(۴۶۰۸) سوال: در جوار حرم مکی و کنار کابینهای تلفن اشخاصی هستند که هنگامی که از آنها سکه برای تلفن طلب میکنیم میگویند یک ریال سکه را به دو ریال اسکناس میفروشیم یا سه ریال سکه را به پنج ریال اسکناس میفروشیم. از جناب شیخ استدعا دارم مرا درباره این موضوع راهنمایی بفرمایند. آیا این امر حلال است یا حرام؟ متشکرم.
جواب:
در این امر در بین علما اختلاف وجود دارد. برخی از علما میگویند، فروش نه ریال فلزی به ده ریال اسکناسی حلال نیست، زیرا قیمت این، همان قیمت آن است و اگر به بازار بروید چه اسکناس بدهید چه سکه برای مغازهدار فرقی ندارد و در این حالت مبلغ اضافی، ربا محسوب میشود.
و علمای دیگر نظرشان بر این است که این امر بلااشکال است. مثلا اگر ده ریال اسکناسی را با نه ریال سکهای معاوضه کنید به شرط اینکه معامله دست به دست انجام شود، جایز است. و این مطابق قول پیامبر است که میفرماید: “ فإذا اختلفت هذه الأصناف فبيعوا كيف شئتم إذا كان يدًا بيد” “ اما اگر نوع آنها با هم تفاوت داشت، هر گونه که فروختید اشکالی ندارد؛ به شرط اینکه دست به دست باشد.”
و بر این اساس مبادله ده ریال اسکناس با نه ریال سکهای مجاز است.