(۱۸۰۸) سوال: من دختری ۲۵ ساله هستم و مدت طولانی نماز را بجا می‌آورده‌ام ولی به صورت مداوم نبوده است و می‌خواهم با کمک اللهÀ نمازم را منظم سازم ولی حیران هستم و نمی‌دانم در مورد نماز‌هایی که از من فوت شده است چه کنم؟ آیا همراه هر نماز فرضی نماز قضا را بجا آورم؟ یعنی مثلا زمانی که نماز فرض را خواندم بعد از آن نماز قضا را بخواندم و همچنین باقی نماز‌ها هم این‌گونه باشد یا نمازهایم را منظم بخوانم و قضا نمی‌خواهد و توبه خالصانه بکنم رجوعی به نماز‌هایی که از من فوت شده است نداشته باشم؟ و همین موضوع در مورد روزه نیز می‌باشد یعنی روزه می‌گرفته‌ام ولی به صورت منظم نبوده است و روزهایی که روزه‌ام به سبب شرعی که برای زن می‌باشد افطار کرده‌ام قضا نکرده‌ام. حکم اسلام در مورد آن چیست؟ و باید چکار کنم؟
جواب:
اما مسئله اولی یعنی نماز نخواندن که قضا ندارد زیرا که به صورت عمدی آن را از وقتش خارج کردی و در این صورت قضا ندارد زیرا که عبادتی که در شرع وقتی محدود و معین دارد جایز نیست که قبل و بعد از آن خوانده شود و اگر انسان آن را بدون عذر آن را از وقتش خارج کند از قبول نمی‌باشد اگر چه نماز را بخواند و سخن ما به این معنی نیست که نماز را قضا نکند از باب رأفت به آن است بلکه از باب هجر و عدم رضایت به آن می‌باشد زیرا که بدون عذر آن را به تأخیر انداخته‌ای و نمی‌گوییم که چون شرع قضا کردن نماز را هنگام خواب افتادن و فراموشی واجب گردانیده است پس اگر عمدی به تأخیر انداخت به طریق اولی باید قضا کند زیرا می‌گوییم ترک نماز به خاطر خواب افتادن یا فراموشی با عذر است و وقت در حق او وقت یادآوردنش و یا وقت بیدار شدنش است اما این که عمدی و بدون عذر نماز را از وقتی که اللهÀ تعیین و محدود کرده است خارج کرده‌ای پس قضا ندارد زیرا که قبول نمی‌شود ولی برای این زن و غیر از آنانی که اللهÀ بر آنان منت نهاده و به سوی اعمال صالح رو کرده‌اند و راه توبه را پیش گرفته‌اند و از آنچه گذشته‌ی خود پشیمان هستند و تصمیم دارند که در آینده آن را انجام ندهند و اعمالشان را اصلاح کرده‌اند و الله به صالحین رو می‌کند.
و اما روزهای به خاطر معذور بودن آن را افطار کرده‌است پس باید آن را قضا کند زیرا که معذور بوده است و آن به وقت معینی محدود نشده است زیرا اللهÀ می‌فرماید: {فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِیضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرࣲ فَعِدَّةࣱ مِّنۡ أَیَّامٍ أُخَرَ} [سوره البقرة: ۱۸۴] (پس هر کس از شما که بیمار یا مسافر باشد، (به‌اندازه آن روزهای که افطار کرده) تعدادی از روزهای دیگر (روزه بگیرید)) پس زمانی که مقید به وقت معینی نشده است پس قضای آن الان بر او واجب است. والله أعلم.
سوال کننده: شیخ بزرگوار اگر آن روزهایی که افطار کرده است را نشمارده است؟
جواب: و اگر آن را نشمارده است پس بر او لازم است که احتیاط و بررسی‌ها کند پس اگر غالب ظنش مثلا بر این بود که سه سال و هر سال هفت روز را نگرفته است پس ۲۱ روزه را روزه بگیرد.
