سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

۲۸۲ – حکم قسم خوردن به غیر الله چیست؟ حکم قسم خوردن به آیات الله چیست؟

۲۸۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن به غیر الله چیست؟ حکم قسم خوردن به آیات الله چیست؟

جواب دادند: قسم خوردن به هیچ چیز جز به الله تعالی و یا صفتی از صفات او، جایز نیست. اما قسم خوردن به غیر الله، شرک است. فرقی نمی‌کند چیزی که به آن قسم خورده می‌شود، نزد الله دارای جایگاه باشد یا جزء بندگان عادی الله تعالی باشد. به همین خاطر جایز نیست به پیامبر و جبریل و یا کعبه یا هر مخلوق دیگری، قسم بخوریم. رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «کسی که قسم می‌خورد، پس به الله قسم بخورد، یا ساکت بماند». همچنین، پیامبر صلی الله علیه وسلم راضی نمی‌شود که کسی به او قسم بخورد. وقتی مردی به ایشان گفت: آنچه که الله و تو بخواهید، به او فرمود: «آیا مرا هم طراز الله قرار دادی؟ بلکه آنچه الله به تنهایی بخواهد».

پس باید شخص به الله عز و جل قسم بخورد، و بگوید: والله، و الرحمن، و ربّ العالمین، و مُجری السحاب، و مُنزل الکتاب، و امثال آن. هم چنین می‌تواند به صفات الله سبحانه و تعالی قسم بخورد. مثلا بگوید: قسم به عزت الله، و قسم به قدرت الله، و امثال آن، و به مصحف نیز می‌تواند قسم بخورد؛ چون مصحف، کلام الله است و نمی‌خواهد به کاغذ و پوست قسم بخورد، بلکه می‌خواهد به آنچه که در آنها نوشته شده قسم بخورد.

اما اینجای سخن سائل که گفت: آیا قسم خوردن به آیات الله جایز است؟ مثلا انسان بگوید: قسم به آیات الهی که چنین و چنان می‌کنم؟

جواب: اگر منظورش از آیات، آیات شرعی که همان قران است، می‌باشد، اشکالی ندارد، و اگر منظورش آیات کونی مانند خورشید و ماه و شب و روز است، جایز نیست. والله أعلم.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(282) وسئل : عن حكم الحلف بغير الله؟ والحلف بآيات الله؟

فأجاب قائلاً : الحلف لا يجوز إلا بالله – سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ – أو صفة من صفاته ، أما الحلف بغير الله فهو شرك سواء كان المحلوف به وجيهاً عند الله –عَزَّوَجَلَّ-أم كان من سائر العباد، ولهذا لا يجوز لنا أن نحلف بالنبي ، أو أن نحلف بجبريل ، أو بالكعبة ، أو بأي شيء من المخلوقات قال النبي ، ﷺ ، : “من كان حالفاً فليحلف بالله أو ليصمت” . وقال النبي ، ﷺ : “من حلف بغير الله فقد كفر أو أشرك” . والنبي محمد ﷺ ، هو نفسه لا يرضى أن يحلف به ولما قال له رجل : ما شاء الله وشئت قال: “أجعلتني لله نداً بل ماشاء الله وحده” .

فيحلف المرء بالله – عَزَّوَجَلَّ – فيقول :والله، والرحمن، ورب العالمين ، ومجري السحاب ، ومنزل الكتاب وما أشبه ذلك ، وكذلك يحلف بصفاته – سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ – مثل وعزة الله ، وقدرة الله ، وما أشبه ذلك ، ويحلف بالمصحف لأنه كلام الله ، لأنه لا يريد الحلف بالورق والجلود وإنما يريد الحلف بما تضمنته هذه الأوراق.

وأما قول السائل: هل يجوز الحلف بآيات الله بأن يقول الإنسان: وآيات الله أو بآيات الله لأفعلن كذا؟ فنقول في الجواب: إن قصد بالآيات الآيات الشرعية وهي القرآن الكريم فلا بأس، وإن قصد بالآيات الآيات الكونية كالشمس ، والقمر والليل والنهار فهذا لا يجوز . والله أعلم.

مطالب مرتبط:

۲۸۷ – حکم کسی که با قسم خوردن قانع نمی‌شود چیست؟

۲۸۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم کسی که با قسم خوردن، قانع نمی‌شود، چیست؟ جواب دادند: کسی که با قسم، قانع نمی‌شود، از دو حالت خارج نیست: اول: از ناحیه شرعی باشد. در این صورت، واجب است وقتی مدعی علیه باید قسم بخورد و قسم خورد، به این حکم شرعی راضی شود. […]

ادامه مطلب …

۲۸۳ – حکم گفتن عباراتی چون: «قسم به حیات الله» یا «حد الله بین من و تو» چیست؟

۲۸۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: «قسم به حیات الله» در هنگام قسم خوردن چیست؟ و نیز حکم این سخن که زنی به شوهرش بگوید: «پروردگار بر من حرام است که چنان کند»، و حکم این سخن: «حد الله بین من و تو»، چیست؟ جواب دادند: اما این صیغه‌ی قسم که […]

ادامه مطلب …

۲۸۸ – حکم گفتن: «مسیحی هستم اگر چنین کردم…» چیست؟

۲۸۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم سخنی که عده‌ای می‌گویند: «مسیحی هستم اگر چنین کردم…» چیست؟ جواب دادند: این از باب قسم است، و همان حکم را دارد. اگر قسم گیر شد، در صورتی که شروط کفاره، کامل باشند، باید کفاره‌ی قسم بپردازد. اما شایسته است انسان به الله عز و جل […]

ادامه مطلب …

۲۸۶ – حکم قسم خوردن به صفتی از صفات الله چیست؟

۲۸۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن به صفتی از صفات الله چیست؟ جواب دادند: قسم خوردن به صفتی از صفات الله، جایز است. مثل اینکه بگویی: «قسم به عزت الله که چنین می‌کنم»، و «قسم به قدرت الله که انجام می‌دهم»، و امثال اینها. اهل علم این را بیان کرده‌اند، […]

ادامه مطلب …

۲۸۰ – حکم قسم خوردن به غیر الله چیست؟

۲۸۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن به غیر الله تعالی چیست؟ و آیا این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم نیز شامل آن می‌شود یا خیر، که فرمودند: «أفلح و أبیه إن صدق»؟ جواب دادند: قسم خوردن به غیر الله، مانند اینکه کسی بگوید: به جان تو، یا به […]

ادامه مطلب …

۲۸۴ – حکم قسم خوردن به رسول الله ﷺ یا کعبه یا شرف و ذمت چیست؟ حکم گفتن: «به گردن من» چیست؟

۲۸۴ – از شیخ رحمه الله سوال: حکم قسم خوردن به رسول الله صلی الله علیه وسلم و کعبه، و شرف و ذمت چیست؟ حکم گفتن: «به گردن من» چیست؟ جواب دادند: قسم خوردن به رسول الله علیه الصلاة والسلام جایز نیست، و بلکه نوعی شرک است. همچنین قسم خوردن به کعبه جایز نیست، و […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه