(۶۱۸۰) سوال: حکم کسی که مجرمی را از عدالت پنهان میکند یا در فرار و مخفی شدن به او کمک میکند چیست؟
جواب:
الله À میفرماید: {وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ}[المائدة: ۲]: (و در راه نیکو کاری و پرهیزگاری با همدیگر همکاری کنید و (هرگز) در راه گناه و تجاوز همکاری نکنید) لذا برای هیچ کس جایز نیست شخص گناهکار یا متجاوز را بر گناه و سرکشی او یاری کند و تفاوتی ندارد که آن گناه چه باشد. همکاری با این ستمگر متجاوز مجرم برای فرار یا مخفی نمودن او جایز نیست. مگر اینکه در این کار مصلحتی باشد مانند اینکه از او بدی دیده نشده باشد و ظاهر حالش بر خوبی باشد؛ در این جا میتوانیم بگوییم: در این حالت مخفی نمودن او مستحب است هنگامی که بدانیم او اصلاح خواهد شد یا اینکه گمان غالب ما بر این باشد که او اصلاح خواهد شد و به سوی الله À بر میگردد. اما کسی که به فساد شناخته شده و هیچ خیری در او تصور نمیشود، مخفی نمودن او جایز نیست و این با فرمودهی رسول الله ﷺ تعارضی ندارد: «من ستر مسلما ستره الله في الدنيا والآخرة»[۱]: (کسی که مسلمانی را بپوشاند الله او را در دنیا و آخرت میپوشاند) منظور از آن کسی بوده که در پوشاندن او مصلحتی باشد اما کسی که پوشاندن او سبب میشود بر شرارت او افزوده شودر و بیشتر در دشمنی فرو میرود؛ پوشاندن او در این حالت جایز نیست.
شیخ بزرگوار! آیا این شامل پنهان کردن افراد بیگانهای که بهطور غیر قانونی در کشور اقامت دارند و ممکن است از آنها ضرری پیش آید، میشود یا اینکه این مخالف تعالیم و مقررات کشور است؟
جواب: این نیز شامل پنهان کاری از کسانی که بهطور غیر قانونی در کشورها اقامت دارند میشود، زیرا دولت قوانینی را که تنظیم نموده مصلحت خود و مردمش را در نظر گرفته است. اگر کسی را که با این قوانین مخالفت نموده پنهان کند به این معنا بوده که این مخالف را بر مخالفتش یاری کرده است همچنین این کار از نصیحت به دولت و حکومت نیست بلکه باعث آسیب و بدنامی میشود حتی مردم بیگانه هنگامی که چنین چیزی را از مردم آن سرزمین دیدند یعنی دیدند که آنها به حکومت در قوانین آن خیانت میکنند و بسیار مخالفت میکنند؛ از این مردم تصور بدی به نسبت حکومتشان برداشت میکنند. بنابراین بر ما مردم واجب بوده با حاکمی که بر شنیدن و اطاعت کردن به نیکی بیعت نمودیم، او را در اجرای قوانینی که مخالف با شریعت نیست و هدف از آن مصلحت مردم و کشور است یاری کنیم تا اینکه تا میان حاکم و مرم در آنچه به نفع کشور و مصلحت آن است هماهنگی برقرار شود.
[۱] مسلم: کتاب الذکر والدعاء والتوبة والإستغفار، باب فضل الاجتماع علی تلاوة القرآن وعلی الذکر، شمارهی (۲۶۹۹).