(۳۵۴۵) سوال: به نظر شما حکم شرع در مورد کسانی که برای میت در خانهاش قرآن میخوانند و غذا میخوردند و میگویند این صدقه است، چیست؟
جواب:
میگویم نگه داشتن میت در خانهاش بعد از آماده کردنش خلاف سنت است و سنت این میباشد که در دفن او شتاب ورزیده شود به این خاطر که رسول اللهﷺ میفرماید: {أَسْرِعُوا بِالْجِنَازَةِ، فَإِنْ تَكُ صَالِحَةً فَخَيْرٌ تُقَدِّمُونَهَا، وَإِنْ يَكُ سِوَى ذَلِكَ فَشَرٌّ تَضَعُونَهُ عَنْ رِقَابِكُمْ}[۱] (در حمل جنازه شتاب کنید. اگر مرده نیک اعمال است. او را به سوی نیکویی پیش میبرید و اگر غیر از آن است. بدیای را از شانههای خویش بر زمین مینهید.) پس شایسته نمیباشد که میت در خانهاش نگه داشته شود و حال این که قرآئت نیز به آن زیاد شود که دیگر خیلی بدتر است چون قرائت بر میت بعد از مرگش بدعت میباشد در صورتی که صحابه چنین کاری نمیکردند بلکه میتشان را آماده میکردند و بر او نماز میخوانند و دفنش میکردند و در حدیث آمده است: {أَنَّ امْرَأَةً سَوْدَاءَ كَانَتْ تَقُمُّ الْمَسْجِدَ، أَوْ شَابًّا، فَفَقَدَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَسَأَلَ عَنْهَا، أَوْ عَنْهُ، فَقَالُوا : مَاتَ. قَالَ : ” أَفَلَا كُنْتُمْ آذَنْتُمُونِي “. قَالَ : فَكَأَنَّهُمْ صَغَّرُوا أَمْرَهَا، أَوْ أَمْرَهُ، فَقَالَ : ” دُلُّونِي عَلَى قَبْرِهِ “. فَدَلُّوهُ، فَصَلَّى عَلَيْهَا، ثُمَّ قَالَ : ” إِنَّ هَذِهِ الْقُبُورَ مَمْلُوءَةٌ ظُلْمَةً عَلَى أَهْلِهَا، وَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يُنَوِّرُهَا لَهُمْ بِصَلَاتِي عَلَيْهِمْ}[۲] (زنی سیاهپوست که مسجد را جارو میکرد درگذشت. پیامبر خدا جویای حال او شد. گفتند: درگذشت. پیامبر خدا فرمود: «چرا مرا از آن آگاه نکردید؟!» گفت: گویی آنان آن زن را حقیرتر از آن میدانستند [ که خبر مرگ او را به پیامبر برسانند]. رسول اللهﷺ فرمود: «مرا بر سر قبر او ببرید». ایشان را بر سر قبرش بردند پس بر آن نماز خواند و فرمود: «اين گورها مملو از ظلمت و تاریکیاند و با نماز من بر آنان خداوند گورهایشان را منور میگرداند».) و بر او قرآن نخوانند و دعای دست جمعی نکردند بلکه نماز جنازه خوانند و رفتند و این سنت میباشد.
و از مسلمین و کسانی که کلامم را میخوانند، میخواهم که آن چیزی که بر آن هستند را بر کتاب و سنت و روش صحابه از خلفای راشدین و دیگر اصحاب عرضه کنند چون که این چیزی است که به آن دستور داده شدهایم و اللهÀ میفرماید: {وَٱلسَّـٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَـٰجِرِینَ وَٱلۡأَنصَارِ وَٱلَّذِینَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَـٰنࣲ}[۳] (و پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار، و کسانیکه به نیکی از آنها پیروی کردند) و رسول اللهﷺ میفرماید: {عليكم بسُنَّتي وسُنَّةِ الخُلَفاءِ الرَّاشِدينَ المَهْدِيِّينَ، عَضُّوا عليها بالنَّواجِذِ، وإيَّاكم ومُحدَثاتِ الأُمورِ}[۴] (پس بر شما است تمسک به سنتِ من وسنت جانشینان رهیافته و هدایتگرم و آن را محکم بگیرید و از امور نو در دین برحذر باشید) و از اللهÀ میخواهیم ما را از متمسکین به سنت و قائمین به شریعت قرار دهد و از ما بگذرد و ما را عفو کند قطعا او بسیار سخاوتند و بخشنده است.
[۱] [تخريج آن گذشت]
[۲] [تخریج آن گذشت]
[۳] [سوره التوبة: ۱۰۰]
[۴] [تخریج آن گذشت]