(۳۶۴۳) سوال: اگر کسی خانه‌ای غیر از خانه‌ای که در آن ساکن است داشته باشد و آن را اجاره دهد، آیا زکات را باید از قیمت آن خانه‌ بپردازد یا از مبلغی که به عنوان اجاره‌ دریافت می‌کند؟

جواب:

خانه‌ای که برای اجاره و استفاده باشد، قیمتش زكات ندارد و فقط مبلغ اجاره‌ای ‌که شخص دریافت می‌کند اگر یک سال از زمان عقد قرارداد بر آن بگذرد، زکات دارد اما اگر یک سال کامل از زمان قرارداد بر آن نگذرد، زکات ندارد؛ مثلا خانه‌ای را به ده هزار ریال اجاره می‌دهد؛ پنج هزار ریال را هنگام قرارداد دریافت کرده و خرج می‌کند و بقیه را نیمه‌ی سال دریافت کرده و خرج می‌نماید؛ در این صورت، زكاتی ندارد زیرا یک سال کامل بر آن مبلغ نگذشته است.

اگر در اصل، خانه را برای تجارت خریداری نموده اما در حال حاضر اجاره داده است تا قیمتش افزایش یابد و سود کند و با خود می‌گوید: تا زمانی که آن را نفروخته‌ام، اجاره می‌دهم؛ در این حالت چنان که اشاره کردیم باید زکاتِ قیمتِ خانه و همچنین زکات مبلغ اجاره‌اش را بپردازد زیرا قصد وی تجارت است. بنابراین واجب است زکات قیمتِ خانه را بپردازد زیرا هدفش تجارت بوده و قصدش نگه داشتن و استفاده از آن نیست و هر چیزی که برای تجارت و کسب درآمد باشد، زکات دارد؛ رسول الله ﷺ فرمود: «إنما الأعمال بالنيات وإنما لكل امرئٍ ما نوى»[۱] : (اعمال به نیت‌ها بستگی دارد و دستاورد هر شخص، همان است که قصد و نیت داشته باشد). این شخص که صاحب این اموال است، قصد کسب درآمد و تجارت دارد و هدفش قیمتِ آن اموال است نه خود آن؛ قیمت آن نیز همان مبلغ نقدی است که زکات دارد؛ بنابراین هر کس خانه‌ای دارد که هدفش تجارت و کسب درآمد از آن است، بر وی واجب می‌باشد زکاِت قیمتِ خانه و زکات مبلغ اجاره‌اش را هرگاه که یک سال کامل بر آن بگذرد، بپردازد.

۱. صحیح بخاری: كتاب بدء الوحي باب كيف كان بدء الوحي إلى رسول الله ﷺ رقم (۱). صحیح مسلم: كتاب الإمارة، باب قوله إنما الأعمال بالنية وأنه يدخل فيه الغزو وغيره من الأعمال، رقم (۱۹۰۷).