چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

۴۷۱ – حکم گفتن: «سیده عایشه رضی الله عنها» چیست؟

۴۷۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این عبارت چیست: «سیده عایشه رضی الله عنها»؟

جواب دادند: شکی نیست که عایشه رضی الله عنها یکی از سیدات زنان امت است. اما تصور می‌کنم اطلاق لفظ «سیده» بر زن، یا «سیدات» بر زنان، از غربی‌ها گرفته شده است. چون آنها هر زنی را سیده خطاب می‌کنند. حتی اگر یکی از بی ارزش‌ترین زنان باشد. چون آنها زنان را مطلقا «سیده» می‌نامند. اما حقیقت این است که زن، زن است، و مرد، مرد. سیده صدا زدن زن به صورت مطلق، درست نیست. بله، هر کدام از آنها که به خاطر شرافتش در دین یا جاه یا دیگر امور، «سیده» باشد، می‌توانیم او را سیده بنامیم. اما مقتضایش این نیست که هر زنی را سیده بنامیم.

همچنین، گفتنِ سیده عایشه، یا سیده خدیجه، و سیده فاطمه، و امثال آن، نزد سلف مشهور نبوده است. بلکه آنها می‌گفتند: ام المومنین عایشه، و ام المومنین خدیجه، و فاطمه بنت رسول الله صلی الله علیه وسلم…

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(471) وسئل فضيلته: عن هذه العبارة “السيدة عائشة رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُا”.

فأجاب قائلاً: لا شك أن عائشة ـ رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُا ـ من سيدات نساء الأمة، ولكن إطلاق “السيدة” على المرأة و”السيدات” على النساء هذه الكلمة متلقاة فيما أظن من الغرب حيث يسمون كل امرأة سيدة وإن كانت من أوضع النساء، لأنهم يسودون النساء أي يجعلونهن سيدات مطلقاً، والحقيقة أن المرأة امرأة، وأن الرجل رجل، وتسمية المرأة بالسيدة على الإطلاق ليس بصحيح، نعم من كانت منهن سيدة لشرفها في دينها أو جاهها أو غير ذلك من الأمور المقصودة فلنا أن نسميها سيدة، ولكن ليس مقتضى ذلك أننا نسمي كل امرأة سيدة.

كما أن التعبير بالسيدة عائشة، والسيدة خديجة، والسيدة فاطمة وما أشبه ذلك لم يكن معروفاً عند السلف بل كانوا يقولون : أم المؤمنين عائشة أم المؤمنين خديجة، فاطمة بنت رسول الله ـ ﷺ، ونحو ذلك.

مطالب مرتبط:

۴۴۱ – آیا درست است بگوییم: الله آن چیز را به وجود آورد یا خلق کرد یا به تصویر کشید؟

۴۴۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: بعضی مردم می‌گویند: «الله فلان چیز را به وجود آورد». آیا درست است؟ فرق بین این جمله و بین اینکه بگوییم: «الله فلان چیز را خلق کرد» یا «الله فلان چیز را به تصویر کشید»، چیست؟ جواب دادند: فرقی بین به و جود آوردن و خلقت کردن […]

ادامه مطلب …

۴۵۲ – حکم این سخن چیست: «قَدَر دخالت کرد»، و «عنایت الله، دخالت نمود»؟

۴۵۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست: «قَدَر دخالت کرد»، و «عنایت الله، دخالت نمود»؟ جواب دادند: اینکه می‌گویند: «قدر دخالت کرد»، درست نیست. زیرا به این معناست که قدر با دخالت در آن، از حد خود گذشته و مانند کسی است که به این مساله، دست درازی کرده است. […]

ادامه مطلب …

۴۸۵ – توضیح بیشتر در مورد اصطلاح «متفکر اسلامی»

در فتوای شماره‌‌ی «484» فرمودید که کلمه‌ی فکر اسلامی جایز نیست. زیرا به این معناست که اسلام عبارت از افکاری است که ممکن است درست یا نادرست باشند. اما در مورد اطلاق کلمه‌ی «متفکر اسلامی» فرمودید که اشکالی ندارد. چون فکر شخص تغییر می‌کند و ممکن است صحیح باشد یا بر عکس. اما کسانی که اصطلاح «متفکر اسلامی» را به کار می‌برند، می‌گویند: منظور ما، فکر اشخاص است و در مورد اسلام به عنوان یک کلّ، یا در مورد شریعت اسلامی، حرف نمی‌زنیم. آیا با این تفسیری که ذکر شد، باز هم اصطلاح «متفکر اسلامی» جایز است یا خیر؟ و اگر خیر، چه اصطلاحی جایگزین آن شود؟

ادامه مطلب …

۴۷۲ – جمع بین حادیث: «سید فقط الله است»، و «من سید فرزندان آدم هستم» و امثال آن

۴۷۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: جمع بین این احادیث چگونه است: «سید فقط الله تبارک و تعالی است»، و «من سید فرزندان آدم هستم»، و «برای سیدتان برخیزید»، و فرموده‌ی ایشان در مورد برده: «و بگوید: سید من»؟ جواب دادند: در این مورد بر چند قول اختلاف وجود دارد: قول اول: نهی […]

ادامه مطلب …

۵۰۰ – وقتی انسان جنازه‌ای را می‌بیند، اگر بگوید: «متوفی کیست»، چه حکمی دارد؟

۵۰۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: وقتی انسان جنازه‌ای را می‌بیند، اگر بگوید: «متوفی کیست»، چه حکمی دارد؟ جواب دادند: بهتر این است که بگوید: متوفّا کیست. اما اگر گفت: متوفی کیست؟ در لغت عربی دارای معناست. زیرا این شخص زندگی‌اش را کرده و به پایان رسانده است. تعداد بازدید: ۵

ادامه مطلب …

۵۱۰ – حکم گفتن این سخن چیست: «ستاره‌ای که در فلان وقت طلوع می‌کند، نشانه‌ی خوبی است»؟

۵۱۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این سخن چیست: «ستاره‌ای که در فلان وقت طلوع می‌کند، نشانه‌ی خوبی است»؟ جواب دادند: این سخن جایز نیست، و شبیه این سخن است که کسی بگوید: «به خاطر فلان ستاره و بهمان ستاره، باران آمد». در این مورد رسول الله صلی الله علیه وسلم […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه