أفضل من الاقتصار على واحدة، لكن بشروط ثلاثة:

الأول: أن يكون عند الإنسان قدرة مالية.

الثاني: أن يكون عنده قدرة بدنية.

الثالث: أن يكون عنده قدرة في العدل بين الزوجتين فأكثر؛ لقول الله تعالى: ﴿ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُوا۟ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَیۡمَـٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰۤ أَلَّا تَعُولُوا۟ ﴾ [النساء:3].

ثم ليحذر الزوج من الجور على إحدى زوجاته، فإن من الناس من يجور بين الزوجات، فإذا تزوج جديدة على قديمة أساء إلى القديمة وهَجَرها، ولم تكن عنده شيئًا، أو قد يكون الأمر بالعكس، إذا تزوج جديدة لم يرغب فيها، وعاد إلى زوجته الأولى، وصار يفضلها على الجديدة، وكل هذا من كبائر الذنوب، وقد قال النبي – صلى الله عليه وآله وسلم-: «مَنْ كَانَتْ لَهُ امْرَأَتَانِ فَمَالَ إِلَى إِحْدَاهُمَا، جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَشِقُهُ مَائِلٌ». نسأل الله العافية.

مطالب مرتبط:

(۵۲۸۸) آیا از سنت است که در شب زفاف دو رکعت را با زن خود بخوانی؟

برای این دلیلی از سنت نمی‌شناسم ...

ادامه مطلب …

(۵۲۵۵) حدود نیکی به والدین و وظیفه‌ی مرد نسبت به همسر و فرزندان

تقوای اللهÀ را در خود و پسرش و نوه‌ها و عروسش رعایت کند چرا مه او در تمام اعمال خود که از او سر می‌زند مورد سوال قرار می‌گیرد.....

ادامه مطلب …

(۵۲۱۸) حكم عدالت بین زنان در ازدواج و حدود آن

بر شوهری که چند همسر دارد واجب است که با مساوات بین آن رفتار کند لذا کوچک‌تر را بر بزرگ‌تر، زیبا را بر غیر زیبا، برتری ندهد...

ادامه مطلب …

(۵۲۵۷) حقوق و تکالیف پس از عقد شرعی

ظر من این است که اگر او بر جدایی اصرار دارد، جدایی برای تو هم برای الان و هم برای آینده بهتر است که او را طلاق دهی و آنچه را هزنیه کردی بگیری ...

ادامه مطلب …

(۵۲۲۶) حکم شرعی مخالفت زن با ازدواج دوم شوهر و درخواست طلاق به‌ سبب آن

می‌تواند با چهار زن (هم زمان) ازدواج کند و برای زن او حلال نیست که او را از ازدواج منع کند چون شوهر حق چند همسری را دارد ...

ادامه مطلب …

(۵۲۹۷) حکم وجوب یا عدم وجوب خدمت زن در خانه

بعضی از علما نظرشان بر این است که آنچه عرف بدان دلالت می‌دهد لازم است که انجام دهد یعنی آنچه عرف از خدمت کردن بدان دلالت می‌دهد در خوردنی و نوشیدنی و لباس و غیره آنچه که در عرف جریان دارد و زنان به آن ملتزم هستند تا این که اگر کسی از آن مخالفت نمود، مخالفت با معروف (معاشرت نیک) کرده است پس لازم است که آن را انجام دهد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه