(۴۶۱۷) سوال: به فردی مبلغی پول به دلار قرض دادم و با او توافق کردم که قرض را به دلار به من پس دهد. حال قیمت دلار با قیمت روزی که در آن پول را به او قرض دادم تفاوت بسیاری کرده. آیا این تفاوت در مبلغ، ربا به حساب نمی­آید؟

جواب:

وقتی به کسی دلار قرض می­دهیم، آن شخص فقط متعهد به بازپرداخت دلار خواهد بود، چه توافق کرده باشیم چه نکرده باشیم. همچنین اگر درهم سعودی قرض داده باشیم آن فرد متعهد به پرداخت درهم سعودی است چه توافق کرده باشیم چه نکرده باشیم. فرد قرض گیرنده فقط و فقط باید به دلار قرض را پس بدهد، حال چه دلار بالا رفته باشد چه پایین آمده باشد، چه تغییر نکرده باشد تفاوتی ندارد. مثلا اگر دلار در موقع قرض گرفته شدن پنج ریال بوده است و سپس به ده ریال رسیده است باز باید قرض خود را به دلار بپردازد. حال اگر دلار از پنج ریال به سه ریال کاهش یافت نیز باز این قضیه صادق است و باید فقط و فقط به دلار قرض خود را بازپرداخت نماید.

خلاصه کلام اینکه با هر چه که قرض کرده­ای باید با همان قرض خود را پس بدهی. حال اگر دو طرف توافق کردند که بازپرداخت قرض با ارز دیگری انجام گیرد مشکلی نیست به شرطی که به قیمت آن روز انجام گیرد و پیش از این که از هم جدا شوند بین آنها مساله­ای نمانده باشد. در حدیثی ابن عمر رضی الله عنه نقل می­کند که: “در بقیع شتر می­فروختم. شتر را به دینار می­فروختم و به درهم می­گرفتم. به درهم می­فروختم و به دینار می­گرفتم. این را با آن می­گرفتم و این را با آن می­دادم. پس نزد رسول الله صل الله علیه و علی آله و سلم رفتم. ایشان در خانه حفصه بودند. گفتم: ای رسول خدا ! من در بقیع، شتر می‌فروشم، آن را با دینار می‌فروشم، ولی درهم می‌گیرم، و با درهم می‌فروشم، ولی دینار می‌گیرم، اين را از آن می‌گیرم و به آن از این می‌دهم. پیامبر صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: «مشکلی نیست مشروط بر آنکه با قیمت همان روز باشد، و پیش از این که از هم جدا شوید بین شما مساله­ای نمانده باشد.”

خلاصه کلام اینکه کسی که قرض به دلار گرفته تنها باید به دلار آن را بازپس دهد. حال چه دلار بالا رفته باشد چه پایین آمده باشد.

و درباره سوالشان که می­گویند آیا این ربا است یا نه (در باب بالا رفتن قیمت) پاسخ این است که ابدا ربا نیست و باید تمام قرض به دلار پرداخت شود، . حال چه دلار بالا رفته باشد چه پایین آمده باشد.