شنبه 25 ذیحجه 1446
۳۱ خرداد ۱۴۰۴
21 ژوئن 2025

۴۷۳ – حکم گفتن این سخن چیست: «اوضاع چنین ایجاب کرد» یا «تقدیر این چنین خواست»

۴۷۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این سخن چیست: «ظروف چنین ایجاب کرد که چنین و چنان شود»، و «أقدار خواستند که چنین و چنان شود»؟

جواب دادند: گفتن: «أقدار خواستند»، یا «ظروف چنین ایجاب کرد»، الفاظی منکر هستند؛  زیرا ظروف، جمع ظرف و به معنی زمان است، و زمان هیچ مشیئت و اراده‌ای ندارد. همچنین، أقدار، جمع قدر است، و قدر دارای مشیئت و اراده نیست. بلکه این الله است که اراده می‌کند. بله، اگر انسان بگوید: «قدر الهی چنین و چنان اقتضا کرد»، اشکالی ندارد. اما جایز نیست مشیئت و اراده به اقدار اضافه شود. زیرا مشیئت همان اراده است، و صفت، هیچ اراده‌ای ندارد. بلکه اراده متعلق به موصوف است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(473) وسئل فضيلة الشيخ: عن قول: “شاءت الظروف أن يحصل كذا وكذا”، “وشاءت الأقدار كذا وكذا”.

فأجاب قائلاً: قول: “شاءت الأقدار”، و “شاءت الظروف” ألفاظ منكرة، لأن الظروف جمع ظرف وهو الزمن، والزمن لا مشيئة له، وكذلك الأقدار جمع قدر، والقدر لا مشيئة له، وإنما الذي يشاء هو الله – عَزَّوَجَلَّ – نعم لو قال الإنسان: “اقتضى قدر الله كذا وكذا”. فلا بأس به. أما المشيئة فلا يجوز أن تضاف للأقدار لأن المشيئة هي الإرادة، ولا إرادة للوصف، إنما الإرادة للموصوف.

مطالب مرتبط:

۴۶۶ – حکم این سخن چیست: «انسان از دو عنصر تشکیل شده: عنصری از خاک، که همان جسد است، و عنصر دیگر، از الله است که همان روح است»؟

۴۶۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست: انسان از دو عنصر تشکیل شده: عنصری از خاک، که همان جسد است، و عنصر دیگر، از الله است که همان روح است؟ جواب دادند: این سخن احتمال دو معنا را دارد: اول: روح، جزئی از الله است. دوم: خلقت روح از طرف […]

ادامه مطلب …

۴۸۱ – حکم این عبارت چیست: «عصمت فقط برای الله است»، در حالی که در عصمت، حتما باید عاصم نیز وجود داشته باشد؟

۴۸۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این عبارت چیست: «عصمت فقط برای الله است»، در حالی که در عصمت، حتما باید عاصم نیز وجود داشته باشد؟ جواب دادند: هر کس این عبارت را می‌گوید، منظورش این است که کلام الله عز و جل و حکم او، کاملا صواب است و خطایی در […]

ادامه مطلب …

۵۱۵ – خواندن الله ﷻ با منادای «یا هادی» و «یا دلیل»

۵۱۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: نظرتان در مورد سخن برخی مردم که می‌گویند: «یا هادی»، «یا دلیل»، چیست؟ جواب دادند: «یا هادی»، و «یا دلیل»، از اسم‌های الله نیست. اگر قصد انسان از آن، صفت باشد، اشکالی ندارد. چنان که می‌گوید: «ای حرکت دهنده‌ی ابرها»، یا «ای نازل کننده‌ی کتاب»، و صفاتی […]

ادامه مطلب …

۴۷۴ – حکم گفتن این سخن چیست: «قدرت الهی چنین خواست» و «تقدیر چنین خواست»؟

۴۷۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این سخن چیست: «قدرت الهی چنین خواست»، و «قَدَر چنین خواست»؟ جواب دادند: درست نیست بگوییم: «قدرت الهی چنین خواست». زیرا مشیئت، اراده است، و قدرت، معنا است، و معنا، دارای اراده نیست. بلکه اراده متعلق به اراده کننده، و مشیئت برای کسی است مشیئت […]

ادامه مطلب …

۴۶۳ – آیا جایز است به کسی گفته شود: «تو خلیفه‌ی الله بر روی زمینی»؟

۴۶۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن که شخصی به کسی بگوید: «ای فلانی، تو خلیفه‌ی الله بر روی زمینی»، چیست؟ جواب دادند: اگر راست باشد، اشکالی ندارد. یعنی این شخص، خلیفه باشد. یعنی دارای سلطنت کامل بر کشور باشد، و بالاترین مرجع قدرت بر اهل یک کشور باشد. در این […]

ادامه مطلب …

۴۴۷ – آیا درست است هنگام تعزیه می‌گویند: «بقای عمر شما» یا «بقیه در زندگی خودت»؟

۴۴۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست که هنگام تعزیه، به شیخ می‌گویند: «بقیه در زندگی خودت»، و اهل میت نیز این گونه جواب می‌دهند: «زندگی باقیِ خودت»؟ جواب دادند: مانعی نمی‌بینم که انسان بگوید: «بقیه در زندگی خودت». اما بهتر این است که گفته شود: الله برای هر مرده‌ای […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه