سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۵۸۴) حکم پرداخت زکات برای گله گوسفندی که از علف خریداری شده تغذیه می‌کند

(۳۵۸۴) سوال: گله‌ی گوسفندی داریم که زکات آن را پرداخت نکرده‌ایم چون تمام سال را خودمان به آن‌ها علف می‌دهیم و علف خریداری می‌کنیم؛ آیا پرداخت زکات بابت این گله‌ی گوسفند، جایز است؟

جواب:

اگر انسان برای پرورش و تولید نسل از گوسفند نگهداری می‌کند، زكات ندارد مگر این که سائمه باشد؛ یعنی تمام سال یا بیشتر سال را از چراگاه تغذیه کند اما اگر کل سال یا بیشتر آن را به آن علف بدهند، زکات ندارد.

اگر نگهداری از گوسفندان برای تجارت باشد، مانند کسی که گوسفند را خرید و فروش می‌کند، کالای تجاری محسوب می‌شود و در هر حالت، زکات آن واجب است حتی اگر  خودش به آن علف بدهد؛ زکاتش به مقدار یک چهلم است که قیمت و ارزش مالیِ آن در نظر گرفته می‌شود نه خود حیوان؛ مثلا اگر یکصد گوسفند دارد و وی با خرید و فروش گوسفند، کسب درآمد می‌کند، قیمت این صد گوسفند محاسبه می‌شود و یک چهلم آن ‌را به عنوان زکات می‌پردازد همانند صاحب مغازه‌ که ارزش کالاهای موجود در مغازه‌اش را محاسبه کرده و یک چهلم آن ‌را زکات می‌پردازد با وجود این که مخارج مدت زمان حضور در مغازه، ظرف کالاها و… را پرداخت می‌کرده است. خلاصه این که اگر گوسفندان برای تجارت باشد در هر صورت به اندازه‌ی یک چهلم ارزش مالی آن، زكات دارد اما اگر برای پرورش و استفاده از شیر آن باشد، زكات ندارد مگر این که سائمه باشد که کل سال یا بیشتر آن را در چراگاه تغذیه کند اما اگر صاحبش به آن علف بدهد، زكات ندارد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة من فلسطين: يوجد عندنا قطعان من الغنم ولم نُخْرِج الزكاة عنها بسبب أننا نقوم بإطعامها على مدار السنة، ونقوم بشراء العلف لها، هل تجوز الزكاة في مثل هذه الحالة على هذه القطعان من الغنم؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نقول: إذا كان عند الإنسان غنم اقتناها للتنمية والنسل، فإنه لا زكاة فيها إلا إذا كانت سائمة، والسائمة هي التي ترعى أكثر الحول أو كل الحول، أما إذا كانت معلوفة أكثر الحول فإنه لا زكاة فيها. هذا إذا كانت المواشي عنده للتنمية والنَّسْل والدَّرِّ، أما إذا كانت للتجارة -كصاحب غنم يبيع ويشتري فيها – فإنها عُروض تجارة تجب فيها الزكاة بكل حال ولو كان يغلفها، وتكون زكاتها بالنسبة وهي ربع العشر، وتقدر بالقيمة لا بالعين، فإذا كان عنده مائة شاة مثلا وهو يبيع ويشتري في الغنم بالتكسب، فإنه يُقدر قيمة هذه المائة ويخرج ربع العشر، كما أن صاحب الدكان يقدر ما في دكانه من البضاعة ويخرج ربع عشرها، مع أنه كان ينفق عليها مدة الدكان وأوعية البضاعة وما أشبه ذلك والخلاصة أنه إذا كانت هذه المواشي والقطعان للتجارة ففيها زكاة بكل حال، وهي ربع عشر قيمتها، وإذا كانت للتنمية والدرّ والنَّسْل فلا زكاة فيها إلا أن تكون سائمة تَرْعَى أكثر الحول، وأما إذا كانت تُغلف فليس فيها زكاة.

مطالب مرتبط:

(۳۵۸۱) آیا زکات بز و بره به یک اندازه است؟

مقدار زکات آن مشخص است: هر چهل رأس، یک گوسفند زکات دارد. هر صد و بیست و یک رأس، دو گوسفند زکات دارد. هر دویست و یک رأس، سه گوسفند زکات دارد؛ سپس هر صد رأس، یک گوسفند زکات دارد.....

ادامه مطلب …

(۳۵۷۷) حکم پرداخت زکات در هنگام عدم حضور در کشور محل مالکیت

هرگاه یک سال بر اموالتان گذشت، واجب است زکاتش را بپردازید؛ کسی را برای پرداخت زکات، وکیل خود قرار داده و آن را به او بسپارید تا برایتان در مصر پرداخت کند. اعطای وکالت در پرداخت زکات، جایز است...

ادامه مطلب …

(۳۵۷۹) چه موقع زکات در گوسفند واجب می‌شود؟

نگهداری گوسفند به دو منظور صورت می‌گیرد: اول: نگهداری گوسفند برای استفاده از شیر و افزایش نسل آن....

ادامه مطلب …

(۳۵۸۰) حکم اشتباه در شمارش گوسفندان برای پرداخت زکات

بر مسلمان واجب است برای پرداخت زکات مالش اعم از چهارپایان، حبوبات، میوه‌ها، کالاها، نقدینگی و... را با دقت شمارش نماید زیرا در قرآن کریم، زکات به همراه نماز آمده است و ممانعت از پرداخت آن، مجازات سختی در پیش دارد...

ادامه مطلب …

(۳۵۸۳) حکم گله‌ی گوسفندی که صاحبشان به آن‌ها علف می‌دهد

گله‌ی گوسفندی که صاحبش به آن علف دهد برای تجارت یا برای پرورش آن است؛ اگر برای تجارت باشد، زكات دارد هر چند که به آن علف دهند.....

ادامه مطلب …

(۳۵۷۸) حکم فروش گوسفند برای پرداخت زکات به صورت نقدی

در زكات چهارپایان، واجب است که زکات از جنس مال باشد یعنی گاو از گاو، گوسفند از گوسفند و شتر از شتر؛ مگر این که تعداد شتران کم‌تر از بیست و پنج شتر باشد که در این صورت زکاتش گوسفند است ....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه