سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۵۳۹) حکم فروش آب چاه وقف‌شده برای عموم مردم

(۴۵۳۹) سوال: اگر شخصی چاهی را حفر کرد یا خرید تا آن را در راه خدا قرار دهد و هرکس که بخواهد از آن بخورد یا برای خود بردارد، حال حکم شرع  در مورد کسی که آب این چاه را برمیدارد و جهت نوشیدن یا آب دادن به مزارع به دیگران میفروشد، چیست؟

جواب:

در مورد چیزهای وقفی باید بگویم که واجب است که مردم طبق شرط انسان وقف کننده عمل کنند، حال اگر وقف کننده آن را برای اینکه مردم از آن بنوشند و به اندازه نیازشان از آن بهره ببرند وقف کرده است، جایز نیست هیچکس این آب را بفروش برساند، خصوصا اگر آب این چاه کم باشد و در صورت برداشتن برای دیگری چیزی باقی نماند، اما اگر وقف کننده هدفش از وقف این چاه مطلقا بهره بردن مردم از این چاه باشد و شرطی برای استفاده از آن قرار ندهد، حال چه مردم از آن بنوشند و چه بفروشند، در این حالت مشکلی ندارد، اما نکته مهم اینجاست که اشیا وقفی برحسب شروط وقف کنندگان استفاده می‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إذا كان شخص حَفَرَ بِئرًا أو اشتراها ليجعلها في سبيل الله لمن أراد أن يَشْرَبَ، أو من أراد أن يأخذ من هذا الماء، فما حُكْمُ الشرع في نظركم فيمن يأخذ الماء من هذه البئر، ويبيعها على الناس الآخرين، إما لِيَشْرَبُوا ، وإِمَّا لِيَسْقُوا به مزارعهم، أفتونا مأجورين؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الواجب فيما وقف أن يَتَصَرَّفَ فيه الناس حسب شرط الواقفِ، فإذا كان هذا الوَاقِفُ إِنما وَقَفَهُ لِيَنْتَفِعَ به الناس، ويَشْرَبُوا منه ما يحتاجون إليه، فإنه لا يَحِلُّ لأحد أن يأخذ من هذا الماء ليبيعه، لا سيما إذا كان ماء البئر قليلا، بحيث إذا أخذه غَوَّرَهُ على من بعده، وأما إذا كان الواقف أراد بهذه البئر مُطلَقَ الانتفاع، سواء انْتَفَعَ الإنسان بشُرب الماء من هذا البئر، أو ببيعه، فإن الأمر يكون واسعا، المهم أن الأشياء الموقوفة تُستعمل على حسب شرط الواقفين.

مطالب مرتبط:

(۴۵۳۷) حکم استفاده شخصی از مصالح مسجد تخریب‌شده

مادامی که مسجد منهدم شده است تا دوباره به شکل بهتری بازسازی شود، در این حالت فروش برخی از اجزای آن موردی ندارد، و انسان می‌تواند هر آنچه از آن را که نیاز دارد بخرد....

ادامه مطلب …

(۴۵۳۸) حکم فروش زمین‌های وقفی چیست؟

زمین‌های وقفی اگر مصارف و منافذش خراب شود، به گونه‌ای که نشود از آن استفاده‌ای برد، در این حالت فروخته می‌شود و قیمتش در چیزی که منفعت دارد صرف می‌شود، در غیر اینصورت فروش آن جایز نمی‌باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه