سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۱۸۲) بعد از ۷ ماه زندگی با دیگری؛ آیا بازگشت به شوهر اول جایز است؟

(۵۱۸۲) سوال: مردی، زنش را سه بار طلاق داده است سپس مردی دیگر با او ازدواج نموده است و ۷ ماه با او زندگی کرده است، آیا برای شوهر اول حلال است که با او ازدواج کند؟

جواب:

بله، اگر شوهر دوم از روی رغبت با او ازدواج کرده و نه برای تحلیل، و با او جماع کرده است سپس او را نخواسته و طلاقش داده یا فوت کرده باشد برای شوهر اول که سه بار او را طلاق داده است حلال است که با او ازدواج کند و (تعداد)  طلاق از اول شروع می‌شود زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {ٱلطَّلَـٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِیحُۢ بِإِحۡسَـٰنࣲۗ وَلَا یَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُوا۟ مِمَّاۤ ءَاتَیۡتُمُوهُنَّ شَیۡـًٔا إِلَّاۤ أَن یَخَافَاۤ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَا فِیمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَعۡتَدُوهَاۚ وَمَن یَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ هُمُ ٱلظَّـٰلِمُونَ* فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَیۡرَهُۥۗ فَإِن طَلَّقَهَا} [سوره البقرة: ۲۲۹-۲۳۰] : (طلاق (رجعی) دوبار است پس (از آن یا باید همسر را) بطور شایسته نگاه داشتن، یا با نیکی رها کردن. و برای شما روا نیست که از آنچه به آنان داده‌اید، چیزی پس بگیرید، مگر آنکه (زن و شوهر) بترسند که نتوانند حدود الهی را بر پا دارند، پس (ای مؤمنان) اگر ترسیدید که حدود الهی را بر پا ندارند، گناهی بر آن دو نیست، که زن فدیه و عوضی بپردازد (و طلاق بگیرد) این‌ها حدود الهی است، پس از آن‌ها تجاوز نکنید و هر کس از حدود الله تجاوز کند، پس اینانند که ستمگرند* پس اگر (شوهر برای بار سوم) او را طلاق داد، پس از آن (زن) برای او حلال نیست تا اینکه شوهری غیر از او ازدواج کند (و با او آمیزش جنسی نماید) پس اگر (شوهر بعدی) او را طلاق داد): یعنی شوهر دوم: {فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَاۤ}: (گناهی برآن دو نیست): یعنی بر شوهر اول و آن زن: {أَن یَتَرَاجَعَاۤ إِن ظَنَّاۤ أَن یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِۗ}: ((با ازدواج مجدد) به یکدیگر بازگردند اگرآن دو پندارند که حدود اللهÀ را بر پا می‌دارند): و سه طلاق برمی‌گردد یعنی شوهر دوم طلاق‌های سابق شوهر اول را محو کرده و شوهر اول بعد از آن‌که ازدواج مجدد کرد دوباره می‌تواند سه طلاق بدهد گویا که ازدواجی جدید کرده است.

به خلاف کسی که دو بار زنش را طلاق داده سپس آن زن با کسی دیگر ازدواج کرده و با او جماع نموده سپس طلاق داده است یا فوت کرده باشد و بعد از آن به شوهر اول خود برگشته در این صورت او فقط یک طلاق برایش باقی مانده است و اگر او را بار دیگر طلاق دهد، بر او حرام می‌شود تا این که مرد دیگر با او ازدواج کند، فرق بین آن دو این است که نکاح در مسئله‌ دوم (نکاح شوهر دوم) تأثیری ندارد به خلاف نکاح شوهر دوم در مسئله‌ی اول که تأثیر دارد و تأثیر آن نیز این است که آن زن برای شوهر اول خود حلال می‌شود و طلاق‌های گذشته محو می‌گردد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: رجلٌ طلق زوجته ثلاث طلقات، ثم تزوجها رجل، وجلس معها سبعة أشهر، فهل تحل لزوجها الأول؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم، إذا تزوجها الزوج الثاني نكاح رغبة، لا نكاح تحليل، وجامعها ، ثم رغب عنها، وطلقها، أو مات عنها، حلَّتْ للزوج الأول، وتعود على الزوج الأول بطلاق ثلاث، يعني أنه يبتدئ الطلاق من جديد؛ لقول الله -تبارك وتعالى: ﴿ ٱلطَّلَـٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِیحُۢ بِإِحۡسَـٰنࣲۗ وَلَا یَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُوا۟ مِمَّاۤ ءَاتَیۡتُمُوهُنَّ شَیۡـًٔا إِلَّاۤ أَن یَخَافَاۤ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَا فِیمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَعۡتَدُوهَاۚ وَمَن یَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ هُمُ ٱلظَّـٰلِمُونَ* فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَیۡرَهُۥۗ فَإِن طَلَّقَهَا﴾ [البقرة: ۲۲۹]. إلى قوله: ﴿ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِن طَلَّقَهَا . أي الزوج الثاني، ﴿ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا . أي على الزوج الأول والزوجة، ﴿ أَن یَتَرَاجَعَاۤ إِن ظَنَّاۤ أَن یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِۗ ﴾ [البقرة: ٢٣٠]. وترجع على طلاق ثلاث، يعني أن الزوج الثاني هدم الطلاق السابق من الزوج الأول، فيكون للزوج الأول بعد أن رجعت عليه ثلاث طلقات، كأنه تزوجها من جديد.

بخلاف ما إذا طلقها زوجها مرتين، ثم تزوجت بزوج آخر، وجامعها، ثم طلقها، أو مات عنها، ثم عادت إلى الزوج الأول، أعني تزوجها الزوج الأول، فإنها ترجع إليه على ما بقي من طلاقها، أي أنه لا يبقى له إلا طلقة واحدة، فإن طلقها حَرُمَت عليه حتى تنكح زوجا غيره، ووجه الفرق بينهما أن النكاح في المسألة الثانية – أعني نكاح الزوج الثاني- لم يؤثر شيئًا، بخلاف نكاح الزوج الثاني في المسألة الأولى، فإنه أثر شيئًا؛ وهو حِلَّها للزوج الأول، فهدم الطلاق السابق.

مطالب مرتبط:

(۵۱۸۱) حكم نکاح محلِّل پس از سه طلاق

عقد او با این زن صحیح نیست و وقتی این عقد صحیح نباشد پس شرعی به حساب نمی‌آید و بر همین مبنا برای شوهر اولش حلال نمی‌باشد...

ادامه مطلب …

(۵۱۸۵) حكم امتناع محلل از طلاق پس از تحلیل زوجه‌ی مطلقه ثلاث

مردی که با این زن ازدواج می‌کند به نیت این که او را برای شوهر اول خود حلال کند، نکاح باطلی است و در شرع واجب است که از هم جدا شوند و با این جدا شدن برای شوهر اول حلال نمی‌گردد چون این نکاح، نکاح تحریم بوده و نکاح تحریم چیزی را حلال نمی‌کند....

ادامه مطلب …

(۵۱۸۴) حکم نکاح با قصد تحلیل پس از طلاق ثلاث

این والعیاذ بالله از حیله‌های حرامی است که انسان می‌خواهد به وسیله‌ی آن چیزی که اللهÀ آن را حرام کرده است، حلال کند و معلوم است حلیه کردن برای حلال نمودن چیزی که اللهÀ آن را حرام کرده است...

ادامه مطلب …

(۵۱۸۳) دیدگاه شرع در مورد ازدواج تحلیل چیست؟

مردی که با این زنی که سه بار طلاق داده شده است به این نیت ازدواج می‌کند که زمانی که زن را برای شوهر اول خود حلال کرد او را طلاق دهد یعنی هنگامی که با او جماع نمود او را طلاق دهد و از روی این قصد ازدواج می‌نماید سپس شوهر اول با آن زن ازدواج می‌کند و این طلاق فاسد است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه