(۳۷۷۴) حکم جبران روزه‌ها و نمازهای فوت‌شده برای فرد مسن و ناتوان

(۳۷۷۴) سوال: مردی هفتاد و پنج ساله هستم که روزه گرفتن را در سن قانوني شروع نکرده‌ام و فقط برخی روزها را روزه گرفته‌ و در دیگر روزها روزه‌ام را ‌خورده‌ام. همچنین در ادای نماز نیز سستی و سهل‌انگاری کرده‌ام به طوری که گاهی نماز می‌خواندم و گاهی نماز نمی‌خواندم؛ اما از چهل سالگی، نماز و روزه‌ام را به طور مرتب و پیوسته ادا می‌کنم. اکنون با توجه به این که ناتوان شده‌ و توانایی قضا ندارم، برای جبران سال‌هایی که روزه‌ نگرفته‌ام و آن را از دست داده‌ام، چه کاری باید انجام دهم؟

جواب:

در چنین مواردی، توبه کردن کافی است زیرا هر کس عبادت زمان‌داری را بدون عذر شرعي ترک کند، قضا ندارد؛ چون انجام قضای آن عبادت، هیچ سودی نصیبش نمی‌کند. بنابراین هر عبادتی که باید در زمان خاصّ خود انجام شود، اگر شخص آن را از وقتش به تأخیر بیاندازد، نمی‌تواند قضایش را انجام دهد زیرا قضای آن، بی‌فایده است به دلیل فرموده‌ی رسول الله ﷺ: «من عمل عملاً ليس عليه أمرنا فهو رد»[۱] : (هر کس عملی انجام دهد که دین و امر ما بر آن نباشد، مردود است) و پوشیده نیست که اگر کسی عبادت زمان‌دار را در وقت خودش انجام ندهد، مرتکب عملی شده که امر الله À و پیامبرش ﷺ بر آن نیست لذا این عملش مردود خواهد بود.

۲-تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل أنا رجل أبلغ من العمر الخامسة والسبعين، ولم أبدأ الصيام في السِّنَّ القانوني، وإنما كنتُ أصوم أياما، وأفطر أياما أخرى، هذا بالإضافة إلى تهاوني في أداء الصلاة، فقد كنتُ أُصلِّي أحيانًا، وأترك أحيانًا أخرى، وقد داومت على الصيام، والصلاة وأنا في الأربعين من عُمري، فماذا أفعل في السنوات التي فاتتني ولم أَصُمْها، مع العلم بأنني رجل عاجز، ولا أستطيع القضاء؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: يكفي التوبة في مثل هذا؛ لأن كل إنسان ترك عبادةً مُحدَّدة بوقت بدون عذر شرعي فإنه لا يقضيها؛ إذ إنه لا يستفيد بقضائها شيئًا، فكل عبادة محددة بوقت إذا أخرجها الإنسان عن وقتها فإنه لا يقضيها؛ لأن قضاءها سيكون هَدَرًا؛ لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدُّ». ومعلوم أن العبادة المؤقتة إذا أخرجها الإنسان عن وقتها كانت عملا ليس عليه أَمْرُ الله ورسوله، فتكون ردًّا.