سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۶۵۸) آیا دستگاه‌ها و ابزار کشاورزی زكات دارد؟

(۳۶۵۸) سوال: آیا دستگاه‌ها و ابزار کشاورزی مانند دستگاه درو (تراکتور) و… زكات دارد؟

جواب:

تراکتوری که خود فرد استفاده می‌کند یا اجاره می‌دهد، زكات ندارد؛ اما اگر تاجر باشد و با این ابزار، خرید و فروش کند، زكاتش بر وی واجب است و آن ‌را زكات عُروض (کالاهای تجاری) می‌نامند. ضابطه‌ی زكات عروض یا کالای تجاری این است که هر آن‌چه فرد برای تجارت فراهم کند، زكات دارد؛ اما اگر مانند اتومبیل (اتومبیل شخصی، تاکسی و اتومبیل باربری) و ماشین‌های کشاورزی (مانند تراکتور و پمپ آب) برای استفاده باشد، زكات ندارد؛ البته بر اساس قول راجح که قرآن و سنت بر آن دلالت دارد، طلا و نقره‌ای که استفاده می‌شود (مانند زیورآلات زنان)، استثنا می‌شود و زکات آن واجب است؛ چنان که این مسئله را در کتابچه‌ای با عنوان (زکات زیورآلات) توضیح داده‌ام. شيخ عبد العزيز بن باز Ë نیز همین دیدگاه را برگزیده و مذهب امام ابو حنيفه Ë و روايتی از امام احمد Ë نیز همین است

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: الآلات الزراعية مثل الحراثة وغيرها هل عليها زكاة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: ليس على الحراثة زكاة إذا كان الإنسان يستعملها لنفسه أو يستعملها للإجارة، أما إذا كان تاجرًا يَتَّجِر في هذه الآلات يبيع ويشتري فيها، فإن عليه زكاتها وهذه الزكاة تسمى زكاة العروض. والقاعدة في زكاة العروض أن كل ما أعده الإنسان للاتجار فإن فيه زكاة، وأما ما أعده للاستعمال كالسيارة سيارة الأجرة، وسيارة الركوب، وسيارة النقل، وكذلك المكائن الحرَّاثات ورافعة الماء، وما أشبهها كلها لا زكاة فيها، إلا أنه يُستثنى مما يُستعمل الذهب والفضة، فإن الزكاة واجبة فيما يُستعمل منه – حُلي المرأة مثلا على القول الراجح الذي دل عليه القرآن والسُّنَّة، كما بيّنا ذلك في رسالة لنا صغيرة عنوانها: «زكاة الحلي»، وكما هو اختيار الشيخ عبد العزيز بن الباز رحمه الله ومذهب أبي حنيفة رحمه الله، ورواية عن الإمام أحمد رحمه الله.

مطالب مرتبط:

(۳۶۳۹) حکم زکات اثاث منزل

از مسلمان در برابر ظروف منزل، فرش و رختخواب، اتومبیلی که سوار می‌شود یا اجاره می‌دهد و دیگر وسایل و ابزار آلاتش خواسته نشده که زکات بپردازد....

ادامه مطلب …

(۳۶۵۵) زکات کامیون شراکتی

ماشین‌هایی که کار می‌کند و برای استفاده‌ی شخصی یا برای اجاره دادن استفاده می‌شود، زكات ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۶۵۹) حکم زکات مغازه‌ی تجاری

اگر آن را برای تجارت خریده‌ باشد بدین صورت که امروز خریده است و فردا آن را خواهد فروخت همان طور که تاجران، کالاها را خرید و فروش می‌کنند، زكات دارد و فرقی ندارد که از آن استفاده کرده باشد یا خیر....

ادامه مطلب …

(۳۶۶۵) قطعه زمینی را خریداری کرده‌ام؛ آیا زكات دارد؟

زكاتی بر وی واجب نیست زیرا ذات زمین تا زمانی که برای تجارت نباشد، زكات ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۶۴۷) حکم زکات خانه اجاره‌ای

خانه‌ و عمارتی که فرد برای اجاره فراهم کرده است و در صورت وجود مشتری که آن را با مبلغ زیاد بخرد، حاضر است آن ‌را بفروشد، زكات ندارد و فقط مبلغی که حاصل از اجاره‌ی آن است زکات دارد....

ادامه مطلب …

(۳۶۵۴) حکم زکات تاکسی

این‌ اتومبیل زكات ندارد زیرا برای اجاره دادن است و برای تجارت نیست....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه